ຂ່າວ: ຣັດສະໝີ ດວງສັດຈະ
ໃນໄລຍະຜ່ານມາບັນດາຂະແໜງການກ່ຽວຂ້ອງຂັ້ນສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນໄດ້ສະກັດກັ້ນ ແລະ ແກ້ໄຂເດັດຂາດຕໍ່ການຄ້າຂາຍເຖື່ອນກໍ່ຄືການນໍາເຂົ້າ ແລະ ນໍາໃຊ້ຍານພາຫະນະແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງໃນຮູບແບບຕ່າງໆ, ຊ່ວຍໃຫ້ລັດສາມາດເກັບພາສີ-ອາກອນໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນເຮັດໃຫ້ການນໍາເຂົ້າຍານພາຫະນະບໍ່ຖືກຕ້ອງຫຼຸດລົງໃນລະດັບໃດໜຶ່ງ. ແຕ່ກໍ່ຍັງເຫັນສະພາບການຄ້າຂາຍເຖື່ອນ, ການຫຼົບຫຼີກພາສີຈາກການນໍາເຂົ້າຍານພາຫະນະຕ່າງໆກໍ່ຍັງມີລັກສະນະແຜ່ຫຼາຍເປັນວົງກວ້າງໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ; ສະນັ້ນ, ເພື່ອແກ້ໄຂປະກົດການຫຍໍ້ທໍ້ໃນການນໍາເຂົ້າ, ການນໍາໃຊ້, ແລກປ່ຽນ, ຊື້-ຂາຍຍານພາຫະນະໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດທັງເປັນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວາລະແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການແກ້ໄຂຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເສດຖະກິດ-ການເງິນຂອງປະເທດເຮົາ.
ນາຍົກລັດຖະມົນຕີອອກຄໍາສັ່ງ ເລກທີ 20/ນຍ, ວັນທີ 08.10.2021 ໃຫ້ບັນດາກະຊວງ, ອົງການລັດທຽບເທົ່າກະຊວງ, ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນທຸກຂັ້ນ ເອົາໃຈໃສ່ສະກັດກັ້ນ, ແກ້ໄຂການນໍາເຂົ້າຍານພາຫະນະແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງ ແລະ ນໍາໃຊ້ບໍ່ຖືກເປົ້າໝາຍຂອງການຈັດຕັ້ງ ແລະ ບຸກຄົນໃນຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງບັນດາກະຊວງ/ອົງການ ແລະອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນຢ່າງເຂັ້ມງວດ, ຖ້າຢູ່ຂະແໜງການໃດຫາກມີການຈັດຕັ້ງ ແລະບຸກຄົນໄດ້ນໍາໃຊ້ພາຫະນະເຖື່ອນທີ່ຍັງບໍ່ທັນປະຕິບັດພັນທະຕ່າງໆແມ່ນໃຫ້ແນະນໍາແກ່ຜູ້ທີ່ຄອບຄອງຍານພາຫະນະດັ່ງກ່າວໄປດໍາເນີນແກ້ໄຂໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍກໍ່ຄືຄໍາສັ່ງສະບັບນີ້ນໍາການຈັດຕັ້ງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງແຕ່ລະຂັ້ນ; ໃຫ້ຜູ້ຄອບຄອງຍານພາຫະນະປະເພດຕ່າງໆ ທີ່ໄດ້ນໍາເຂົ້າ ແລະນໍາໃຊ້ບໍ່ຖືກຕ້ອງຊຶ່ງມີການຊື້-ຂາຍ, ການນໍາໃຊ້ທະບຽນ, ປ້າຍຍານພາຫະນະທີ່ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ເສຍພາສີ-ອາກອນ ຫຼືສົງໃສວ່າການທີ່ໄດ້ມາມີໄວ້ໃນການຄອບຄອງຍານພາຫະນະແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງແມ່ນໃຫ້ຕື່ນຕົວ,ສະໝັກໃຈ ແລະຈິງໃຈນໍາເອົາເອກະສານ,ຍານພາຫະນະມາແຈ້ງຕໍ່ຄະນະກໍາມະການຊ່ວຍວຽກຂັ້ນສູນກາງແລະທ້ອງຖິ່ນເພື່ອດໍາເນີນການແກ້ໄຂຕາມກົດໝາຍນັບແຕ່ມື້ນີ້ຫາວັນທີ 20 ມັງກອນ 2022 ຫາກມາແຈ້ງໃນກໍານົດເວລາດັ່ງກ່າວກໍ່ຈະໄດ້ພິຈາລະນາໃຫ້ເສຍພາສີ-ອາກອນ ຕາມລະບຽບການທົ່ວໄປ ແລະ ຈະບໍ່ຖືກປັບໃໝຖ້າຜູ້ຄອບຄອງຍານພາຫະນະປະເພດຕ່າງໆທີ່ນໍາເຂົ້າ ແລະນໍາໃຊ້ບໍ່ຖືກຕ້ອງຫາກບໍ່ນໍາເອົາເອກະສານແລະຍານພາຫະນະຕົວຈິງມາແຈ້ງຕໍ່ຄະນະກໍາມະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຊ່ວຍວຽກຂັ້ນສູນກາງແລະທ້ອງຖິ່ນຕາມກໍານົດເວລາທີ່ກ່າວມານີ້, ຈະຖືກດໍາເນີນຕາມຂັ້ນຕອນຂອງກົດໝາຍ; ສໍາລັບຍານພາຫະນະທີ່ມີຢູ່ໃນການຄອບຄອງແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງຫາກເຈົ້າໜ້າທີ່ຂອງລັດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກວດກາພົບເຫັນຈະຖືກຢຶດເປັນຊັບສິນຂອງລັດຕາມທີ່ກໍານົດໄວ້ໃນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍພາສີສະບັບປັງປຸງເລກທີ 81/ສພຊ, ລົງວັນທີ 29.06.2020, ສ່ວນຜູ້ທີ່ຄອບຄອງຍານພາຫະນະຈະຖືກດໍາເນີນຄະດີຕາມກົດໝາຍວ່າດ້ວຍພາສີສະບັບດັ່ງກ່າວ, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການດໍາເນີນຄະດີແພ່ງຫຼືກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການດໍາເນີນຄະດີອາຍາແລະກົດໝາຍອື່ນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຢ່າງເຂັ້ມງວດ. ມອບໃຫ້ກະຊວງການເງິນ ແລະກະຊວງໂຍທາທິການ ແລະຂົນສົ່ງຜັນຂະຫຍາຍຄໍາສັ່ງສະບັບນີ້ເປັນຄໍາແນະນໍາໃຫ້ທຸກພາກສ່ວນລວມທັງການຈັດຕັ້ງແລະບຸກຄົນເພື່ອເປັນບ່ອນອີງໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຕົວຈິງຕາມພາລະບົດບາດຂອງຂະແຫນງການຕົນ.
ມອບໃຫ້ກະຊວງການເງິນເປັນໃຈກາງປະສານສົມທົບກັບພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງທັງຂະແໜງການຢູ່ຂັ້ນສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນແຕ່ງຕັ້ງຄະນະກໍາມະການຊີ້ນໍາລວມ, ຄະນະກໍາມະການຊ່ວຍວຽກເພື່ອດໍາເນີນການກວດກາແກ້ໄຂຍານພາຫະນະທີ່ນໍາເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງ ແລະນໍາໃຊ້ບໍ່ຖືກເປົ້າໝາຍຂອງຂັ້ນສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນຕາມຄວາມເຫມາະສົມ. ມອບໃຫ້ບັນດາກະຊວງ, ອົງການລັດທຽບເທົ່າກະຊວງ ແລະ ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນທຸກຂັ້ນເປັນເຈົ້າການຈັດຕັ້ງເຜີຍແຜ່ຄໍາສັ່ງສະບັບນີ້ຕາມໜ້າທີ່, ຂອບເຂດສິດຂອງໃຜລາວຢ່າງທົ່ວເຖິງ ແລະຊີ້ນໍາໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃຫ້ຖືກຕ້ອງແລະເຂັ້ມງວດ.
ເພື່ອຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຄໍາສັ່ງ ເລກທີ 20/ນຍ ໃຫ້ສັກສິດ; ກະຊວງການເງິນໄດ້ແນະນໍາການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃຫ້ຜູ້ຄອບຄອງຍານພາຫະນະປະເພດຕ່າງໆທີ່ໄດ້ນໍາເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງແລະນໍາໃຊ້ບໍ່ຖືກ ປົ້າໝາຍນໍາເອົາເອກະສານ, ຍານພາຫະນະຕົວຈິງມາແຈ້ງຢູ່ພະແນກສືບສວນ-ສອບສວນ ແລະປາບປາມການລັກລອບໜີພາສີ, ກົມພາສີ (ຂັ້ນສູນກາງ), ພາສີປະຈໍາແຂວງ (ຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນ) ຫຼືພະແນກການເງິນປະຈໍາແຂວງ ( ສໍາລັບແຂວງໄຊສົມບູນ) ເພື່ອດໍາເນີນການເກັບກໍາຂໍ້ມູນ ແລະ ເສຍພາສີ-ອາກອນນັບແຕ່ວັນທີ 20 ຕຸລາ 2021 ຈົນເຖິງວັນທີ 20 ມັງກອນ 2022 ໂດຍຈະໄດ້ຮັບພິຈາລະນາໃຫ້ເສຍພາສີ-ອາກອນແລະ ຈະບໍ່ຖືກປັບໄໝ; ການປະກອບເອກະສານທີ່ຕ້ອງນໍາມາຢັ້ງຢືນເສຍພາສີ-ອາກອນມີໃບສະໜີເຊັນຢັ້ງຢືນຈາກອໍານາດການປົກຄອງບ້ານ, ໃບຢັ້ງຢືນທີ່ຢູ່, ສໍາເນົາສໍາມະໂນຄົວ, ສໍາເນົາບັດປະຈໍາຕົວ, ໃບຢັ້ງຢືນການນໍາໃຊ້ລົດ (ສະເພາະພະ ນັກງານຕໍາຫຼວດ), ບັນຊີທີ່ຂຶ້ນກັບກົມກອງ (ຖ້າມີ) ແລະເອກະສານກ່ຽວຂ້ອງຕ່າງໆ (ຖ້າມີ); ຜູ້ຄອບຄອງຍານພາຫະນະປະເພດຕ່າງໆທີ່ໄດ້ນໍາເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງ ແລະນໍາໃຊ້ບໍ່ຖືກເປົ້າໝາຍຫາກບໍ່ເອົາເອກະສານແລະຍານພາຫະນະຕົວຈິງມາແຈ້ງຕາມກໍານົດເວລາດັ່ງກ່າວຈະຖືກດໍາເນີນຄະດີຕາມຂັ້ນຕອນຂອງກົດໝາຍເຊັ່ນ: ສໍາລັບຍານພາຫະນະທີ່ມີຢູ່ໃນ ການຄອບຄອງຫາກເຈົ້າຫນ້າທີ່ຂອງລັດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກວດກາພົບເຫັນຈະຖືກຍຶດ ແລະຕົກເປັນຂອງລັດຕາມທີ່ກໍານົດໄວ້ໃນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍພາສີສະບັບປັງປຸງ ເລກທີ 81/ສພຊ, ລົງວັນທີ 29 ມີຖຸນາ 2020; ສໍາລັບຜູ້ທີ່ຄອບຄອງຍານພາຫະນະຍັງຈະຖືກດໍາເນີນຄະດີຕາມກົດໝາຍວ່າດ້ວຍພາສີສະບັບປັງປຸງເລກທີ 81/ສພຊ, ລົງວັນທີ 29 ມິຖຸນາ 2020, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການດໍາເນີນຄະດີແພ່ງ ຫຼື ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການດໍາເນີນຄະດີອາຍາ ແລະກົດໝາຍອື່ນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຢ່າງເດັດຂາດ.
ວິທີກໍານົດການຄິດໄລ່ພາສີ-ອາກອນ: ການກໍານົດພື້ນຖານການຄິດໄລ່ພາສີ-ອາກອນໃນການແກ້ໄຂຍານພາຫະນະທີ່ນໍາເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງແລະນໍາໃຊ້ບໍ່ຖືກເປົ້າໝາຍແມ່ນອີງໃສ່ລາຄາທີ່ກະຊວງການເງິນກໍານົດອອກຕາມປະເພດພາຫະນະ, ຄວາມແຮງ, ປີຜະລິດ ແລະ ຫັກຄ່າຫຼຸ້ຍຫ້ຽນ, ອາຍຸການໃຊ້ງານຫຼືການປະເມີນສະພາບເຕັກນິກຕົວຈິງຂອງຄະນະກໍາມະການຕາມລະບຽບການຂອງກະຊວງໂຍທາທິການ ແລະຂົນສົ່ງ (ຍທຂ) ກໍານົດດັ່ງນີ້: ສໍາລັບຍານພາຫະນະທີ່ນໍາໃຊ້ບໍ່ເກີນ 4 ປີ (ນັບທັງປີປະຈຸບັນ) ໃຫ້ນໍາໃຊ້ຖານລາຄາອ້າງອີງຕາມລາຄາຊື້ຂາຍຕົວຈິງທີ່ກົມພາສີກໍານົດ (ໃນລະບົບ ASYCUDA) ເປັນພື້ນຖານຄິດໄລ່ຄ່າພາສີ-ອາກອນ ຕາມລະບຽບການແລະຫັກຄ່າຫຼຸ້ຍຫ້ຽນ, ຄ່າເຊື່ອມມູນຄ່າຂອງຍານພາຫະນະຕາມຫຼັກການ, ລະບຽບການຂອງກະຊວງ ຍທຂ; ສໍາລັບຍານພາຫະນະທີ່ນໍາໃຊ້ເກີນ 4 ປີຂຶ້ນໄປໃຫ້ອີງໃສ່ລາຄາທີ່ກະຊວງການເງິນກໍານົດອອກ ແລະ ຫັກຄ່າຫຼຸ້ຍຫ້ຽນຕາມອາຍຸການໃຊ້ງານຫຼືຕາມການປະເມີນສະພາບເຕັກນິກຕົວຈິງຂອງຄະນະກໍາມະການຕາມລະບຽບການຂອງກະຊວງ ຍທຂ; ພື້ນຖານລາຄາຄິດໄລ່ຄ່າພາສີ-ອາກອນສໍາລັບຍານພາຫະນະທີ່ກໍານົດ....
ສໍາລັບມາດຕະການຕໍ່ຜູ້ລະເມີດຕໍ່ພະນັກງານ, ທະຫານ, ຕໍາຫຼວດ, ບຸກຄົນ, ນິຕິບຸກຄົນ, ການຈັດຕັ້ງທີ່ບໍ່ສະໝັກໃຈ ແລະ ບໍ່ຈິງໃຈນໍາເອົາເອກະສານ, ຍານພາ ຫະນະຕົວຈິງມາແຈ້ງຕໍ່ຄະນະກໍາມະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຊ່ວຍວຽກຂັ້ນສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນຕາມກໍານົດເວລາທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ໃນຄໍາແນະນໍາສະບັບນີ້ຈະຖືກຍຶດ ຍານພາຫະນະມາເປັນຂອງລັດພ້ອມທັງຖືກດໍາເນີນຄະດີຕາມກົດໝາຍວ່າດ້ວຍພາສີ, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການດໍາເນີນຄະດີແພ່ງ, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການດໍາເນີນຄະດີອາຍາ ແລະກົດໝາຍອື່ນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຢ່າງເດັດຂາດ.