ຫຼາຍຄົນອາດຍັງບໍ່ທັນຮູ້ເທື່ອວ່າຢູ່ທີ່ເມືອງຊໍາໃຕ້ ແຂວງຫົວພັນ ຂອງພວກເຮົາກໍ່ມີນໍ້າຕົກຕາດທີ່ປະຊາຊົນເອີ້ນນໍ້າຕົກແຫ່ງນີ້ວ່ານໍ້າຕົກຜາຫວ່າງຕັ້ງຢູ່ບ້ານປາວເໜືອ ເມືອງຊຳໃຕ້ ແຂວງຫົວພັນ ຫ່າງຈາກເທສະບານເມືອງ 30 ກິໂລແມັດ ເປັນນໍ້າຕົກຕາດອອກຈາກຮູຜາຫີນທີ່ຢຽດຍາວໄປຕາມສາຍພູສູງ ແລະ ມີແມ່ນໍ້າໄຫຼຕະຫຼອດປີເປັນນໍ້າຕົກຕາດທຳມະຊາດທີ່ສວຍງາມອາດເປັນອັນດັບໜຶ່ງຂອງປະເທດລາວມີຄວາມຍາວທັງໝົດ 700 ແມັດ ກວ້າງສະເລ່ຍ 15-20 ແມັດ ເປັນນໍ້າຕົກທີ່ມີຄວາມສວຍງາມ, ມີທິວທັດທຳມະຊາດທີ່ອຸດົມສົມບູນ.
ຕາມການບອກເລົ່າຂອງຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ທີ່ສືບຕໍ່ກັນມາວ່າ: ຜູ້ທີ່ມາສ້າງເປັນບ້ານທຳອິດແມ່ນມີ 3 ຈຸ້ມ ຈາວຄື: ຈຸ້ມຈາວທີ 1 ເປັນຊົນເຜົ່າໄຕແດງທີ່ຍ້າຍມາແຕ່ເມືອງປາວ ,ຈຸ້ມຈາວທີ 2 ຍ້າຍມາແຕ່ເມືອງໂສຍ ແລະຈຸ້ມຈາວທີ 3 ຍ້າຍມາແຕ່ຮິ່ງຮ່າປະມູນລຽບແມ່ນໍ້າແດງ (ພາກເຫນືອຂອງ ສສ ຫວຽດນາມ ໃນປະຈຸບັນ) ມາຮ່ວມກັນແລ້ວສ້າງເປັນບ້ານຂຶ້ນເມື່ອປະມານປີ 1422 ໂດຍໃນເບື້ອງຕົ້ນມີ 27 ຄອບຄົວ ແລະເອີ້ນຊື່ບ້ານວ່າ: ບ້ານນາຄຳ, ແຕ່ໃນໄລຍະຕໍ່ມາໄດ້ປ່ຽນ ຊື່ບ້ານຈາກບ້ານນາຄຳມາເປັນ ບ້ານປາວເໜືອໂດຍກຳນົດຊື່ເອີ້ນຕາມສາຍນໍ້າເພາະວ່າບ້ານຕັ້ງຢູ່ລຽບຫ້ວຍນໍ້າປາວຕອນເໜືອນອກນັ້ນຍັງມີຫ້ວຍນໍ້າຮໍຊຶ່ງເປັນຍອດນໍ້າປາວທີ່ໄຫຼມາແຕ່ພູພຽງນໍ້າຍຶ່ງ ເຂດກະສອນໂດຍນໍ້າດັ່ງກ່າວໄດ້ໄຫຼລອດຜາຫວ່າງອອກມາເປັນນໍ້າຕົກຕາດທີ່ສວຍງາມຊາວບ້ານເຂດນີ້ເລີຍເອີ້ນຊື່ຕາມຜານໍ້າອອກມານີ້ວ່າ: ຕາດຜາຫວ່າງຈົດຮອດ ທຸກມື້ນີ້.
ແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວດັ່ງກ່າວຕັ້ງກາງຄວາມອຸດົມສົມບູນຂອງທຳມະຊາດ, ເຕັມໄປດ້ວຍຕົ້ນໄມ້ໃຫຍ່ນ້ອຍສະລັບຊັບຊ້ອນກັນ ແລະທີ່ລໍຄອຍຕ້ອນຮັບບັນດານັກທ່ອງທ່ຽວເມື່ອທ່ານມາເຖິງແລ້ວກໍ່ຈະໄດ້ສຳພັດກັບກິ່ນອາຍຂອງທຳມະຊາດ ແລະຍັງມີນໍ້າຕົກຕາດນົກຮ້ອງສຽງດັງກ້ອງສະນັ່ນຫວັ່ນໄຫວໄປທົ່ວປ່າດົງພົງໄພ.
__________
ຂຽນໂດຍ: ວົງມະນີ