ຊາວກະສິກອນຫົວພັນປ່ຽນຊີວິດປູກກາເຟ

   ສະຫະກອນກາເຟວັນໃໝ່ແມ່ນຊຸມຊົນຂອງຄອບຄົວຕ່າງໆຢູ່ແຂວງຫົວພັນທາງພາກເໜືອຂອງລາວ, ທີ່ມາໂຮມໂຕກັນເພື່ອປູກກາເຟເພື່ອປະລະອະດີດທີ່ເປັນບັນຫາໄວ້ທາງຫຼັງ. ວັນໃໝ່ແມ່ນຄຳສັບໃນພາສາລາວທີ່ມີຄວາມໝາຍຕາມໂຕຂອງມັນເລີຍ.

    ດ້ວຍການສະໜັບສະໜູນຈາກອົງການສະຫະປະຊາຊາດເພື່ອຕ້ານຢາເສບຕິດ ແລະອາຊະຍາກຳ (UNODC) ແລະຄະນະກຳມະການແຫ່ງຊາດລາວເພື່ອກວດກາ ແລະຄວບຄຸມຢາເສບຕິດ (LCDC), ຊາວກະສິກອນວັນໃໝ່ 383 ຄົນ ຈຶ່ງໄດ້ລິເລີ່ມຫັນປ່ຽນໄປສູ່ການປູກກາເຟໃນຊ່ວງທ້າຍປີ 2016. ນັບແຕ່ນັ້ນມາ, ພວກເຂົາກໍ່ປະສົບຜົນສຳເລັດໃນຫຼາຍດ້ານ. ດ້ວຍການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກຜູ້ຊ່ຽວຊານ ແລະນັກກະເສດສາດວິທະຍາຂອງ UNODC, ຊາວກະສິກອນຈຶ່ງສາມາດປູກກາເຟໃນພື້ນທີ່ປະມານ 400 ເຮັກຕ້າ ແລະສ້າງຕັ້ງສະຫະກອນຂອງຕົນຂຶ້ນເພື່ອດຳເນີນການແປຮູບ ແລະຂາຍຜະລິດຕະພັນກາເຟດ້ວຍຕົນເອງໃຫ້ແກ່ຕະຫຼາດລະດັບສູງໃນໂລກ.

 ພາຍໃຕ້ໂຄງການພັດທະນາທາງເລືອກຂອງ UNODC, ສູນແຍກເມັດກາເຟຈຶ່ງໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນ 12 ຊຸມຊົນທີ່ປູກກາເຟ. ການກໍ່ສ້າງສາງ, ໂຮງບົດກາເຟ ແລະຫ້ອງການໃຫ້ແກ່ສະຫະກອນ-ເພື່ອໃຊ້ໄວ້ເປັນຮ້ານກາເຟຂອງຕົນເອງນຳ-ມີແຜນຈະເລີ່ມຕົ້ນໃນປີ 2021.

    ວັນທີ 6 ເມສາ 2021 ຖືເປັນບາດກ້າວທີ່ສຳຄັນຂອງກຸ່ມກະສິກອນວັນໃໝ່. ໄດ້ມີການລົງນາມໃນສັນຍາຮ່ວມມືໄລຍະ 5 ປີ ຮ່ວມກັບບໍລິສັດຜະລິດກາເຟມາລົງໂກ ຈາກຝຣັ່ງ. ຄາດວ່າປະລິມານສົ່ງອອກກາເຟຈະເພີ່ມຂຶ້ນໃນຕະຫຼອດ 5 ປີ, ຈາກ 20 ໂຕນໃນປີ 2021 ເປັນ 200 ໂຕນໃນປີ 2025.

    ພວກເຮົາຈະປັບປຸງຄຸນນະພາບຂອງກາເຟຂອງພວກເຮົາ, ກໍ່ຄືຜະລິດກາເຟອິນຊີທີ່ປອດສານເຄມີອັນຕະລາຍ, ຍ້ອນພວກເຮົາຄິດວ່ານີ້ແມ່ນວິທີໃນການສ້າງມູນຄ່າເພີ່ມໃຫ້ແກ່ສິນຄ້າ ແລະທັງຍັງເປັນການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມນຳອີກ,“ ທ່ານ ສະໄຫວທອງ ຄູນສະຫວັນ, ປະທານສະຫະກອນວັນໃໝ່, ກ່າວ. “ພວກເຮົາເຊື່ອວ່າໂຄງການນີ້ຈະຊ່ວຍຊາວບ້ານໃນພື້ນທີ່ຕ່າງໆ, ໂດຍສະເພາະໃນບັນດາກຸ່ມບ້ານເປົ້າໝາຍທີ່ນອນຢູ່ໃນ 4 ເມືອງ ຂອງແຂວງຫົວພັນ, ໃຫ້ມີຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ດີຂຶ້ນໃນອະນາຄົດ.”

    ເຄືອຂ່າຍດັ່ງກ່າວ. ດ້ວຍຈຸດປະສົງໃນການສ້າງກຸ່ມນຳພາທີ່ເປັນແມ່ຍິງ, ໂຄງການນີ້ຈຶ່ງໄດ້ສະໜອງການຝຶກອົບຮົມແບບເລິກເຊິ່ງໃຫ້ແກ່ກຸ່ມດັ່ງກ່າວກ່ຽວກັບທຸລະ ກິດກາເຟ. ພາຍໃຕ້ການເປັນສະມາຊິກຂອງເຄືອຂ່າຍແມ່ຍິງ ແລະສະຫະກອນວັນໃໝ່, ທ່ານ ນາງ ເຊຍທໍ ເຢຍລາວ ຮູ້ສືກດີໃຈທີ່ສາມາດເຂົ້າຮ່ວມໃນໂຄງການຕັ້ງແຕ່ເລີ່ມຕົ້ນ. ລາວເຊື່ອວ່າໂຄງການນີ້ຈະສາມາດຊ່ວຍຄອບຄົວຂອງລາວ ແລະ ຄອບຄົວອື່ນໆໃນກຸ່ມບ້ານເປົ້າໝາຍໃຫ້ສາມາດຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກຄວາມທຸກຍາກໄດ້. “ຂ້າພະເຈົ້າຢາກຫາເງິນເພື່ອສົ່ງລູກໄປໂຮງຮຽນ ແລະໄວ້ຊື້ສິ່ງຂອງຈຳເປັນຢູ່ຕະຫຼາດ. ກ່ອນມີໂຄງການນີ້, ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ມີເງິນພໍທີ່ຈະເດີນທາງອອກຈາກແຂວງບ້ານເກີດເລີຍ. ໃນປະຈຸບັນ, ຂ້າພະເຈົ້າສາມາດເດີນທາງໄປແຂວງຕ່າງໆໄດ້ແລ້ວ. ແລະໃນມື້ໜຶ່ງ, ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າຈະຫາເງິນໄດ້ພຽງພໍເພື່ອເດີນທາງໄປຕ່າງປະເທດ.” ລາວຍັງກ່າວຕື່ມອີກວ່າ: “ແຕ່ໃນຖານະແມ່ຍິງ, ພວກເຮົາກໍ່ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຢູ່. ແມ່ຍິງຫຼາຍຄົນໃນບ້ານຂອງຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ສາມາດເວົ້າພາສາລາວໄດ້ຢ່າງຫຼ່ຽນໄຫຼ. ນີ້ຈຶ່ງເປັນສາເຫດຂອງຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການສື່ສານ ແລະໄດ້ຮັບຂໍ້ມູນທັງໝົດກ່ຽວກັບໂຄງການ.”

  ທ່ານນາງ ແສງວິດາ ແສງມະນີວົງ, ຈາກບ້ານນາອໍ, ຜູ້ນຳເຄືອຂ່າຍແມ່ຍິງຂອງສະຫະກອນວັນໃໝ່, ພົບວ່າໂຄງການນີ້ມີປະໂຫຍດຫຼາຍສຳລັບທັງຕົນເອງ ແລະ ແມ່ຍິງຄົນອື່ນໆ ຍ້ອນວ່າດຽວນີ້ບໍ່ມີການປູກຝິ່ນອີກຕໍ່ໄປແລ້ວ. ລາວເຊື່ອໝັ້ນວ່າ: “ພວກເຮົາສາມາດສ້າງລາຍຮັບໂດຍບໍ່ຕ້ອງປູກຝິ່ນໄດ້. ຕ້ອງຂອບໃຈໂຄງການນີ້, ດຽວນີ້ພວກເຮົາມີລາຍຮັບທີ່ສູງຂຶ້ນກວ່າເກົ່າແລ້ວ. ພວກເຮົາສາມາດຊື້ຢາ ແລະ ເຄື່ອງໃຊ້ພາຍໃນຄົວເຮືອນໄດ້.” ບັນດາສະມາຊິກເຄືອຂ່າຍແມ່ຍິງຈາກ 12 ບ້ານຍັງໄດ້ເຂົ້າ ຮ່ວມການຝຶກອົບຮົມທົດສອບລົດຊາດກາເຟ ແລະຍົກສູງບົດບາດຍິງ-ຊາຍ ແລະພວກເຂົາຫວັງວ່າຈະມີໂອກາດໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການຝຶກອົບຮົມອື່ນໆອີກໃນອະນາຄົດ. ເຄືອ ຂ່າຍແມ່ຍິງຍັງໄດ້ສ້າງຕັ້ງກຸ່ມໄວ້ເພື່ອແລກປ່ຽນຄວາມຮູ້ລະຫວ່າງກັນເອງ. ທ່ານນາງ ແສງວິດາກ່າວຕື່ມອີກວ່າ: “ພວກເຮົາບໍ່ພຽງແຕ່ໂອ້ລົມກັນກ່ຽວກັບການປູກກາເຟ ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງປຶກສາ ແລະແລກປ່ຽນກັນກ່ຽວກັບຫົວຂໍ້ຕ່າງໆທີ່ຕິດພັນກັບການດຳລົງຊີວີດ. ຮູ້ສືກວ່າພວກເຮົາມີຄວາມສາມັກຄີຍິ່ງຂຶ້ນໂດຍຜ່ານກິດຈະກຳເຫຼົ່ານີ້.”

 ໂຄງການທີ່ນຳພາໂດຍ UNODC ນີ້ແມ່ນໄດ້ຖືກຂະຫຍາຍອອກໄປຮອດເດືອນທັນວາ 2023 ໂດຍອີງຕາມງົບປະມານທີ່ມີ, ຊຶ່ງມີຈຸດປະສົງທີ່ຈະສືບຕໍ່ສະໜັບສະໜຸນຄວາມພະຍາຍາມຂອງທ້ອງຖິ່ນໄປຈົນຮອດຢ່າງໜ້ອຍປີ 2025. ໃນຮອບວຽນຂອງໂຄງການທີ່ຈະມາເຖິງນີ້, UNODC ຈະສືບຕໍ່ສ້າງທັກສະການຄຸ້ມຄອງໃຫ້ແກ່ສະຫະກອນວັນໃໝ່, ໂດຍອີງຕາມພື້ນຖານດ້ານປະຊາທິປະໄຕທີ່ເຂັ້ມແຂງທີ່ແນໃສ່ສົ່ງເສີມບົດບາດໃຫ້ແກ່ແມ່ຍິງ. ໂຄງການດັ່ງກ່າວຍັງແນໃສ່ເພີ່ມທະວີພື້ນທີ່ປູກກາເຟໃຫ້ ໄດ້ 2 ເທົ່າໃນຊຸມປີຕໍ່ໜ້າ, ໂດຍມີເປົ້າໝາຍຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດເພີ່ມຕື່ມໃນບັນດາຊຸມຊົມທີ່ຕ້ອງການຢຸດເຊົາການປູກຝິ່ນ, ໃນຂະນະດຽວກັນກໍ່ສ້າງ ສະຫະກອນທີ່ມີຄວາມຍືນຍົງ ແລະ ທົນທານດ້ານການເງິນ. ໂຄງການນີ້ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜຸນດ້ານການເງິນຈາກລັດຖະບານລຸກຊຳບວກ, ສ. ອາເມລິກາ, ເຢຍ ລະມັນ, ແລະຍີ່ປຸ່ນ.