ໂດຍ: ຣັດສະໝີ ດວງສັດຈະ
ທ່ານ ອາດສະພັງທອງ ສີພັນດອນ ເຈົ້າຄອງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ (ນວ) ໄດ້ລາຍງານຕໍ່ລັດຖະບານພາຍໃຕ້ການຊີ້ນໍາໂດຍກົງຂອງທ່ານ ພັນຄໍາ ວິພາວັນ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີໃນວັນທີ 20 ສິງຫາ 2021 ທີ່ຫໍປະຊຸມແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍແຜນຜັນຂະຫຍາຍວາລະແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການແກ້ໄຂຄວາມຫຍຸ້ງຍາກດ້ານເສດຖະກິດ-ການເງິນ; ວາລະແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການປ້ອງກັນ, ປາບປາມ ແລະແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດສໍາຄັນທີ່ສຸດກໍ່ແມ່ນການແກ້ໄຂການລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19 ຊຶ່ງຜູ້ຂຽນເອີ້ນວ່າ: “ເປີດ 3 ແນວຮົບ ຫຼືມາດຕະການ 3 ເສົາຫຼື 3 ຂາຄຽງ” ໄປພ້ອມໆກັນແນໃສ່ສ້າງສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານການເມືອງ-ເສດຖະກິດ ແລະສັງຄົມໃຫ້ກັບຄືນສູ່ປົກກະຕິໂດຍໄວ.
ໂດຍຈັດຕັ້ງຜັນຂະຫຍາຍມະຕິຂອງກອງປະຊຸມວິສາມັນເທື່ອທີ 1 ສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຸດທີ IX; ລັດຖະບານໄດ້ຮີບຮ້ອນຈັດຕັ້ງ 2 ວາລະດັ່ງກ່າວຢູ່ ນວ ເປັນແຫ່ງທໍາອິດ, ພ້ອມນັ້ນໄດ້ເດັດດ່ຽວແກ້ໄຂການລະບາດພະຍາດໂຄວິດ-19 ຊຶ່ງຜ່ານມາລັດຖະບານ, ທ້ອງຖິ່ນ ແລະປະຊາຊົນເຮົາໄດ້ຈັດຕັ້ງຜັນຂະຫຍາຍຄໍາສັ່ງແນະນໍາ ເລກທີ 87/ຄລສພ, ລົງວັນທີ 25 ເມສາ 2021 ໂດຍຖືການຕ້ານ, ສະກັດກັ້ນ, ຄວບຄຸມ ແລະປ້ອງກັນພະຍາດໂຄວິດ-19 “ເປັນໜ້າທີ່ຍຸດທະສາດສໍາຄັນ, ຮີບດ່ວນໃນການຊີ້ນໍາ ແລະບັນຊາຕົວຈິງຄືໃນພາວະສົງຄາມ” ຊຶ່ງຂະນະນີ້ພວກເຮົາພວມດໍາເນີນການສູ້ຮົບຢ່າງເດັດດ່ຽວ ແລະ ມີໄຊໃນລະດັບດີສົມຄວນ; ແຕ່ຂະນະດຽວກັນການແຜ່ລະບາດພະຍາດດັ່ງກ່າວໄດ້ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ແກ່ເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ, ນັບທັງຊີວິດ ແລະຊັບສິນຂອງປະຊາຊົນຢ່າງໜັກໜ່ວງ, ມາຮອດປະຈຸບັນມີຕົວເລກຜູ້ຕິດເຊື້ອສະສົມ 1.995 ຄົນ, ເສຍຊີວິດ 4 ຄົນ, ກໍາລັງປິ່ນປົວ 859 ຄົນ, ປິ່ນປົວຫາຍດີ1.132 ຄົນ ແລະຢູ່ ສູນກັກກັນ 2.294 ຄົນ; ມີສະຖານທີ່ປິ່ນປົວ 6 ແຫ່ງ, ມີສູນກັກກັນ 9 ແຫ່ງ, ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນພາກລັດເປັນຜູ້ຮັບຜິດຊອບຖືວ່າເປັນບັນຫາໜັກໜ່ວງສໍາລັບນວ.
ກ່ຽວກັບຄາດໝາຍການແກ້ໄຂຄວາມຫຍຸ້ງຍາກດ້ານເສດຖະກິດ-ການເງິນແຕ່ນີ້ຮອດທ້າຍປີ 2021 ແມ່ນສູ້ຊົນຈັດຕັ້ງປະຕິບັດບັນດາຄາດໝາຍທີ່ກໍານົດໃນແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ແລະ ແຜນງົບປະມານປີ 2021 ໂດຍລວມຍອດຜະລິດຕະພັນພາຍໃນຂະຫຍາຍຕົວໃນລະດັບ 6,5%, ໃນນັ້ນຂົງເຂດກະສິກໍາຂະຫຍາຍຕົວໃນລະດັບ 4%, ຂົງເຂດອຸດສາຫະກໍາຂະຫຍາຍ ຕົວລະດັບ 8,5% ແລະຂົງເຂດບໍລິການຂະຫຍາຍຕົວລະດັບ 5,2%; ປະຕິບັດຄາດໝາຍເກັບລາຍຮັບງົບປະມານ 5.094 ຕື້ກີບ (ສູນກາງ 3.700 ຕື້ກີບ, ນວ 1.394 ຕື້ກີບ), ລາຍຈ່າຍ 705 ຕື້ກີບ.
ຄາດໝາຍແຕ່ປີ 2022 ຫາປີ 2023 ຈະສໍາເລັດການສ້າງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ອໍານວຍແກ່ການພັດທະນາໃຫ້ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງເສດຖະກິດຢູ່ໃນສະພາວະປົກກະຕິສະເລ່ຍ 7-8% ຕໍ່ປີ; ຖານການຜະລິດມີຄວາມເຂັ້ມແຂງ, ມີເຂດການຜະລິດກະສິກໍາທັນສະໄໝເກີດຂຶ້ນຈໍານວນໜຶ່ງ; ທຸລະກິດສາມາດເຄື່ອນ ໄຫວໄດ້ຄ່ອງຕົວ ແລະ ມີມາດຕະຖານຖືກຕ້ອງຕາມລະບຽບການຂຶ້ນ; ມີງົບປະມານເພີ່ມຂຶ້ນເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາໜີ້ສິນ ແລະ ສະໜອງໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາທີ່ເໝາະສົມຂຶ້ນ; ຮາກຖານເມືອງ, ບ້ານເຂົ້າຮ່ວມໃນຂະບວນການຄຸ້ມຄອງການພັດທະນາໃນພື້ນທີ່ຂອງຕົນ ແລະ ມີຄວາມເຂັ້ມແຂງໃນການປະຕິບັດກົດໝາຍ; ນັກທຸລະກິດ ແລະ ປະຊາຊົນເຂົ້າຮ່ວມຂະບວນການການປະຕິບັດວາລະແຫ່ງຊາດເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາ ເສດຖະກິດ-ການເງິນຢ່າງທົ່ວເຖິງ.
ມາດຕະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດມີຈຸດສຸມທີ I: ສົ່ງເສີມການຜະລິດເພື່ອທົດແທນການນໍາເຂົ້າ ແລະເປັນສິນຄ້າສົ່ງອອກເພື່ອສ້າງຖານລາຍຮັບທີ່ເຂັ້ມແຂງ-ຍືນຍົງ (ຫັນປ່ຽນໄປສູ່ສັງຄົມການຜະລິດ) ໂດຍການປັບປຸງສະພາບແວດລ້ອມ ແລະແກ້ໄຂຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຂອງການດໍາເນີນທຸລະກິດ, ຊຸກຍູ້ການຜະລິດ ແລະປຸງແຕ່ງສິນຄ້າທີ່ມີທ່າແຮງແລະຕະຫຼາດຮອງຮັບເພື່ອການສົ່ງອອກໃນນີ້ສົ່ງເສີມໂຄງການຜະລິດກະສິກໍາເພື່ອທົດແທນການນໍາເຂົ້າ ແລະການສົ່ງອອກ; ພັດທະນາວິສາຫະກິດ SME ຕິດພັນກັບການຊຸກຍູ້ການຜະລິດອຸດສາຫະກໍາປຸງແຕ່ງໃນເຂດເສດຖະກິດພິເສດ; ສົ່ງເສີມໂຄງການພະລັງງານໄຟຟ້າທີ່ມີປະສິດທິຜົນ ແລະ ໂຄງການທົດລອງສົ່ງ ອອກແຮ່ທາດ ແລະປຸງແຕ່ງແຮ່ທາດ; ສົ່ງເສີມການຜະລິດ ແລະບໍລິການຕາມແລວທາງເສດຖະກິດພາຍໃນ ແລະ ພາກພື້ນ; ຍົກສູງປະສິດທິພາບດ້ານແຮງງານ, ຈຸດສຸມທີ II: ສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງດ້ານການເກັບລາຍຮັບງົບປະມານໂດຍທົບທວນນະໂຍບາຍ, ປັບປຸງນິຕິກໍາ ແລະ ບັງຄັບໃຊ້ນິຕິກໍາດ້ານລາຍຮັບງົບ ປະມານ; ປະຕິຮູບກົນໄກການຄຸ້ມຄອງລາຍຮັບງົບປະມານ; ອັດຊ່ອງຫວ່າງການຮົ່ວໄຫຼຂອງລາຍຮັບງົບປະມານ; ປະຕິຮູບກົງຈັກ, ບຸກຄະລາກອນ ແລະສ້າງ ຄວາມເຂັ້ມແຂງ, ຈຸດສຸມທີ III: ສົ່ງເສີມການປະຢັດ, ຕ້ານການຟຸມເຟືອຍ, ຍົກສູງປະສິດທິຜົນການລົງທຶນ-ລາຍຈ່າຍງົບປະມານແລະການແກ້ໄຂໜີ້ສິນພາຍໃນ-ຕ່າງປະເທດໃນນີ້ລາຍຈ່າຍດ້ານບໍລິຫານຕາມທິດປະຫຍັດ; ຍົກສູງປະສິດທິພາບຂອງການລົງທຶນລັດ (ໂຄງການກໍ່ສ້າງໂຄງລ່າງພື້ນຖານ); ປັບປຸງການຄຸ້ມຄອງບັນດາໂຄງການຊ່ວຍເຫຼືອເພື່ອການພັດທະນາໃຫ້ມີປະສິດທິຜົນສູງ; ການແກ້ໄຂໜີ້ສິນພາຍໃນ ແລະຕ່າງປະເທດ;ປະຕິຮູບການບໍລິຫານ ແລະການດໍາເນີນທຸລະກິດຂອງລັດວິສາຫະກິດ ແລະວິສາຫະກິດທີ່ລັດຖືຮຸ້ນ.ຈຸດສຸມທີ IV:ສ້າງສະຖຽນລະພາບດ້ານເງິນຕາ ແລະຈຸດສຸມທີV: ຍົກສູງປະສິດທິພາບການຄຸ້ມຄອງລັດດ້ວຍກົດໝາຍໂດຍການປັບປຸງກົດໝາຍ-ນິຕິກໍາລຸ່ມກົດໝາຍ, ເຄັ່ງຄັດໃນການບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍຢ່າງເຂັ້ມງວດ; ປັບປຸງຄຸນນະພາບການບໍລິຫານລັດ.
ກ່ຽວກັບແຜນຜັນຂະຫຍາຍວາລະແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການປ້ອງກັນ, ປາບປາມ ແລະແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດ; ນວ ສຸມໃສ່ແກ້ໄຂບັນດາເປົ້າໝາຍ ແລະແກ້ໄຂຄະດີຢາເສບຕິດໄດ້ຫຼາຍສົມຄວນ ແລະປະຈຸບັນສໍາເລັດການຂຶ້ນບັນຊີເປົ້າໝາຍທີ່ພົວພັນກັບຢາເສບຕິດ 9.000 ກວ່າເປົ້າໝາຍ, ເປົ້າໝາຍທີ່ເປັນບ່ອນມົ້ວສຸມ 221 ຈຸດ; ມີສູນບໍາບັດ-ປົວຜູ້ຕິດຢາເສບຕິດ 1 ແຫ່ງ, ມີຄົນເຂົ້າປົວ 1.139 ຄົນ (ແຕ່ສູນຮັບໄດ້ 350-500 ຄົນ), ແພດ-ຢາຮັກສາບໍ່ພຽງພໍ; ຍັງມີສູນສັງຄົມສົງເຄາະທີ່ເປັນບ້າໄບ້ເສຍຈິດຈາກການເສບຢາຕິດຢູ່ນໍາຈໍານວນໜຶ່ງ; ຜູ້ເສບຢາສ່ວນຫຼາຍເປັນຄົນຮຸ່ນໜຸ່ມ ແລະມີການລັກລອບນໍາເຂົ້າຢາເສບຕິດຈາກປະເທດໃກ້ຄຽງເຮັດໃຫ້ເສຍພາບພົດຂອງປະເທດເຮົາໃນເວທີສາກົນ.
ຄາດໝາຍປ້ອງກັນ, ປາບປາມ ແລະແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດເຮັດໃຫ້ວຽກງານດັ່ງກ່າວເປັນໜ້າທີ່ ແລະພັນທະຂອງທຸກຄົນໂດຍເລີ່ມຈາກສະຖາບັນຄອບຄົວ, ສະຖາບັນການສຶກສາ, ສໍານັກງານ-ອົງການ, ໂຮງຈັກ, ໂຮງງານ, ການຈັດຕັ້ງທາງສັງຄົມຕື່ນຕົວເຂົ້າຮ່ວມແກ້ໄຂຢ່າງກວ້າງຂວາງເລິກເຊິ່ງ; ການເຄື່ອນໄຫວປະຕິບັດໜ້າທີ່, ຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງອົງການຈັດຕັ້ງປົກປ້ອງກົດໝາຍໄດ້ຮັບການປັບປຸງດີຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ; ການດໍາເນີນວຽກງານວິຊາສະເພາະຂອງກໍາລັງ ປກສ ແລະຕຸລາການໃຫ້ເປັນລະບົບ ແລະແຂງແຮງກວ່າເກົ່າ, ແກ້ໄຂໃຫ້ໄດ້ເປົ້າໝາຍຜູ້ທີ່ເປັນຫົວໂປ່ໂຕການ, ຜູ້ຜະລິດ, ຈໍາໜ່າຍ, ຄ້າຂາຍ ແລະຜູ້ເສບຢາເສບຕິດໃຫ້ຫຼຸດລົງເປັນກ້າວໆ; ບັນລຸໃຫ້ໄດ້ຕົວຊີ້ວັດໃນການສະກັດກັ້ນ ແລະຕ້ານຢາເສບຕິດຄື: ປະຕິບັດມາດຕະການຕໍ່ຜູ້ທີ່ພົວພັນກັບຢາເສບຕິດ; ຊຸກຍູ້ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍ ແລະລະບຽບການໃຫ້ຊຸມຊົນ-ສະຖາບັນຕ່າງໆປອດຢາເສບຕິດ, ມີລະບົບ ແລະອົງການປ້ອງກັນຢາເສບຕິດຕາມກົດໝາຍກໍານົດເຮັດໃຫ້ສໍານັກງານອົງການລັດ, ລັດວິສາຫະກິດ... ແລະພື້ນຖານບ້ານປອດຢາເສບຕິດໃຫ້ໄດ້ 70% ຂຶ້ນໄປ; ກໍານົດແລະແກ້ໄຂເປົ້າໝາຍຜູ້ທີ່ພົວພັນຢາເສບຕິດ,ພື້ນທີ່-ຈຸດພື້ນທີ່ຫຼໍ່ແຫຼມ,ສະຖານທີ່ຜະລິດ, ສະຖານບໍລິການ, ຫົວໜ່ວຍທຸລະກິດ, ຫ້າງຮ້ານ, ຄອບຄົວ... ບໍ່ມີຜູ້ເສບ, ຜູ້ຂາຍ, ຄອບຄອງ, ຜູ້ທີ່ມີການພົວພັນກັບສິ່ງເສບຕິດໃຫ້ຫຼຸດລົງ 5-10% ຕໍ່ປີ.
ແຜນວຽກຈຸດສຸມ ແລະມາດຕະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແມ່ນຄົ້ນຄວ້າສະເໜີປັບປຸງກົດໝາຍ ແລະສ້າງນິຕິກໍາລຸ່ມກົດໝາຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບບັນຫາຢາເສບຕິດ; ສ້າງຄວາມຮັບຮູ້ທົ່ວສັງຄົມດ້ວຍການສຶກສາອົບຮົມ ແລະ ໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ລະບຽບກົດໝາຍ ແລະ ຜົນຮ້າຍຂອງຢາເສບຕິດ; ປັບປຸງກົງຈັກການຈັດຕັ້ງ ແລະຍົກລະດັບ-ຄວາມສາມາດໃນການເຄື່ອນໄຫວໜ້າທີ່ການເມືອງຂອງອົງການປົກປ້ອງກົດໝາຍ ແລະພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດ; ຍົກສູງປະສິດທິພາບດ້ານການຄຸ້ມຄອງ, ຊີ້ນໍາໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຮອບດ້ານແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດ; ປັບປຸງຂີດຄວາມສາມາດເຄື່ອນໄຫວເຮັດໜ້າທີ່ຂອງລະບົບການເມືອງແຕ່ລະຂັ້ນ ແລະຮ່ວມມືກັບຕ່າງປະເທດໂດຍສົມທົບກັບເຈົ້າໜ້າທີ່ຮັກສາຄວາມສະຫງົບຮຽບຮ້ອຍຕາມ ຊາຍແດນລາວ-ໄທໃນການລາດຕະເວນ ຕາມຊາຍແດນເພື່ອປ້ອງກັນການລັກ-ລອບຄ້າຂາຍຢາເສບຕິດຕາມແນວຊາຍແດນ ແລະສົມທົບກັບເພື່ອນຫວຽດນາມແລະຈີນເພື່ອແລກປ່ຽນບົດຮຽນໃນການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດ.