ໂດຍ: ຣັດສະໝີ ດວງສັດຈະ
ກອງປະຊຸມສະໄໝວິສາມັນ ເທື່ອທີ 1 ສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຸດທີ IX ແລະໄດ້ຮັບການເຫັນດີເປັນເອກະພາບ ແລະຮັບຮອງເອົາບົດລາຍງານກ່ຽວກັບວາລະແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດຈາກກອງປະຊຸມດັ່ງກ່າວເປັນທີ່ຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ ແລະ ສປປ ລາວ ພ້ອມເປີດສົງຄາມຢ່າງເຕັມຮູບແບບໂດຍແມ່ນນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ເປັນຜູ້ບັນຊາການສູງສຸດໃນແນວຮົບດັ່ງກ່າວເພາະວ່າ: ຂະນະນີ້; ບັນຫາຢາເສບຕິດໄດ້ຂະຫຍາຍວົງກວ້າງໄປທົ່ວທຸກມູມໂລກມັນເພີ່ມທະວີຄວາມຮຸນແຮງອັນຕະລາຍທີ່ຕິດພັນເຊື່ອມໂຍງກັບບັນຫາການກໍ່ການຮ້າຍ, ອາຊະຍາກໍາຂ້າມຊາດ, ການຟອກເງິນ ແລະອາຊະຍາກໍາທີ່ໃຊ້ກໍາລັງຮຸນແຮງປະເພດຕ່າງໆມີທ່າອ່ຽງເພີ່ມຂຶ້ນໃນແຕ່ລະປີກາຍເປັນໄພຂົ່ມຂູ່ຕໍ່ສະພາບການພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມກໍ່ຄືສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານການເມືອງ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງບັນດາປະຊາຊາດໃນໂລກ ແລະອົງການສະຫະປະຊາຊາດເພື່ອຄວບຄຸມຢາເສບຕິດ ແລະຕ້ານອາຊະຍາກໍາໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ການຢຶດຢາເສບຕິດປະເພດຢາບ້າ ແລະຢາໄອສ໌ໃນພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນອອກ ແລະອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງບໍ່ເຄີຍມີມາກ່ອນ; ໃນປີ 2020 ຕາມຂໍ້ມູນເບື້ອງຕົ້ນມີເຖິງ 170 ໂຕນ,ໃນນີ້ບັນດາປະເທດລຸ່ມແມ່ນໍ້າຂອງກວມເອົາ 70% ຂອງປະລິມານຢາເສບຕິດທີ່ຢຶດໄດ້ທັງໝົດ, ການນໍາໃຊ້ສານເຄມີຕົ້ນເພື່ອນໍາໄປຜະລິດເປັນຢາເສບຕິດປະເພດຕ່າງໆໃນຂົງເຂດອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຍັງບໍ່ສາມາດຄວບຄຸມໄດ້ດີເທົ່າທີ່ຄວນ.
ສະນັ້ນ; ເພື່ອນໍາພາປະເທດ ແລະປະຊາຊົນລາວອອກຈາກສະຖານະການຄືດັ່ງກ່າວ, ກອງປະຊຸມສະໄໝວິສາມັນເທື່ອທີ 1 ສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຸດທີ IX (05-10 ສິງຫາ 2021) ຈຶ່ງໄດ້ຮັບຮອງເອົາບົດລາຍງານຂອງລັດຖະບານກ່ຽວກັບວາລະແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດ (2021-2023) ໃນນັ້ນຮັບຮອງ ເອົາການຕີລາຄາສະພາບການລວມ ແລະການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດຢູ່ລາວໃນໄລຍະຜ່ານມາ; ທິດທາງແຜນການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດແຕ່ປີ 2021-2023; ການແບ່ງຄວາມຮັບຜິດຊອບໃຫ້ຂະແໜງການຕ່າງໆນັບທັງສູນກາງແລະທ້ອງຖິ່ນຕະຫຼອດຮອດສະຖາບັນຄອບຄົວແລະທຸກຊັ້ນຄົນໃນສັງຄົມ ແລະມາດຕະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວາລະແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການແກ້ໄຂຢາເສບຕິດຕາມການສະເໜີຂອງລັດຖະບານ.
ພ້ອມດຽວກັນ; ກອງປະຊຸມຍັງໄດ້ຮັບຮອງເອົາທິດທາງແຜນການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດແຕ່ປີ 2021-2023 ໂດຍກອງປະຊຸມເຫັນດີເປັນເອກະພາບຮັບຮອງເອົາທິດທາງແຜນການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດແຕ່ປີ2021-2023 ຂອງລັດຖະບານ, ໂດຍເລີ່ມຈາກທັດສະນະຊີ້ນໍາຂອງພັກແລະຫຼັກການການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວາລະ ແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດທີ່ວ່າ: ເດັດຂາດ, ໂປ່ງໃສ, ເປັນມືອາຊີບ ແລະ 6 ວຽກງານຈຸດສຸມຄື: 1) ສ້າງຄວາມຮັບຮູ້ໃນທົ່ວສັງຄົມດ້ວຍການສຶກ ສາອົບຮົມ, ໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ລະບຽບກົດໝາຍແລະຜົນຮ້າຍຂອງຢາເສບຕິດ;2) ສ້າງ, ປັບປຸງກົດໝາຍ ແລະນິຕິກໍາໃຕ້ກົດໝາຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບບັນຫາຢາເສບຕິດ; 3) ປັບປຸງກົງຈັກການຈັດຕັ້ງ ແລະຍົກລະດັບຄວາມສາມາດໃນການເຄື່ອນໄຫວເຮັດໜ້າທີ່ການເມືອງຂອງອົງການສຶບສວນ-ສອບສວນ, ອົງການສານປະຊາຊົນ, ອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນ, ອົງການປະຕິບັດຄໍາຕັດສິນຂອງສານ ແລະພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຕໍ່ການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດ;4) ຍົກສູງປະສິດທິພາບດ້ານການຄຸ້ມຄອງ, ຊີ້ນໍາໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຮອບດ້ານໃນວຽກງານແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດ; 5) ປັບປຸງຂີດຄວາມ ສາມາດການເຄື່ອນໄຫວເຮັດໜ້າທີ່ຂອງລະບົບການເມືອງແຕ່ລະຂັ້ນເພື່ອຊີ້ນໍາ-ນຳພາແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດທີ່ເກີດຂຶ້ນຢູ່ໃນຂອບເຂດຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງຕົນ; ແລະ 6) ເພີ່ມທະວີວຽກງານການຮ່ວມມືກັບສາກົນ.
ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ,ກອງປະຊຸມໄດ້ເຫັນດີຮັບຮອງເອົາການແບ່ງຄວາມຮັບຜິດຊອບໃຫ້ຂະແໜງການຕ່າງໆນັບທັງສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນຕະຫຼອດຮອດສະຖາບັນຄອບຄົວແລະທຸກຊັ້ນຄົນໃນສັງຄົມລວມ 25 ພາກສ່ວນ ແລະ 6 ມາດ ຕະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວາລະລະແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດແຕ່ປີ2021-2023.
ຜ່ານການຄົ້ນຄ້ວາ, ປະກອບຄວາມເຫັນຢ່າງກວ້າງຂວາງ, ກົງໄປກົງມາຂອງສາມະຊິກສະພາແຫ່ງຊາດຕໍ່ບົດລາຍງານຂອງລັດຖະບານກ່ຽວກັບວາລະແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດ, ກອງປະຊຸມມີຄໍາເຫັນສະເໜີເພີ່ມຕື່ມໃຫ້ລັດຖະບານກ່ຽວກັບທິດທາງແຜນການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດແຕ່ປີ 2021-2023 ຄື: 1) ກ່ຽວກັບຄາດໝາຍໃນການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດແຕ່ປີ 2021-2023, ສະເໜີໃຫ້ລັດຖະບານສ້າງແຜນງານ, ແຜນຄົນ, ແຜນງົບປະມານ ແລະກຳນົດເວລາການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຢ່າງລະອຽດ, ຈະແຈ້ງເພື່ອສະດວກໃນການຕິດຕາມ, ກວດກາ, ຊຸກຍູ້ແລະການປະເມີນຜົນໃນແຕ່ລະໄລຍະ; 2) ສະເໜີໃຫ້ຖືເອົາ“ການຕ້ານ,ສະກັດກັ້ນ ແລະປ້ອງກັນ “ ກັບການ “ປາບປາມ “ ບັນຫາຢາເສບຕິດໄປພ້ອມໆກັນ, ໃນນັ້ນຖືການປຸກລະດົມ, ສຶກສາອົບຮົມເປັນພື້ນຖານຕົ້ນຕໍ; ເອົາການປາບປາມ, ລົງໂທດເປັນສໍາຄັນ, ຈໍາເປັນ, ເດັດຂາດ ແລະເຂັ້ມງວດໂດຍສະເພາະການກໍານົດມາດຕະການແລະລົງໂທດຕໍ່ຜູ້ກະທຳຜິດທີ່ເປັນເຈົ້າໜ້າທີ່, ພະນັກງານລັດແມ່ນຕ້ອງຮັບໂທດໜັກກວ່າປະຊາຊົນເພື່ອເປັນແບບຢ່າງ ແລະສ້າງຄວາມເຊື່ອໝັ້ນໃຫ້ແກ່ສັງຄົມ;3) ລັດຖະບານຕ້ອງເດັດຂາດແກ້ໄຂຕ່ອງໂສ້-ເຄືອຂ່າຍຂະບວນການຄ້າຢາເສບຕິດໂດຍສະເພາະແມ່ນການປາບປາມຫົວໂປ່ໂຕການໃຫ້ມີການລົງໂທດຢ່າງເຂັ້ມງວດ, ເດັດຂາດຕາມກົດໝາຍເພື່ອຕັດວົງຈອນຂະບວນການການຜະລິດ, ຂົນສົ່ງແລະຈໍາໜ່າຍຢາເສບຕິດ, ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ຕ້ອງເດັດຂາດແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດທີ່ຕິດພັນການກໍ່ໃຫ້ເກີດບັນຫາຫຍໍ້ທໍ້ທາງສັງຄົມ ແລະເສດຖະກິດ ກໍ່ຄືຄວາມໝັ້ນຄົງ, ຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍຂອງສັງຄົມເຊັ່ນ: ການຄ້າປະເວນີ, ການຄ້າມະນຸດ, ການກູ້ເງິນນອກລະບົບ,ການຟອກເງິນ, ການຂີ້ລັກ, ປຸ້ນຈີ້ ແລະອື່ນໆ;4) ການສ້າງ, ປັບປຸງນິຕິກຳໃຕ້ກົດໝາຍຕ້ອງດໍາເນີນການໄວ, ທັນສະພາບການ, ອັນທີ່ມີແລ້ວແຕ່ບໍ່ທັນສອດຄ່ອງ, ບໍ່ທັນຮັດກຸມແລະອັນໃດຍັງບໍ່ທັນຄົບ, ບໍ່ທັນຈະແຈ້ງ,ບໍ່ ທັນມີ, ຕ້ອງສ້າງ ແລະປັບປຸງເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ວາລະແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດໄດ້ຮັບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ;5) ໃຫ້ເພີ່ມທະວີການປະຕິບັດກົດໝາຍ, ນິຕິກໍາໃຕ້ກົດໝາຍ ແລະບັນຫາອື່ນໆ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງວຽກງານແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ທຸກພາກສ່ວນ, ທຸກຂັ້ນໃຫ້ມີຄວາມເດັດຂາດ, ເຂັ້ມງວດ. ສໍາຄັນແມ່ນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ສືບສວນ-ສອບສວນ, ພິຈາລະນາຕັດສິນຄະດີແລະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຄໍາ ຕັດສິນຂອງສານຕ້ອງຮັບປະກັນເຮັດໃຫ້ທຸກຂັ້ນຕອນຂອງການດໍາເນີນການມີຄວາມໂປ່ງໃສຕາມກົດໝາຍ ແລະຮັບປະກັນຄວາມຍຸຕິທໍາຢ່າງແທ້ຈິງ;6) ເອົາໃຈໃສ່ສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃຫ້ສະຖາບັນຄອບຄົວແລະຊຸມຊົນຂັ້ນບ້ານໃນການຕ້ານ, ສະກັດກັ້ນແລະແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດ, ສິ່ງສໍາຄັນແມ່ນເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນ,ສະຖາບັນຄອບຄົວ,ບ້ານມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະເປັນເຈົ້າການຮ່ວມກັບອໍານາດການປົກຄອງເພື່ອຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວາລະແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດໃຫ້ເປັນຮູບ ປະທຳຕົວຈິງ; ແລະ 7) ຕ້ອງຖືເອົາວຽກງານລົງກໍ່ສ້າງຮາກຖານການເມືອງຕິດພັນກັບການສ້າງບ້ານພັດທະນາ, ບ້ານປອດຢາເສບຕິດ,ບ້ານວັດທະນະທໍາຕາມທິດ 3 ສ້າງໃຫ້ເຂັ້ມແຂງ,ໜັກແໜ້ນ ແລະມີຄຸນນະພາບສູງຂຶ້ນ.
ກ່ຽວກັບການແບ່ງຄວາມຮັບຜິດຊອບ 1) ສະເໜີໃຫ້ກໍານົດກົນໄກປະສານງານລະຫວ່າງກະຊວງ, ອົງການຂັ້ນສູນກາງດ້ວຍກັນ ແລະລະຫວ່າງສູນກາງກັບທ້ອງ ຖິ່ນໃຫ້ຈະແຈ້ງ, ລະອຽດ, ມີຄວາມກົມກຽວແລະຄ່ອງຕົວ;2) ສະເໜີໃຫ້ລັດຖະບານກໍ່ຄືກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບສົມທົບກັບບັນດາກະຊວງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຄົ້ນຄວ້າ ຄືນການປັບປຸງບັນດາສູນບຳບັດ ແລະ ສະຖານທີ່ປິ່ນປົວຜູ້ທີ່ກຳລັງຕິດຢາເສບຕິດໃຫ້ມີຄຸນນະພາບ ແລະ ຄົ້ນຄວ້າສ້າງສູນຝຶກວິຊາຊີບຮອງຮັບໃຫ້ແກ່ພາກສ່ວນຕິດຢາ ເສບຕິດພາຍຫຼັງທີ່ສໍາເລັດການບໍາ ບັດມາແລ້ວໃຫ້ເຂົາເຈົ້າໄດ້ມີອາ ຊີບຫາລ້ຽງຕົນເອງກ່ອນປົດປ່ອຍ ກັບຄືນມາເປັນພົນລະເມືອງດີ ແລະ ບໍ່ກັບໄປຫຍຸ້ງກ່ຽວຢາເສບຕິດອີກ. ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ຄາດໝາຍໃຫຍ່ທີ່ພວກເຮົາຕ້ອງບັນລຸໃຫ້ໄດ້ໃນແຕ່ລະໄລຍະແມ່ນການສູ້ຊົນເຮັດໃຫ້ຈຳນວນຜູ້ມາບໍາບັດຢາເສບຕິດຫຼຸດລົງ, ສູນບໍາບັດຫຼືສະຖານທີ່ປິ່ນປົວຜູ້ຕິດຢາເສບຕິດຫຼຸດລົງເປັນກ້າວໆເຊິ່ງນັ້ນໝາຍເຖິງຕົວຊີ້ວັດໜຶ່ງທີ່ຊີ້ໃຫ້ເຫັນປະສິດທິຜົນຫຼືຜົນໄດ້ຮັບຈາກການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດຢູ່ປະເທດເຮົາ 3) ສະເໜີຄົ້ນຄວ້າຄືນກ່ຽວກັບລະບົບການປະສານງານລະຫວ່າງເຫຼົ່າວິຊາສະເພາະປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບດ້ວຍກັນໃຫ້ຈະແຈ້ງເປັນຕົ້ນແມ່ນການປະສານງານລະຫວ່າງຂະແໜງການປາບຢາເສບຕິດກັບຂະແໜງການຕ້ານອາຊະຍາກໍາ ແລະວິຊາສະເພາະອື່ນເພື່ອເຮັດໃຫ້ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດການ ແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດໄປຕາມທິດລວງດຽວແລະກົມກຽວກັນ 4) ສະເໜີກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບເອົາໃຈໃສ່ຕໍ່ການປັບປຸງກຳລັງປກສກຸ່ມບ້ານ, ປກສບ້ານທີ່ຕິດພັນກັບຮາກຖານ, ກໍາສະ ພາບເປົ້າໝາຍທີ່ພົວພັນຢາເສບຕິດໃຫ້ມີຄວາມໜັກແໜ້ນ,ເຂັ້ມແຂງອີຫຼີ, ເພື່ອຮັບປະກັນການເປັນເສນາທິການຢ່າງແທ້ຈິງໃນການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດຢູ່ຮາກຖານ 5) ສະເໜີຄະນະພັກ-ຄະນະນໍາອົງການ, ຂະແໜງການນັບທັງສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນທີ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບໂດຍກົງຕ້ອງເປັນເຈົ້າການນໍາພາອົງການ, ຂະແໜງການ ແລະທ້ອງຖິ່ນຂອງຕົນໃນການປ້ອງກັນ, ສະກັດກັ້ນ ແລະຕ້ານບັນຫາຢາເສບຕິດໃຫ້ເປັນຂະບວນການຢ່າງແຂງແຮງ, ກາຍເປັນສະໜາມຣົບທົ່ວປວງຊົນເພື່ອເຮັດໃຫ້ວາລະແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດຂອງລັດຖະບານໄດ້ຮັບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຢ່າງເປັນຮູບປະທຳຕົວຈິງ, ມີປະສິດທິພາບ, ປະສິດທິຜົນຕາມຄາດ ໝາຍທີ່ໄດ້ວາງໄວ້.
ກ່ຽວກັບມາດຕະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ: 1) ມາດຕະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຄວນມີການກໍານົດລະບອບບັນຊາຄືສະໜາມຮົບພາຍໃຕ້ການກໍາກັບໂດຍກົງຂອງທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ແລະທ່ານລັດຖະມົນຕີກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບກໍ່ຄືບັນດາທ່ານເຈົ້າແຂວງ-ເຈົ້າຄອງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ທ່ານເຈົ້າເມືອງ, ເຈົ້ານະຄອນ ແລະບັນດາທ່ານກອງບັນຊາການກໍາລັງປ້ອງກັນຊາດ, ກອງບັນຊາການກໍາລັງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບແຕ່ລະຂັ້ນຕະຫຼອດການຈັດຕັ້ງຢູ່ຮາກຖານ ແລະໃນສັງຄົມເພື່ອຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວາລະແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດໃຫ້ມີປະສິດທິພາບ, ປະສິດທິຜົນ ແລະເຂັ້ມງວດສອດຄ່ອງກັບກົດໝາຍ;2) ກຳນົດກົນໄກ, ລະບອບຊີ້ນໍາ ແລະ ປະສານສົມທົບລະຫວ່າງລັດຖະບານ, ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນກັບອົງການສືບສວນ-ສອບສວນ, ອົງການສານປະຊາຊົນ, ອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນ, ອົງການປະຕິບັດຄໍາຕັດສິນຂອງສານ ແລະຂະແໜງການວິຊາສະເພາະທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດທີ່ຫຍຸ້ງຍາກສັບສົນ, ບໍ່ໄປບໍ່ມາໃຫ້ໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂຢ່າງຂາດຕົວ, ເຂັ້ມງວດບົນພື້ນຖານເຄົາລົບ ແລະນຳໃຊ້ກົດໝາຍ.