ບັນຫາລົດແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງ (ລົດເຖື່ອນ) ໃນໄລຍະຜ່ານມາບັນດາຂະແໜງການກ່ຽວຂ້ອງຂັ້ນສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນ, ໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍວ່າດ້ວຍພາສີ ແລະ ກົດໝາຍອື່ນໆ... ຢ່າງຕັ້ງໜ້າເປັນຕົ້ນການສະກັດກັ້ນ ແລະແກ້ໄຂເດັດຂາດຕໍ່ການຄ້າຂາຍເຖື່ອນກໍ່ຄືການນໍາເຂົ້າ ແລະນໍາໃຊ້ຍານພາຫະນະແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງໃນຮູບແບບຕ່າງໆ.
ສະນັ້ນ, ເພື່ອແກ້ໄຂປະກົດການຫຍໍ້ທໍ້ໃນການນໍາເຂົ້າ, ການນໍາໃຊ້, ແລກປ່ຽນ, ຊື້-ຂາຍໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ, ທັງເປັນການຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດວາລະແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການແກ້ໄຂຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເສດຖະກິດ-ການເງິນຂອງປະເທດເຮົາ; ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ໄດ້ອອກຄຳສັ່ງສະບັບເລກທີ 20/ນຍ, ລົງວັນທີ 08 ຕຸລາ 2021 ວ່າດ້ວຍການກວດກາ ແລະປະຕິບັດມາດຕະການຕໍ່ຜູ້ທີ່ນຳເຂົ້າ ແລະນຳໃຊ້ຍານພາຫະນະທຸກປະເພດແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງ.
ຄຳສັ່ງສະບັບນີ້ໃຫ້ບັນດາກະຊວງ, ອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ, ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິນທຸກຂັ້ນເອົາໃຈໃສ່ແກ້ໄຂບັນຫາການນຳເຂົ້າຍານພາຫະນະແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງ ແລະນຳໃຊ້ບໍ່ຖືກເປົ້າໝາຍຂອງການຈັດຕັ້ງ ແລະ ບຸກຄົນ, ຖ້າຫາກມີການຈັດຕັ້ງ, ອົງການ ແລະບຸກ ຄົນໃດນຳໃຊ້ພາຫະນະເຖື່ອນທີ່ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ປະຕິບັດພັນທະແມ່ນໃຫ້ແນະນຳແກ່ຜູ້ທີ່ຄອບຄອງຍານພາຫະນະດັ່ງກ່າວໄປດຳເນີນການແກ້ໄຂໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ; ພາຫະນະທີ່ນຳເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງໝາຍເຖິງພາຫະນະທີ່ນຳເຂົ້າ, ຫຼົບຫຼີກ ຫຼືໜີພາສີທີ່ບໍ່ມີໜັງສືອະນຸຍາດນຳເຂົ້າ ແລະບໍ່ໄດ້ປະຕິບັດພັນທະເສຍພາສີອາກອນໃຫ້ລັດແລ້ວນຳໄປແລກປ່ຽນຊື້-ຂາຍ, ນຳໃຊ້ເອກະສານປອມ ແລະຕິດປ້າຍ ທະບຽນປອມ; ໃຫ້ຜູ້ຄອບຄອງພາຫະນະປະເພດຕ່າງໆທີ່ນຳເຂົ້າ ແລະນຳໃຊ້ບໍ່ຖືກຕ້ອງ, ຊຶ່ງມີການຊື້-ຂາຍ, ການນຳໃຊ້ທະບຽນ, ປ້າຍພາຫະນະທີ່ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ເສຍພາສີອາກອນແມ່ນໃຫ້ຕື່ນຕົວ, ສະໝັກໃຈ ແລະຈິງໃຈນຳເອົາເອກະສານມາແຈ້ງຕໍ່ຄະນະກຳມະການຊ່ວຍວຽກຂັ້ນສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນ, ເພື່ອດຳເນີນການແກ້ໄຂໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ, ຊຶ່ງນັບແຕ່ວັນທີ 20 ຕຸລາ 2021 ຫາວັນ ທີ 20 ມັງກອນ 2022 ຖ້າຫາກມາແຈ້ງຕາມໄລຍະເວລາດັ່ງກ່າວແມ່ນຈະພິຈາລະນາໃຫ້ເສຍພາສີ-ອາກອນຕາມລະບຽບທົ່ວໄປ ແລະຈະບໍ່ຖືກປັບໄໝ.
ສ່ວນຜູ້ທີ່ຄອບຄອງຍານພາຫະນະປະເພດຕ່າງໆທີ່ນຳເຂົ້າ ແລະນຳໃຊ້ບໍ່ຖືກຕ້ອງ... ຫາກບໍ່ນຳເອົາເອກະສານ ແລະພາຫະນະຕົວຈິງມາແຈ້ງຕໍ່ຄະນະກຳມະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຊ່ວຍວຽກຂັ້ນສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນຕາມກຳນົດເວລາທີ່ກ່າວຈະຖືກນຳເດີນການຕາມຂັ້ນຕອນຂອງກົດໝາຍ ແລະຖ້າກວດພົບຈະຖືກຢຶດເປັນຊັບສິນຂອງລັດຕາມທີ່ກຳນົດໄວ້ໃນກົດໝາຍ.
ເພື່ອເປັນການຈັດຕັ້ງຜັນຂະຫຍາຍ ຄຳສັ່ງສະບັບເລກທີ 20/ນຍ, ກະຊວງການເງິນ, ໄດ້ເປັນເຈົ້າການປະສານສົມທົບກັບພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງທັງຂະແໜງການຂັ້ນສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນ, ແຕ່ງຕັ້ງຄະນະກຳມະການຊີ້ນຳລວມ, ຄະນະກຳມະການຊ່ວຍວຽກເພື່ອດຳເນີນການກວດກາ ແລະໄດ້ອອກຄໍາ ແນະນໍາສະບັບເລກທີ 5320/ກງ, ລົງວັນທີ 22 ຕຸລາ 2021ວ່າດ້ວຍການຈັດຕັ້ງຜັນຂະຫຍາຍຄຳສັ່ງຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີສະບັບເລກທີ 20/ນຍ, ວ່າດ້ວຍການກວດກາ ແລະປະຕິບັດມາດຕະການຕໍ່ຜູ້ທີ່ນຳເຂົ້າ ແລະນຳໃຊ້ຍານພາຫະນະທຸກປະເພດແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງ, ໂດຍໄດ້ກຳນົດຫຼັກການ, ວິທີການ, ຂັ້ນຕອນ ແລະກົນໄກຜັນຂະຫຍາຍຄໍາສັ່ງສະບັບເລກທີ 20/ນຍ, ເພື່ອເປັນບ່ອນອີງໃຫ້ບັນດາຂະແໜງການໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃຫ້ມີຄວາມເຂັ້ມງວດເປັນເອກະພາບ, ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ ແລະນິຕິກຳໃຕ້ກົດໝາຍໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ.
ພ້ອມທັງກຳນົດຫຼັກການ, ຂັ້ນຕອນວິທີປະຕິບັດ ແລະວິທີກຳນົດການຄິດໄລ່ພາສີ-ອາກອນຢ່າງລະອຽດ ແລະມີຄະນະກຳມະການຮັບຜິດຊອບເພື່ອດໍາເນີນການແກ້ໄຂ, ຄະນະຊີ້ນໍາຂັ້ນສູນກາງປະກອບມີ: ລັດຖະມົນຕີກະຊວງການເງິນເປັນຫົວໜ້າ, ຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງ ຍທຂ ເປັນຮອງຫົວໜ້າ, ຮອງລັດຖະມົນຕີປະຈຳ ສນຍ, ຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງ ປກສ, ຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງ ປກຊ, ຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງ ອຄ, ຫົວໜ້າອົງການກວດກາແຫ່ງລັດເປັນຄະນະ; ຄະນະຊີ້ນໍາຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນປະກອບມີ: ຮອງເຈົ້ານະຄອນຫຼວງ, ຮອງເຈົ້າແຂວງ, ຜູ້ຊີ້ນໍາວຽກເສດຖະກິດເປັນຫົວໜ້າ, ຫົວໜ້າພະແນກການເງິນເປັນຮອງຫົວໜ້າ,ຫົວໜ້າພະແນກ ຍທຂ, ຫົວໜ້າກອງບັນຊາການ ປກສ ແຂວງ, ຫົວໜ້າກອງບັນຊາການທະຫານ, ຫົວໜ້າພະແນກ ອຄ, ຫົວໜ້າອົງການກວດກາເປັນຄະນະ.
ສ່ວນຄະນະກຳມະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຊ່ວຍວຽກຂັ້ນສູນກາງປະກອບມີ: ຫົວໜ້າກົມພາສີກະຊວງການເງິນເປັນຫົວໜ້າ, ຫົວໜ້າກົມຂົນສົ່ງກະຊວງ ຍທຂ ເປັນຮອງຫົວໜ້າ, ຫົວໜ້າກົມຕໍາຫຼວດຈາລະຈອນກະຊວງ ປກສ, ຫົວໜ້າ ກົມຄຸ້ມຄອງລົດກະຊວງ ປກຊ, ຫົວໜ້າກົມການຄ້າພາຍໃນກະຊວງ ອຄ, ຫົວໜ້າກົມກວດກາລັດອົງການກວດກາແຫ່ງລັດ ເປັນຄະນະ; ຄະນະກຳມະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຊ່ວຍວຽກຂັ້ນ ທ້ອງຖິ່ນປະກອບມີ: ຫົວໜ້າພາສີປະຈຳນະຄອນຫຼວງ/ແຂວງ ເປັນຫົວໜ້າ,ຫົວໜ້າກອງຄຸ້ມຄອງພາຫະນະ ແລະການຂັບຂີ່ເປັນຮອງຫົວໜ້າ, ຫົວໜ້າພະແນກຄຸ້ມຄອງລົດກະຊວງ ປກຊ, ຫົວໜ້າພະແນກຈາລະຈອນ ປກສ ແຂວງ/ ນະຄອນຫຼວງ, ຫົວໜ້າພະແນກ ອຄ, ຫົວໜ້າອົງການກວດກາແຫ່ງລັດເປັນຄະນະ.
ໂດຍມອບໃຫ້ພາກສ່ວນຄະນະກຳມະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຊ່ວຍວຽກຂັ້ນສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນປະສານສົມທົບກັບຄະນະຊີ້ນຳແຕ່ລະຂັ້ນ ແລະກົມພາສີ, ພະແນກການອ້ອມຂ້າງກົມພາສີ, ພາສີປະຈໍານະຄອນຫຼວງ/ແຂວງເປັນເຈົ້າການຕັ້ງເຜີຍແຜ່ໃຫ້ພະນັກງານ, ທະຫານ, ຕໍາຫຼວດ, ບຸກຄົນ, ນິຕິບຸກຄົນ ແລະການຈັດຕັ້ງເພື່ອຮັບຮູ້, ຕື່ນຕົວໃຫ້ການຮ່ວມມືໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຢ່າງເຂັ້ມງວດ.
ສໍາລັບການຂຶ້ນບັນຊີຍານພາຫະນະຢູ່ຂັ້ນສູນກາງ/ນະຄອນຫຼວງໃຫ້ຜູ້ຄອບຄອງ, ນໍາໃຊ້, ເອົາຍານພາຫະນະຕົວຈິງ, ພ້ອມເອກະສານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຍານພາຫະນະມາແຈ້ງຢູ່ພະແນກສືບສວນສອບສວນ ແລະປາບປາມການລັກລອບໜີພາສີ; ສໍາລັບການຂຶ້ນບັນຊີຍານພາຫະນະຢູ່ຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນໃນທົ່ວປະເທດໃຫ້ຜູ້ຄອບຄອງ, ນໍາໃຊ້, ເອົາຍານພາຫະນະຕົວຈິງພ້ອມເອກະສານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຍານພາຫະນະມາແຈ້ງຢູ່ຫ້ອງການພາສີປະຈໍາແຂວງ; ສໍາລັບຜູ້ຄອບຄອງ, ນໍາໃຊ້ຍານພາຫະນະທີ່ຢູ່ແຂວງໃດໃຫ້ໄປແຈ້ງຢູ່ຫ້ອງການພາສີປະຈໍາແຂວງນັ້ນ.
ການແກ້ໄຂບັນຫາລົດແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງ (ລົດເຖື່ອນ) ຈຶ່ງເລັ່ງທວງໃຫ້ລັດຖະບານໂດຍສະເພາະເຈົ້າໜ້າທີ່ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ... ລວມທັງພົນລະເມືອງດີ, ຕ້ອງພ້ອມກັນເຂົ້າຮ່ວມຕ້ານ ແລະປາບປາມຢ່າງເອົາຈິງເອົາຈັງ ແລະເດັດຂາດເດັດດ່ຽວແລະເຊື່ອວ່າພາຍໃຕ້ມາດຕະການເດັດຂາດຂອງລັດຖະບານຊຸດທີ IX ຈະນໍາພາປະເທດຊາດຜ່ານພົ້ນຈາກຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເສດຖະກິດການເງິນໃນປີ 2023.