ໃນໄລຍະ 5 ປີ ຜ່ານມາມີບໍລິສັດເຂົ້າມາລົງທຶນຢູ່ບັນດາເຂດເສດຖະກິດພິເສດທັງໝົດ 743 ບໍລິສັດ, ມີທຶນຈົດທະບຽນ 12 ຕື້ກວ່າໂດລາ ແລະທຶນທັງໝົດ 36 ຕື້ກວ່າໂດລາ, ໃນຂະນະດຽວກັນມີການລົງທຶນຕົວຈິງໄປແລ້ວ 3 ຕື້ກວ່າໂດລາ ພິເສດໄດ້ມີບໍລິສັດທີ່ມີຊື່ສຽງ ແລະມີຄຸນນະພາບຈາກຕ່າງປະເທດເຂົ້າມາລົງທຶນ.
ກອງປະຊຸມສະຫຼຸບຖອດຖອນບົດຮຽນການພັດທະນາ ແລະຄຸ້ມຄອງເຂດເສດຖະກິດພິເສດໃນໄລຍະ 2016-2020 ແລະທິດທາງ ແຜນການ 2021-2025 ໄດ້ຈັດຂຶ້ນໃນວັນທີ 8 ທັນວານີ້ທີ່ກະຊວງແຜນການ ແລະການລົງທຶນພາຍໃຕ້ການເປັນປະທານຂອງທ່ານ ສອນໄຊ ສີພັນດອນ ຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີລັດຖະມົນຕີ ກະຊວງແຜນການ ແລະການລົງທຶນ, ມີພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງທັງສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນເຂົ້າຮ່ວມຜ່ານລະບົບທາງໄກ.
ທ່ານ ສອນໄຊ ສີພັນດອນ ໄດ້ກ່າວວ່າ: ການພັດທະນາເຂດເສດຖະກິດພິເສດຢູ່ປະເທດເຮົາມີລັກສະນະ ແລະຈຸດພິເສດທີ່ແຕກຕ່າງກັບການພັດທະນາເຂດເສດຖະກິດພິເສດຢູ່ບັນດາປະເທດອື່ນໆ ຍ້ອນທີ່ຕັ້ງພູມສັນຖານປະເທດເຮົາບໍ່ມີຊາຍແດນຕິດຈອດກັບທະເລ ແລະ ງົບປະມານໃນການພັດທະນາພື້ນຖານໂຄງລ່າງມີຈຳກັດ, ລັດຖະບານຈຶ່ງໄດ້ສົ່ງເສີມໃຫ້ຜູ້ພັດທະນາເອກະຊົນທັງພາຍໃນ ແລະຕ່າງປະເທດເຂົ້າມາລົງທຶນໂດຍໃຫ້ນະໂຍບາຍສົ່ງເສີມພິເສດ ແລະມີການບໍລິຫານຄຸ້ມຄອງສະເພາະເພື່ອສົ່ງເສີມການລົງທຶນ.
ມາຮອດປະຈຸບັນເຂດເສດຖະກິດພິເສດຢູ່ ສປປ ລາວ ຕັ້ງຢູ່ 7 ແຂວງມີ 19 ສັນຍາພັດທະນາໂຄງການໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດໂດຍໄດ້ນໍາໃຊ້ເນື້ອທີ່ດິນຕົວຈິງມີພຽງ 15 ພັນກວ່າເຮັກຕາຊຶ່ງມີຜົນສຳເລັດໃນຂັ້ນເບື້ອງຕົ້ນທີ່ເປັນຮູບປະທໍາເຊັ່ນ: ການພັດທະນາພື້ນຖານໂຄງລ່າງພາຍໃນເຂດ ແລະເຂດເຊື່ອມຕໍ່, ການສ້າງເຂດຕົວເມືອງໃໝ່ໃນຊົນນະບົດ, ການສ້າງເຂດອຸດສາຫະກຳ, ການຖ່າຍທອດເຕັກໂນໂລຊີ, ການຍົກລະດັບສີມືແຮງງານ, ການສ້າງວຽກເຮັດງານທໍາ, ການສ້າງລະບົບບໍລິການ logistic ທີ່ເປັນລະບົບຄົບຊຸດອໍານວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ການຂົນສົ່ງສິນຄ້າ, ການສ້າງຖານລາຍຮັບໃໝ່, ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນປະຊາຊົນ ຫຼືທຸລະກິດຂະໜາດນ້ອຍກາງ (SME) ທີ່ຢູ່ອ້ອມຂ້າງໂຄງການໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະມີຜົນປະໂຫຍດຈາກການພັດທະນາໃນທາງກົງ ແລະທາງອ້ອມໂດຍສະເພາະທຸລະກິດດ້ານການບໍລິການ ແລະອື່ນໆ, ນອກຈາກນັ້ນຍັງໄດ້ມີທ່າບົກ (Dry Port) ຈໍານວນ 3 ແຫ່ງ (ເຂດສະຫວັນ-ເຊໂນ, ເຂດວຽງຈັນ ໂລຈິສຕິກ, ເຂດວັງເຕົ່າ-ໂພນທອງ) ແລະ ສູນບໍລິການເຕົ້າໂຮມຄ່ຽນຖ່າຍສິນຄ້າ (ICD) ຈໍານວນ 2 ແຫ່ງ (ເຂດບໍ່ເຕ່ນແດນງາມ ແລະເຂດທ່າແຂກ).
ໃນໄລຍະ 5 ປີຜ່ານມາ ບັນດາເຂດເສດຖະກິດພິເສດໄດ້ມີຜົນງານພົ້ນເດັ່ນໃນການພັດທະນາປະກອບມີ: ເຂດສະຫວັນ-ເຊໂນ (ຈຸດ C), ເຂດກວມລວມໄຊເຊດຖາ, ເຂດການຄ້າວຽງຈັນ- ໂນນ ທອງ, ເຂດບໍ່ເຕ່ນແດນງາມ, ເຂດສາມຫຼ່ຽມຄໍາ, ເຂດບຶງທາດຫຼວງ ແລະເຂດປາກເຊ-ຍີ່ປຸ່ນ ຊຶ່ງມາຮອດປະຈຸບັນໄດ້ມີບໍລິສັດເຂົ້າມາລົງທຶນທັງໝົດ 743 ບໍ ລິສັດ, ມີທຶນຈົດທະບຽນ 12 ຕື້ກວ່າໂດລາ ແລະທຶນທັງໝົດ 36 ຕື້ກວ່າໂດລາ ໃນນີ້, ໄດ້ມີການລົງທຶນຕົວຈິງໄປແລ້ວ 3 ຕື້ກວ່າໂດລາ, ພິເສດໄດ້ມີບໍລິສັດທີ່ມີຊື່ສຽງ ແລະມີຄຸນນະພາບຈາກຕ່າງປະເທດເຂົ້າມາລົງທຶນເຊັ່ນ ບໍລິສັດ ນິກອນຜະລິດກ້ອງຖ່າຍຮູບ, ບໍລິສັດ ເອສຊີລໍ ຜະລິດເລນແວ່ນຕາ, ບໍລິສັດ ແອໂລເວີກ ຜະລິດຊິ້ນສ່ວນຍົນໂບອິ້ງ, ບໍລິສັດໂຮຢາປະກອບສິ້ນສ່ວນເອເລັກໂຕຣນິກ ແລະບໍລິສັດອື່ນໆ.
ສຳລັບປີ 2021 ໄດ້ມີບໍລິສັດເຂົ້າມາລົງທຶນທັງໝົດ 45 ບໍລິສັດ, ມອບພັນທະເຂົ້າງົບປະມານຂອງລັດໄດ້ທັງໝົດ 47 ຕື້ກວ່າກີບ, ນໍາເຂົ້າມູນຄ່າ 349 ລ້ານກວ່າໂດລາ (ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນປະເພດ ເຄື່ອງຈັກ ແລະວັດສະດຸກໍ່ສ້າງ), ສົ່ງ ອອກສິນຄ້າໄດ້ 376 ລ້ານກວ່າໂດລາ, ສໍາລັບວຽກງານແຮງງານເນື່ອງຈາກມີການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19 ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ແຮງງານຕ່າງປະເທດ ແລະແຮງງານລາວທີ່ເຮັດວຽກຢູ່ໃນຂົງເຂດການຄ້າ ແລະການບໍລິການເປັນຕົ້ນ: ເຂດສາມຫຼ່ຽມຄໍາ ແລະເຂດບໍ່ເຕ່ນແດນງາມແມ່ນໄດ້ຖອນກັບຄືນປະເທດ, ສ່ວນແຮງງານລາວທີ່ຢູ່ໃນຂົງເຂດອຸດສາ ຫະກໍາເຊັ່ນ: ເຂດສະຫວັນ-ເຊໂນ, ເຂດກວມລວມໄຊເສດຖາ ແລະເຂດປາກເຊ-ຍີ່ປຸ່ນ ແມ່ນຍັງສືບຕໍ່ເຮັດວຽກເປັນປົກກະຕິ.
ຄຽງຄູ່ກັບຜົນສຳເລັດທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທິງນັ້ນ, ການພັດທະນາ ແລະຄຸ້ມຄອງເຂດເສດຖະກິດພິເສດຍັງມີຂໍ້ຄົງຄ້າງຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ຈະຕ້ອງໄດ້ສືບຕໍ່ແກ້ໄຂ ໃນຕໍ່ໜ້າເຊັ່ນ: ບາງເຂດຍັງບໍ່ທັນມີຄວາມຄືບໜ້າໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດສັນຍາ ແລະແຜນແມ່ບົດທີ່ກຳນົດໄວ້ຍ້ອນງົບປະມານ ແລະການເຂົ້າເຖິງແຫຼ່ງທຶນຂອງ ຜູ້ພັດທະນາຍັງມີຂໍ້ຈຳກັດ, ການບໍລິການຜ່ານປະຕູດຽວເພື່ອອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ການລົງທຶນຢູ່ໃນເຂດຍັງບໍ່ ທັນໄດ້ດີເທົ່າທີ່ຄວນ, ການແກ້ໄຂບັນຫາທີ່ດິນຂອງປະຊາຊົນທີ່ຖືກຜົນກະທົບຈາກການພັດທະນາໂຄງການຍັງມີຄວາມຊັກຊ້າ ແລະແກ່ຍາວ, ການປະຕິບັດພັນທະ ເຂົ້າງົບປະມານຂອງລັດຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຫຼາຍ, ການສະໜອງແຮງງານລາວເຂົ້າເຮັດວຽກໃນເຂດຍັງມີຂໍ້ຈຳກັດທາງດ້ານປະລິມານ ແລະຄຸນນະພາບ, ລວມທັງການສ້າງໂຄງການທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມກັບປະຊາຊົນ ແລະມີຜົນປະໂຫຍດຈາກການພັດທະນາໂຄງການຍັງເຮັດບໍ່ທັນໄດ້ດີເທົ່າທີ່ຄວນ.
ນອກຈາກນັ້ນໃນໄລຍະຜ່ານມາບັນຫາການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19 ແມ່ນໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ກັບການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ຂອງປະເທດເຮົາເວົ້າລວມ, ເວົ້າສະເພາະກໍ່ຄືຕໍ່ກັບການພັດທະນາເຂດເສດຖະກິດພິເສດ, ບວກກັບສົງຄາມການຄ້າລະຫວ່າງປະເທດມະຫາອຳນາດເຮັດໃຫ້ຖານການຜະລິດທາງດ້ານອຸດສາຫະກຳໄດ້ມີການເຄື່ອນຍ້າຍ. ສະນັ້ນ, ພວກເຮົາຈະຖືເອົາກາລະໂອກາດ, ບັນຫາ ແລະສິ່ງທ້າທາຍເຫຼົ່ານີ້ເພື່ອປັບປຸງ ແລະວາງມາດຕະການແກ້ໄຂເພື່ອເຮັດໃຫ້ວຽກງານການພັດທະນາເຂດເສດຖະກິດພິເສດໄດ້ດຳເນີນໄປຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ແລະມີຜົນສໍາເລັດສູງຂຶ້ນ.