ງົບປະມານແຫ່ງລັດແມ່ນການຄາດຄະເນແຜນລາຍຮັບ-ລາຍຈ່າຍຂອງລັດຊຶ່ງໄດ້ຮັບຮອງຈາກສະພາແຫ່ງຊາດໃນແຕ່ລະປີ;ງົບປະມານແຫ່ງລັດເປັນໃຈກາງຂອງລະບົບການເງິນແຫ່ງຊາດ, ເປັນເຄື່ອງມືຄຸ້ມຄອງ,ດັດສົມເສດຖະກິດມະຫາພາກເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ມີການພັດທະນາ; ລາຍຮັບງົບປະມານແຫ່ງລັດແມ່ນໄດ້ມາຈາກພາສີອາກອນແລະສ່ວຍສາອາກອນ (ພາສີຂອງປະຊາຊົນ),ລາຍຮັບບໍ່ແມ່ນພາສີອາກອນ ແລະສ່ວຍສາອາກອນ,ລາຍຮັບຈາກການຊ່ວຍເຫຼືອລ້າ, ລາຍຮັບການປະກອບສ່ວນຂອງສັງຄົມ, ນອກນີ້, ກໍ່ຍັງໄດ້ມາຈາກການຂາຍຊັບພະຍາກອນ, ການອັດສີດເຂົ້າງົບປະມານ... ແຕ່ທຸກເມັດເງິນ-ເມັດຄໍາທີ່ໄດ້ມາ ແລະອອກໄປຈະຕ້ອງໃຫ້ປະໂຫຍດສູງສຸດແກ່ປະເທດ-ປະຊາຊົນໂດຍສະເພາະຕ້ອງຢູ່ໃນລະບົບ ແລະມີແບບແຜນໃນການໃຊ້ຈ່າຍ; ເວົ້າແທ້,ກໍ່ຢ່າໃຊ້ຈ່າຍຟຸມເຟືອຍ,ຢ່ານໍາເງິນໄປຊື້ເຄື່ອງລາຄາແພງເກີນຄວາມຈຳເປັນໃຫ້ອົງກອນ ແລະຄະນະນໍາຂອງຕົນໃນທຸກຮູບແບບໂດຍບໍ່ຄໍານຶງເຖິງລະບຽບກົດໝາຍບ້ານເມືອງຊຶ່ງທຸກການກະທໍາທີ່ລ່ວງລະເມີດລ້ວນແຕ່ເປັນຄວາມຜິດ ແລະຕ້ອງມີການກວດກາ-ກວດສອບ ຫາກພົບເຫັນການກະທໍາຜິດດັ່ງກ່າວກໍຈົ່ງນໍາເຂົ້າສູ່ຂະບວນການຍຸຕິທໍາ.
ບັນຫາການນໍາໃຊ້ງົບປະມານລວມທັງຊັບສິນຂອງລັດໃນຜ່ານມາໄດ້ມີການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດດ້ວຍດີສະເໝີມາໂດຍສະເພາະໃນລັດຖະບານຊຸດນີ້ໄດ້ມີມາດຕະການເຂັ້ມງວດຫຼາຍດ້ານອັນພົ້ນເດັ່ນແມ່ນຄຳສັ່ງເລກທີ 15/ນຍ ກ່ຽວກັບການຄຸ້ມຄອງໄມ້ ແລະ ດໍາລັດ ເລກທີ 15/ນຍກ່ຽວກັບການປະກອບ ແລະ ຄຸ້ມຄອງລົດປະຈໍາຕໍາແໜ່ງພະ ນັກງານການນໍາລະດັບສູງ; ສໍາລັບດໍາລັດ ເລກທີ 15/ນຍ ໝາຍເຖິງລົດປະຈໍາຕໍາແໜ່ງຊຶ່ງເປັນຊັບສົມບັດລວມທີ່ການຈັດຕັ້ງຂອງລັດປະກອບໃຫ້ພະນັກງານການນໍາລະດັບສູງຊຶ່ງດໍາລົງຕໍາແໜ່ງບໍລິຫານການປົກຄອງເປັນຜູ້ຄຸ້ມຄອງນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນວຽກງານລັດຖະການ ແລະບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນວຽກງານທຸລະກິດສ່ວນຕົວຊຶ່ງໃນໄລຜ່ານມາຍັງມີຫຼາຍແຫ່ງໃນອົງການບໍລິຫານໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂດຍດີອັນເປັນຕົ້ນແບບແທ້ໆກໍ່ແມ່ນການນໍາຂັ້ນສູງລວມທັງທ່ານປະທານປະເທດ, ທ່ານນາຍົກລັດຖະ ມົນຕີ ແລະການນໍາທ່ານອື່ນໆ ຈໍານວນໜຶ່ງທີ່ໄດ້ຈິງໃຈເສຍສະຫຼະນໍາເອົາລົດລາຄາແພງສົ່ງຄືນໃຫ້ແກ່ກະຊວງກ່ຽວຂ້ອງເພື່ອຂາຍນໍາເງິນເຂົ້າງົບປະມານ ແລະປະຈຸບັນ ພວກເພິ່ນກໍ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ພາຫະນະທໍາມະດາປະຕິບັດພາລະກິດລັດຖະການ; ນີ້ຄືບາງຜົນງານເດັ່ນຂອງລັດຖະບານຊຸດນີ້.
ໃນຜ່ານມາ, ກໍ່ຍັງມີຫຼາຍບັນຫາທີ່ຄົງຄ້າງ, ບາງຢ່າງກາຍເປັນພະຍາດຊໍ້າເຮື້ອໃນຂະບວນການຈັດຊື້-ຈັດຈ້າງດ້ວຍທຶນຂອງລັດຊຶ່ງເປັນການຝ່າຝືນຕໍ່ຄໍາສັ່ງເລກທີ 09/ນຍ ວ່າດ້ວຍການປະຢັດງົບປະມານຂອງລັດໃນນີ້ຍັງມີບາງແຫ່ງມີການຈັດຊື້-ຈັດຈ້າງສິນຄ້າລາຄາແພງເກີນຄວາມເປັນຈິງ, ມີບາງທ້ອງຖິ່ນ-ບາງຂະແໜງການ, ສໍານັກງານ-ກົມກອງ ກໍ່ສູງເກີນໄປເປັນຕົ້ນການຈັດຊື້ພາຫະນະ, ໂຄງການກໍ່ສ້າງອາຄານ, ຖະໜົນ-ຫົນທາງ, ສິ່ງປຸກສ້າງອື່ນໆ... ລວມທັງສິ່ງສາທາລະນະລ້ວນແຕ່ມີລາຄາສູງເກີນກວ່າໂຕຈິງຫຼາຍເທົ່າຕົວ, ມີບາງແຫ່ງຊໍ້າພັດຄຸນນະພາບຕໍ່າ, ບາງໂຄງການພັດນອກແຜນ, ບາງບ່ອນດໍາເນີນການຈັດຊື້-ຈັດຈ້າງບໍ່ເປັນໄປຕາມລະບຽບຂອງກະຊວງການເງິນເປັນຕົ້ນການຊື້ເຄື່ອງຮັບໃຊ້ຫ້ອງການຍົກຕົວຢ່າງການຈັດຊື້ຄອມພີວເຕີ 100 ເຄື່ອງໆລະ 3 ລ້ານກີບ, ແຕ່ຂໍຫຼຸດ 2,6 ລ້ານກີບ; ພັດໃຫ້ທາງບໍລິສັດ/ຮ້ານໃສ່ລາຄາໃນໃບເກັບເງິນ 3,5 ລ້ານກີບ, ຍັງບໍ່ແລ້ວ ແລະຂໍຫຼຸດທີ່ທາງການຕະຫຼາດເອີ້ນວ່າ: “ຄອມເມີຊັນ” 5-10%, ບາງລາຍຍັງຫົວໃສສົມຄົບຄິດກັບຮ້ານໃຫ້ປະກອບເຄື່ອງຫຼາຍສິ້ນທີ່ມີຄຸນນະພາບຕໍ່າ...; ສໍາລັບໂຄງການລົງທຶນຂອງລັດໃນການກໍ່ສ້າງເຄຫາສະຖານ, ຖະໜົນ... ກໍ່ມີລັກສະນະເຊັ່ນດຽວກັນ, ຈົນຜູ້ອໍານວຍການຫົວຮ້ອນຍ້ອນລົງທຶນຫຼາຍໄດ້ກໍາໄລໜ້ອຍ, ແຕ່ພວກນາຍໜ້າພັດລວຍແບບໜ້າຕາເສີຍ ແລະບັນຫາດັ່ງກ່າວທາງພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງເພິ່ນຄົງຮູ້ດີເປັນຕົ້ນອົງການກວດກາລັດຖະບານ-ອົງການຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງເພິ່ນອາດຈະມີຂໍ້ມູນຫຼາຍດ້ານ ແລະຜ່ານມາໄດ້ລົງໂທດ, ຢຶດຊັບພວກກ່ຽວຂ້ອງກັບຂະບວນການດັ່ງກ່າວມາຫຼາຍລາຍແລ້ວ (ຂໍຊົມເຊີຍ).
ການຈັດຊື້-ຈັດຈ້າງດ້ວຍທຶນຂອງລັດປະກອບດ້ວຍການກໍ່ສ້າງ-ສ້ອມແປງ; ການສະໜອງສິນຄ້າ-ການບໍລິການວຽກງານແລະການບໍລິການທີ່ປຶກສາ, ການຈັດຊື້-ຈັດຈ້າງດ້ວຍທຶນຂອງລັດມີ 2 ວິ ທີຄື: ການປະມູນ ແລະ ການຈັດຈ້າງທີ່ປຶກສາ; ສໍາຄັນແມ່ນຫຼັກການກ່ຽວກັບຕ້ອງປະຕິບັດໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບລະບຽບກົດໝາຍ; ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ແລະແຜນງົບປະມານແຫ່ງລັດບົນພື້ນຖານການຄຸ້ມຄອງແບບລວມສູນເປັນເອກະພາບໃນທົ່ວປະເທດ, ປະຢັດ, ສະເໝີພາບ, ເປີດເຜີຍ, ຍຸຕິທໍາ, ກວດສອບໄດ້.
ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ກ່ຽວກັບການນໍາໃຊ້ງົບປະມານລວມທັງຊັບສິນຂອງລັດແມ່ນຕ້ອງປະຕິບັດຕາມລະບຽບຢ່າງເຂັ້ມງວດໂດຍສະເພາະຕໍ່ຄໍາສັ່ງເລກທີ 09/ນຍ ວ່າດ້ວຍການປະຢັດງົບປະມານຂອງລັດໂດຍໃຫ້ບັນດາກະຊວງ, ອົງການທຽບເທົ່າຂັ້ນສູນກາງ, ແນວລາວສ້າງຊາດ,ອົງການຈັດຕັ້ງມະຫາຊົນຂັ້ນສູນກາງ,ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນທຸກຂັ້ນ, ກອງທຶນຂອງລັດ ແລະ ລັດວິສາຫະກິດເອົາໃຈໃສ່ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດນະໂຍບາຍປະຢັດແຫ່ງຊາດເຂົ້າໃນວຽກງານຂອງຕົນໃນການນໍາໃຊ້ງົບປະມານ, ທຶນ, ຊັບສິນ ແລະ ເວລາທັງລັດຖະການຢ່າງເຂັ້ມງວດ; ເຄັ່ງຄັດປະຕິບັດແຜນງົບປະມານແຫ່ງລັດຕາມທີ່ສະພາແຫ່ງຊາດຮັບຮອງຢ່າງມີຈຸດສຸມ, ບົນຈິດໃຈປະຢັດເຮັດໃຫ້ ງົບປະມານເກີດປະໂຫຍດສູງສຸດໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາ, ເພີ່ມທະວີປະຕິບັດລະບຽບການປະມູນຈັດຊື້ຢ່າງເຂັ້ມງວດ, ຈັດບູລິມະສິດໜ້າວຽກໃຫ້ມີແຜນງານ/ໂຄງການ, ແຜນຄົນ ແລະແຜນເງິນຢ່າງຊັດເຈນ, ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຢ່າງໂປ່ງໃສ ແລະສາມາດຕິດຕາມກວດສອບໄດ້ໃນທຸກຂັ້ນຕອນ.
ສະໜັບສະໜູນໂດຍ: HONDA
--------
ຂ່າວ: ຣັດສະໝີ ດວງສັດຈະ
ຮູບພາບ: ໜັງສືພິມເສດຖະກິດສັງຄົມ