ຂ່າວ: ຣັດສະໝີ ດວງສັດຈະ
ບັນຫາລົດເຖື່ອນ-ຄົນເຖື່ອນ ແມ່ນມີມາແຕ່ເຫິງແລ້ວຊຶ່ງມັນໄດ້ບັນທອນ, ທໍາລາຍລະບົບເສດຖະກິດຂອງຊາດຢ່າງເງີຍຫົວບໍ່ຂຶ້ນ; ພວກເຂົາ, ໄດ້ດໍາເນີນການຢ່າງແນບນຽນ ແລະເລິກເຊິ່ງ, ເປັນລະບົບຕ່ອງໂສ້ໂດຍກຸ່ມຄົນດັ່ງກ່າວມີເຄືອຂ່າຍທັງພາຍໃນ ແລະຕ່າງປະເທດໃນຮູບແບບການເສຍຊ່ວຍ ຫຼື“ຜີບ້ານພ້ອມຜີປ່າ” ຢ່າງເປັນວົງຈອນ ແລະຍາກທີ່ຈະຕັດວົງຈອນນີ້ໄດ້, ສໍາຄັນພວກນີ້ຖືເງິນເປັນໃບເບີກທາງ ແລະຍິງເຂົ້າທຸກຂອດທີ່ຕັນທາງໂດຍຮ່ວມຫົວກັບໂຈນຕ່າງຖິ່ນ ຫຼືແກ໋ງຕ່າງແດນທີ່ຊື້ລາຄາຖືກຈາກການລັກ, ການຜ່ອນ (ດາວ) ຫຼືລົດຖືກອຸບັດຕິເຫດແລ້ວມາດັດແປງ, ຈາກການຟອກເງິນ... ລັກເຂົ້າມາໂດຍບໍ່ເສຍພາສີ ຫຼືເສຍກໍ່ຈະໃຫ້ສະເພາະຕົວບາງບຸກຄົນທີ່ເປັນເຈົ້າໜ້າທີ່ຊາຍແດນທີ່ມີຍານພາຫະນະ, ນໍ້າມັນ, ສິນຄ້າ... ຫຼັ່ງເຂົ້າປານກອງທັບມົດດໍາສ້າງຄວາມເສຍຫາຍໃຫຍ່ຫຼວງຫຼາຍຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານ ແລະປະຊາຊົນຕ້ອງໄດ້ຮັບຄວາມອັບປະໂຫຍດຈາກຄົນ 2 ກຸ່ມດັ່ງກ່າວມາຕະຫຼອດ; ແຕ່ກັບກັນພວກເຂົາພັດສະເຫວີຍສຸກບົນຄາບນໍ້າຕາຂອງປະຊາຊົນ ແລະປະເທດຊາດ.
ເຖິງຍາມແລ້ວທີ່ພາກລັດ-ພາກປະຊາຊົນຕ້ອງສະກັດກັ້ນ, ຕ້ານແລະປາບປາບບັນຫາລົດເຖື່ອນ-ຄົນເຖື່ອນ, ນໍ້າມັນ, ສິນຄ້າເຖື່ອນເຫຼົ່ານີ້ໃຫ້ໝົດໄປ; ແຕ່ກໍ່ຕ້ອງຂໍຊົມເຊີຍທ່ານລັດຖະມົນຕີກະຊວງການເງິນພ້ອມຄະນະທີ່ຕັດສິນໃຈແກ້ບັນຫາດັ່ງກ່າວ ແລະຖືເອົາການຂຸດຄົ້ນລາຍຮັບ ແລະຄຸ້ມຄອງລາຍຈ່າຍເປັນໜ້າທີ່ການເມືອງ, ເອົາການຕ້ານ ແລະປາບປາມບັນຫາເຖື່ອນໃນກົງຈັກຕົນເປັນສໍາຄັນເພື່ອແກ້ໄຂຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເສດຖະກິດ-ການເງິນແລະໃນວັນທີ 08.10.2021 ທ່ານ ບຸນໂຈມ ອຸບົນປະເສີດ ລັດຖະມົນຕີກະຊວງດັ່ງກ່າວໄດ້ສັ່ງໃຫ້ຂຶ້ນບັນຊີຕໍ່ການມີໄວ້ໃນຄອບຄອງ, ນໍາໃຊ້ຍານພາຫະນະນໍາເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງຂອງບຸກຄົນ, ນິຕິບຸກຄົນ ແລະການຈັດຕັ້ງ, ທັງຮັບປະກັນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ, ກວດກາ, ແກ້ໄຂຍານພາຫະນະນໍາເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງໃຫ້ເປັນເອກະພາບໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ.
ກົມພາສີທີ່ເປັນໜ່ວຍງານຫຼັກ ແລະກ່ຽວຂ້ອງໄດ້ມອບໃຫ້ພະແນກສືບສວນ-ສອບສວນ ແລະປາບປາມການ ລັກລອບໜີພາສີ ແລະພາສີປະຈໍານະຄອນຫຼວງ/ແຂວງໃນທົ່ວປະເທດເປັນ ເຈົ້າການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຮັບແຈ້ງເອກະ ສານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ, ກວດກາຍານພາຫະນະຕົວຈິງ ແລະເກັບກໍາຂໍ້ມູນທີ່ໄດ້ມາຂອງຍານພາຫະນະນໍາເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງ, ມີໄວ້ໃນການຄອບຄອງ, ນໍາໃຊ້ຂອງບຸກຄົນ, ນິຕິບຸກຄົນ ແລະການຈັດຕັ້ງທີ່ມີຄວາມສະໝັກໃຈ, ຈິງໃຈມາແຈ້ງຕໍ່ລັດຖະການພາສີເພື່ອແກ້ໄຂໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ ແລະນິຕິກໍາໃຕ້ກົດໝາຍ; ສໍາລັບການຂຶ້ນບັນຊີຍານພາຫະນະຢູ່ຂັ້ນສູນກາງ/ນະຄອນຫຼວງໃຫ້ຜູ້ຄອບຄອງ, ນໍາໃຊ້, ເອົາຍານພາຫະນະຕົວຈິງພ້ອມ ເອກະສານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຍານພາຫະນະມາແຈ້ງຢູ່ພະແນກສືບສວນ-ສອບສວນ ແລະ ປາບປາມການລັກລອບໜີພາສີ; ສໍາລັບການຂຶ້ນບັນຊີຍານພາຫະນະຢູ່ຂັ້ນ ທ້ອງຖິ່ນໃນທົ່ວປະເທດໃຫ້ຜູ້ຄອບຄອງ, ນໍາໃຊ້, ເອົາຍານພາຫະນະຕົວຈິງພ້ອມເອກະສານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຍານພາຫະນະມາແຈ້ງຢູ່ຫ້ອງການພາສີປະຈໍາແຂວງ; ສໍາລັບຜູ້ຄອບຄອງ, ນໍາໃຊ້ຍານພາຫະນະທີ່ຢູ່ແຂວງໃດໃຫ້ໄປແຈ້ງຢູ່ຫ້ອງການພາສີປະຈໍາແຂວງນັ້ນ.
ເພື່ອຄວາມເດັດຂາດແລະເອົາຊະນະຕໍ່ບັນຫານີ້; ນາຍົກລັດຖະມົນຕີໄດ້ອອກຄໍາສັ່ງເລກທີ 20/ນຍ, ວັນທີ08.10.2021 ວ່າດ້ວຍການກວດກາ ແລະ ປະຕິບັດມາດ ຕະການຕໍ່ຜູ້ນໍາເຂົ້າແລະນໍາໃຊ້ຍານພາຫະນະທຸກປະເພດແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງ ໂດຍໄລຍະ ຜ່ານມາບັນດາຂະແໜງການກ່ຽວຂ້ອງຂັ້ນສູນກາງແລະທ້ອງຖິ່ນໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍວ່າດ້ວຍພາສີແລະກົດໝາຍອື່ນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຢ່າງຕັ້ງໜ້າເປັນຕົ້ນສະກັດກັ້ນ ແລະແກ້ໄຂເດັດຂາດຕໍ່ການຄ້າຂາຍເຖື່ອນກໍ່ຄືການນໍາເຂົ້າ ແລະນໍາໃຊ້ ຍານພາຫະນະແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງໃນຮູບແບບຕ່າງໆ, ຊ່ວຍໃຫ້ລັດສາມາດເກັບພາສີ-ອາກອນໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນເຮັດໃຫ້ການນໍາເຂົ້າຍານພາຫະນະບໍ່ຖືກຕ້ອງຫຼຸດລົງໃນລະດັບໜຶ່ງ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ແຕ່ສະພາບການຄ້າຂາຍເຖື່ອນ, ການຫຼົບຫຼີກພາສີຈາກການນໍາເຂົ້າຍານພາຫະນະຕ່າງໆ ກໍ່ຍັງມີລັກສະນະແຜ່ຫຼາຍເປັນວົງກວ້າງໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ.
ນາຍົກລັດຖະມົນຕີສັ່ງໃຫ້ບັນດາກະຊວງ/ອົງການລັດທຽບເທົ່າກະຊວງ/ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນທຸກຂັ້ນເອົາໃຈໃສ່ສະກັດກັ້ນ, ແກ້ໄຂບັນຫາການນໍາເຂົ້າຍານ ພາຫະນະແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງ ແລະນໍາໃຊ້ບໍ່ຖືກເປົ້າໝາຍຂອງການຈັດຕັ້ງ ແລະບຸກຄົນໃນຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງຕົນ, ຖ້າຢູ່ຂະແໜງການ/ອົງການໃດຫາກມີການຈັດຕັ້ງແລະບຸກຄົນໄດ້ນໍາໃຊ້ພາຫະນະເຖື່ອນທີ່ຍັງບໍ່ທັນປະຕິບັດພັນທະຕ່າງໆ ແມ່ນໃຫ້ແນະນໍາແກ່ຜູ້ທີ່ຄອບຄອງຍານພາຫະນະດັ່ງກ່າວໄປດໍາເນີນແກ້ໄຂໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ; ໃຫ້ຜູ້ຄອບຄອງຍານພາຫະນະປະເພດຕ່າງໆທີ່ໄດ້ນໍາເຂົ້າ ແລະນໍາໃຊ້ບໍ່ຖືກຕ້ອງຊຶ່ງມີການຊື້-ຂາຍ, ການນໍາໃຊ້ທະບຽນ, ປ້າຍຍານພາຫະນະທີ່ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ເສຍພາສີ-ອາກອນ ຫຼືສົງໃສວ່າການທີ່ໄດ້ມາ, ມີໄວ້ໃນການຄອບຄອງຍານພາຫະນະແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງແມ່ນໃຫ້ຕື່ນຕົວ, ສະໝັກໃຈ ແລະ ຈິງໃຈນໍາເອົາເອກະສານ, ຍານພາຫະນະມາແຈ້ງຕໍ່ຄະນະກໍາມະການຊ່ວຍວຽກຂັ້ນສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນເພື່ອດໍາເນີນການແກ້ໄຂຕາມກົດໝາຍນັບແຕ່ວັນທີ 20.10.2021 ຫາ ວັນທີ 20.01.2022 ໃນໄລຍະກໍານົດເວລາດັ່ງກ່າວຫາກມາແຈ້ງຈະໄດ້ພິຈາລະນາໃຫ້ເສຍພາສີ-ອາກອນຕາມລະບຽບການທົ່ວໄປ ແລະຈະບໍ່ຖືກປັບໃໝ;ຖ້າຜູ້ຄອບຄອງຍານພາຫະນະປະເພດ ຕ່າງໆທີ່ນໍາເຂົ້າແລະນໍາໃຊ້ບໍ່ຖືກຕ້ອງ ຫາກບໍ່ນໍາເອົາເອກະສານແລະຍານພາຫະນະຕົວຈິງມາແຈ້ງຕໍ່ຄະນະກໍາມະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຊ່ວຍວຽກຂັ້ນສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນຕາມກໍານົດເວລາຈະຖືກດໍາເນີນຕາມຂັ້ນຕອນຂອງກົດໝາຍ. ສໍາລັບຍານພາຫະນະທີ່ມີຢູ່ໃນການຄອບຄອງແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງຫາກເຈົ້າໜ້າທີ່ຂອງລັດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກວດກາພົບເຫັນຈະຖືກຍຶດເປັນຊັບສິນຂອງລັດຕາມທີ່ກໍານົດໄວ້ໃນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍພາສີສະບັບປັງປຸງເລກທີ 81/ສພຊ, ລົງວັນທີ 29.06.2020, ສ່ວນຜູ້ທີ່ຄອບຄອງຍານພາຫະນະຍັງຈະຖືກດໍາເນີນຄະດີຕາມກົດໝາຍວ່າດ້ວຍພາສີສະບັບດັ່ງກ່າວ, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການດໍາເນີນຄະດີແພ່ງຫຼືກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການດໍາເນີນຄະດີອາຍາແລະກົດໝາຍອື່ນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຢ່າງເຂັ້ມງວດ.
ເພື່ອຕີເອົາຊະນະສົງຄາມສິນຄ້າເຖື່ອນ-ລົດເຖື່ອນ; ຈຶ່ງເລັ່ງທວງໃຫ້ລັດຖະບານໂດຍສະເພາະເຈົ້າໜ້າທີ່ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງລວມທັງພົນລະເມືອງດີຕ້ອງພ້ອມກັນເຂົ້າຮ່ວມຕ້ານ ແລະປາບປາມຢ່າງເອົາຈິງເອົາຈັງ ແລະເດັດຂາດ, ເດັດດ່ຽວອີຫຼີ; ຫາກບໍ່ດັ່ງນັ້ນ, ກົດໝາຍ ແລະຄໍາສັ່ງກໍ່ຈະບໍ່ສັກສິດ, ເປັນພຽງເຈ້ຍ A4 ທໍາມະດາ, ອາດເຮັດໃຫ້ລະບົບເສດຖະກິດສັ່ນຄອນກ້າວໄປເຖິງຄວາມອ່ອນແອຂອງອໍານາດລັດ; ສໍາຄັນແທ້ໆກໍ່ແມ່ນແກ້ ແລະປາບປາມໃຫ້ໜັກຕໍ່ບຸກຄົນທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມໃນຂະບວນການດັ່ງກ່າວໂດຍສະເພາະເຈົ້າໜ້າທີ່ທີ່ຢູ່ໃນຂະບວນການກະທໍາຜິດຕ້ອງຖືກດໍາເນີນການຢ່າງສຽບຂາດເພາະເຈົ້າໜ້າທີ່ເປັນຕົວການເອກໃນລະບົບເຄືອຂ່າຍດັ່ງກ່າວ; ດ້ວຍເຫດໃດໃນຜ່ານມາຈຶ່ງບໍ່ສາມາດປາບຢ່າງເບັດເສັດໄດ້ກໍ່ຍ້ອນວ່າ: “ລູກເຈົ້າຫຼານຂ້ອຍກໍ່ຍ້ອນໄດ້ຢູ່ໄດ້ກິນນໍາກັນ”, ບູຮານເຄີຍກ່າວວ່າ: “ງູເຫັນນົມໄກ່ ແລະໄກ່ກໍ່ເຫັນ ຕີນງູ; ຄວນເຊືອດຄໍໄກ່ໃຫ້ລີງເຫັນ” ເປັນຈິງແດ່ທ້ອນ ແລະເຊື່ອວ່າ: ພາຍໃຕ້ມາດຕະການເດັດຂາດຂອງລັດຖະບານ ຊຸດທີ IX ຈະພາປະເທດຊາດຜ່ານພົ້ນຈາກ ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເສດຖະກິດ-ການເງິນໃນປີ 2023.