1 ຂໍ້ຄິດແກ້ເສດຖະກິດຫຍຸ້ງຍາກ

 ປະຈຸບັນສະພາບເສດຖະກິດຂອງໂລກພວມປະເຊີນກັບບັນຫາທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງໂດຍສະເພາະຄວາມຜັນຜວນທາງດ້ານການເງິນ-ເງິນຕາເຮັດໃຫ້ຫຼາຍປະເທດຕ້ອງຫາຫົນທາງແກ້ໄຂ; ສຳລັບ ສປປ ລາວ, ພັກ ແລະລັດຖະບານກໍ່ຄືທົ່ວທັງຊາດໄດ້ມີຄວາມພະຍາ ຍາມແກ້ໄຂຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເສດຖະກິດດ້ວຍຊ່ອງທາງທີ່ຕັ້ງໜ້າ ແລະບັນລຸຜົນຈຳນວນໜຶ່ງ ຊຶ່ງໃນງານພົບປະນັກທຸລະກິດຄັ້ງ ວັນທີ 30 ຕຸລາ 2018; ທ່ານ ບົວສອນ ບຸບຜາວັນ ຫົວໜ້າສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ, ອະດີດນາຍົກລັດຖະມົນຕີໄດ້ມີຄຳເຫັນບາງຕອນວ່າ: ຕາມການຕິດຕາມ ແລະວິເຄາະແລ້ວເຫັນວ່າໃນຊຸມປີຜ່ານມາ ສປປ ລາວເປັນປະເທດໜຶ່ງໃນພາກພືື້ນອາຊຽນທີ່ມີຈັງຫວະການຂະຫຍາຍຕົວທາງເສດຖະກິດໄວ, ລາຍໄດ້ສະເລ່ຍຫົວຄົນຕໍ່ປີເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນືີ່ອງ; ອົງການສະຫະປະຊາຊາດເພືີ່ອການພັດທະນາມີຄວາມເຫັນວ່າ: ສປປ ລາວ ສາມາດບັນລຸໄດ້ເງືີ່ອນໄຂເບືື້ອງຕົ້ນ ໃນການຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະຖານະພາບຂອງປະເທດດ້ອຍພັດທະນາ ຊຶ່ງຈະຕ້ອງໄດ້ປະເມີນຕືີ່ມອີກເປັນຄັ້ງທີ2 ໃນປີ2021, ຖ້າຫາກຜ່ານກໍ່ຈະໄດ້ຮັບການຢັ້ງຢືນຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະຖານະພາບດັ່ງກ່າວໃນປີ 2024. ອັນນີ້ໄດ້ຊີ້ໃຫ້ ເຫັນເຖິງຄວາມບາກບັ່ນພະຍາ ຍາມຂອງພັກ ແລະລັດ, ຊີ້ໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມບຸກບືນສູ້ຊົນຂອງປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ, ການປະກອບສ່ວນ ຢ່າງແຂງແຮງຂອງພາກທຸລະກິດ ແລະການສະໜັບສະໜູນຊ່ວຍເຫຼືອຢ່າງມີປະສິດທິຜົນຈາກບັນດາປະເທດເພືີ່ອນມິດສາກົນ .

 ສໍາລັບປີ 2018 ນີ້ປະເທດເຮົາໄດ້ພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານ ການເງິນ-ງົບປະມານຊໍ້າພັດຖືກ ໄພນໍ້າຖ້ວມເກືອບທຸກແຂວງສົ່ງ ຜົນກະທົບຕໍ່ການຜະລິດກະສິກໍາ ແລະຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງຊາວກະສິກອນໂດຍລວມແລ້ວການຜະລິດກະສິກໍາ-ປ່າໄມ້ຈະມີການເຕີບໂຕແຕ່ 2,5% (ຫຼຸດຈາກ 2,9% ໃນ ປີ2017 ແລະມະຕິສະພາ 2,8%); ການຜະລິດອຸດສາຫະກໍາເຫັນວ່າມີການເຕີບໂຕໜ້ອຍກວ່າປີຜ່ານມາຈະແມ່ນໃນຂະແໜງໄຟຟ້າ, ບໍ່ແຮ່ລ້ວນແຕ່ຫຼຸດລົງ, ຄາດວ່າຈະຫຍາຍ ຕົວແຕ່ 7,7% (ສໍາລັບປີ 2017 ແມ່ນ 11,6% ແລະມະຕິຂອງສະ ພາແມ່ນ 9,1% ); ຂະແໜງບໍລິ ການມີການຂະຫຍາຍຕົວດີກວ່າປີ ຜ່ານມາຄາດວ່າຈະຫຍາຍຕົວປະມານ 7,6% ເພີ່ມຂືື້ນຈາກ 4,4% ໃນປີ 2017 ແລະມະຕິສະພາ 6,4% ໂດຍລວມແລ້ວອັດຕາການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງ GDP ຄາດວ່າຈະ ບັນລຸໄດ້ແຕ່ 6,5%, ລາຍໄດ້ສະ ເລ່ຍຫົວຄົນບັນລຸໄດ້ 2.599 ໂດ ລາ (ມະຕິສະພາ 2.536 ໂດລາ); GNI ເທົ່າກັບ 2.209 ໂດລາ (ມະ ຕິສະພາ 2.004 ໂດລາ) ຍ້ອນການເຕີບໂຕຫຼຸດລົງຈຶ່ງສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ການປະຕິບັດແຜນລາຍຮັບ ແລະລາຍຈ່າຍງົບປະມານກໍຄືການປະຕິບັດແຜນ ການລົງທຶນຂອງລັດ, ການສໍາລະໜີ້ສິນ ແລະອືີ່ນໆ .

  ທ່ານ ບົວສອນ ບຸບຜາວັນ ໄດ້ ໃຫ້ທັດສະນະຕື່ມວ່າ: ສະພາບອັດ ຕາການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດທີ່ ຫຼຸດລົງຄືດັ່ງກ່າວ, ສາຍເຫດຫຼັກຄື: ດ້ານນອກຕົວ ແມ່ນໄພພິບັດທໍາມະ ຊາດໄດ້ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ ແກ່ການຜະລິດ ແລະຊີວິດຊັບສິນ ຂອງປະຊາຊົນ ນັບທັງພືື້ນຖານໂຄງ ລ່າງຕ່າງໆ; ພ້ອມກັນນີ້ ປີນີ້ລາຄານໍ້າມັນອາດເພີ່ມຂຶ້ນເຖິງ 100 ໂດລາຕໍ່ບາເຣວອັນມີຜົນເຮັດໃຫ້ຕົ້ນທຶນການຜະລິດ, ການຂົນສົ່ງ ແລະຄ່າຄອງຊີບເພີ່ມສູງຂຶ້ນ.ດ້ານໃນຕົວເສດຖະກິດຂອງລາວຂາດດຸນ ຕໍ່ເນືີ່ອງຫຼາຍປີຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ມີໜີ້ສິນ ສາທາລະນະສູງ ແລະຢູ່ໃນລະດັບ ຫຼາຍກວ່າ 60% ຂອງ GDP ແລະ ສາກົນໄດ້ຈັດ ສປປ ລາວ ເຂົ້າຢູ່ໃນ ປະເທດທີ່ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນ ການໃຊ້ແທນຄືນໜີ້ສິນ; ສໍາລັບໂຄງ ສ້າງເສດຖະກິດຂອງລາວປະຈຸບັນ ຖືເປັນໂຄງສ້າງເສດຖະກິດແບບ ເກົ່າເປັນໂຄງສ້າງແບບ Analog ບໍ່ ທັນຫັນປ່ຽນເປັນໂຄງສ້າງເສດຖະ ກິດ Digital; ດ້ວຍເຫດນັ້ນ, ຈຶ່ງພາ ໃຫ້ຕົ້ນທຶນສູງ ແລະເສຍເວລາຫຼາຍ, ບໍ່ສາມາດແຂ່ງຂັນໄດ້; ບັນຫາສຸດ ທ້າຍແມ່ນຄວາມຮັບຜິດຊອບການ ເມືອງ, ຄວາມກະຕືລົ້ນ ແລະສະຕິ ລະບຽບວິໃນໃນການປະຕິບັດມະຕິ ຄໍາສັ່ງ ແລະລະບຽບກົດໝາຍບໍ່ສູງ ປານໃດ; ການປະສານງານລະ ຫວ່າງຂະແໜງການ ແລະທ້ອງ ຖິ່ນບໍ່ກົມກຽວ ແລະບໍ່ຄ່ອງຕົວ .

  ໃນສະພາບລວມຄືດັ່ງກ່າວ, ຕາມຄໍາເຫັນຂອງທ່ານຫົວໜ້າສະ ຖາບັນຄົ້ນຄວ້າເສດຖະກິດແຫ່ງ ຊາດໃນການຊອກຫາທາງອອກຄື: ຕ້ອງຜ່ອນຄາຍຈຸດອັດຕັນ ແລະ ມີມາດຕະການຕົວຈິງ ເພື່ອກະຕຸ້ນ ການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດ ລວມ ທັງພາກທຸລະກິດ ແລະຕ້ອງແກ້ ໄຂບັນຫາທາງດ້ານໂຄງສ້າງເສດຖະກິດ ເພື່ອຮັບປະກັນການພັດທະນາໄວ ແລະຍືນຍົງ; ກ່ຽວກັບບັນຫາທີ່ຄວນແກ້ໄຂເພື່ອເປັນການຜ່ອນຄາຍຈຸດອັດຕັນ ແລະກະຕຸ້ນການ ເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດ ໂດຍລວມ ແລ້ວແມ່ນປະຕິບັດ 8 ມາດຕະການ ທີ່ກໍານົດໄວ້ໃນຄໍາສັ່ງຂອງນາຍົກ ລັດຖະມົນຕີເລກທີ 12/ນຍ; ແຕ່ ເນັ້ນຄວາມເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດຄື: 1. ຕ້ອງຕັດສິນໃຈແກ້ໄຂໜີ້ສິນທີ່ ຄຸມເຄືອແກ່ຍາວລະຫວ່າງລັດກັບທຸລະກິດ ແລະທຸລະກິດກັບທະນາຄານ; 2. ຕ້ອງຈັດຫາເມັດເງິນໃໝ່ເພື່ອເພີ່ມສະພາບຄ່ອງໃຫ້ແກ່ທະ ນາຄານ ໄປພ້ອມກັບການປັບອັດ ຕາດອກເບ້ຍ ແລະເງື່ອນໄຂກູ້ ເພື່ອ ເອື້ອອໍານວຍໃຫ້ທຸລະກິດສາມາດ ຟື້ນຕົວ ແລະເກີດໃໝ່ໄດ້; 3. ມີນະ ໂຍບາຍຊ່ວຍໜູນດ້ານເງິນທຶນ ແລະ ນະໂຍບາຍພາສີ-ອາກອນຕໍ່ປະ ເພດທຸລະກິດທີ່ລັດຖະບານສົ່ງເສີມ ເຊັ່ນ: ທຸລະກິດທີ່ນໍາໃຊ້ເຕັກນິກ- ເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່ ລວມທັງທຸລະກິດທີ່ນໍາໃຊ້ເສດຖະກິດດີຈີຕອລ, ທຸລະກິດນໍາໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດຢ່າງປະຢັດ, ນໍາໃຊ້ພະລັງງານຢ່າງປະຢັດ ແລະຮັກສາສີ່ງ ແວດລ້ອມ; 4. ແກ້ໄຂຂັ້ນຕອນຂໍ ອະນຸຍາດລົງທຶນ (ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ) ໃຫ້ໄວກ່ວາເກົ່າ; 5. ແກ້ໄຂລະບຽບການເຂົ້າ - ອອກສິນ ຄ້າ ແລະຫຼຸດຜ່ອນຂັ້ນຂອດການ ຈ່າຍ ຄ່າທຳນຽມຕ່າງໆ ແລະ6. ຮັບປະກັນການປະຕິບັດລະບຽບ ກົດໝາຍ ແລະພັນທະສັນຍາຕ່າງໆ ທີ່ໄດ້ລົງນາມແລ້ວເພື່ອສ້າງຄວາມ ເຊື່ອໝັ້ນໃຫ້ແກ່ນັກລົງທຶນ ແລະຜູ້ ປະກອບການພາຍໃນ ແລະຕ່າງ ປະເທດ.

 ທ່ານຫົວໜ້າສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າ ເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດຍັງໄດ້ນຳສະເໜີບັນຫາທີ່ຄວນປັບປຸງເພື່ອເປັນການຜ່ອນຄາຍຄວາມຫຍຸ້ງ ຍາກ ແລະເພື່ອອະນາຄົດທີ່ດີກ່ວາ ໃນການດຳເນີນທຸລະກິດ; ສຳລັບ ພາກທຸລະກິດອາດຄວນເອົາໃຈໃສ່ ສຶກສາຄົ້ນຄວ້າ ແລະວິເຄາະສະ ພາບການດໍາເນີນທຸລະກິດໃນໄລ ຍະຜ່ານມາຢ່າງພາວະວິໃສ ເພືີ່ອ ໃຫ້ເຫັນໄດ້ສະພາບແວດລ້ອມ, ຈຸດ ແຂງ- ຈຸດອ່ອນ, ກາລະໂອກາດ-ສິ່ງທ້າທາຍ ແລະທາງອອກໃໝ່ ຂອງການດໍາເນີນທຸລະກິດ. ຄົ້ນ ຄວ້າປັບປຸງຍຸດທະສາດ ແລະຍຸດ ໂທບາຍຂອງບໍໍໍລິສັດແຕ່ລະໄລຍະ; ປັບປຸງການບໍລິຫານ-ຈັດການ; ປັບປຸງເຕັກນິກ-ເຕັກໂນໂລຊ, ປັບ ປຸງການຈັດຕັ້ງ ແລະບຸກຄະລາ ກອນ,  ປັບປຸງດ້ານການຕະຫຼາດ ແລະຄູ່ຮ່ວມທຸລະກິດ. ໝັ້ນສຶກສາ ຮຽນຮູ້ສິ່ງໃໝ່ໆ ແລະໝັ້ນສຶກສາ ສະພາວະຄວາມເປັນຈິງແຕ່ລະໄລ ຍະເພືີ່ອປັບທິດທາງຂອງບໍລິສັດ.

  ໃນຂະນະດຽວກັນນັ້ນ; ກໍ່ຕ້ອງ ແກ້ໄຂບັນຫາທາງດ້ານໂຄງສ້າງ ເສດຖະກິດເພື່ອຮັບປະກັນການພັດ ທະນາໄວ ແລະຍືນຍົງ; ສຳລັບບັນ ຫາດັ່ງກ່າວອັນໂດ່ດເດັ່ນໃນໂລກ   ປະຈຸບັນແມ່ນໂຄງສ້າງເສດຖະກິດດີຈິຕອລ (Digital Economy) ຊືີ່ງເປັນເສດຖະກິດທີ່ນໍາໃຊ້ລະບົບ ICT ເຂົ້າໃນການພັດທະນາຕັ້ງແຕ່ ການວາງນະໂຍບາຍ ໄປເຖິງການ ບໍລິຫານຄຸ້ມຄອງ, ການສະໜັບ ສະໜູນສົ່ງເສີມ, ການຜະລິດ ແລະ ການບໍລິການອືີ່ນໆ. ການນໍາໃຊ້ ເສດຖະກິດດີຈີຕອລ (DE) ມີຈຸດ ເດັ່ນຄື: 1. ເຮັດໃຫ້ຕົ້ນທຶນການ ຜະລິດ ແລະການບໍລິການຕ່ຳລົງ ເນືີ່ອງຈາກໂຄງສ້າງນ້ອຍ, ຄ່ອງ ຕົວເຮັດວຽກຢ່າງມີປະສິດທິພາບ; 2. ເຮັດໃຫ້ມີການສ້າງສັນສິ່ງໃໝ່ໆ ແລະເປັນປະໂຫຍດຫຼາຍຂຶ້ນ ເພືີ່ອ ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການ ຂອງຕະຫຼາດ; 3. ທຸລະກິດມີການ ຂະຫຍາຍຕົວໄວເພາະມັນໄດ້ທໍາ ລາຍຂັ້ນຕອນເກົ່າໆ ລວມທັງຂັ້ນ ຕອນຂອງລັດ ແລະຂັ້ນຕອນທາງ ທຸລະກິດ; 4. ສາມາດສ້າງວຽກ ເຮັດງານທໍາໃໝ່ເນືີ່ອງຈາກມັນຊ່ວຍໃຫ້ເກີດຮູບແບບການຜະລິດ ແລະການບໍລິການໃໝ່ໆ; 5. ຊ່ວຍໃຫ້ການດໍາເນີນທຸລະກິດລະ ຫວ່າງປະເທດໄດ້ໄວຂຶ້ນເຊັ່ນການເຈລະຈາທາງທຸລະກິດ ແລະການພົວ ພັນຄ້າຂາຍຜ່ານ Video call ແລະ Video conference, ການໂອນຊໍາລະ ແລະອືີ່ນໆ ແລະ 6. ການສຶກສາຮຽນຮູ້ ແລະເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນຕ່າງໆເພືີ່ອພັດທະນາຕົນເອງ ແລະພັດທະນາທຸລະກິດມີຄວາມສະ ດວກຫຼາຍຂຶ້ນ ເນືີ່ອງຈາກມັນມີ Big data ແລະກົງກັນຂ້າມເສດຖະ ກິດດີຈີຕອລຍັງ ມີຜົນສະທ້ອນ ດ້ານບວກ ແລະລົບທີ່ບໍ່ຄວນມອງ ຂ້າມ ຊຶ່ງຈະຕ້ອງໄດ້ສຶກສາຫຼາຍກໍ ລະນີຂອງປະເທດອຸດສາຫະກຳ ໃນທະວີບອາຊີຈຳນວນໜຶ່ງ.

ໂດຍ: ຣັດສະໝີ ດວງສັດຈະ

 

แชร์