ປະຫວັດຄວາມເປັນມາຂອງ “ ຫໍຄໍາ ”

  ຫໍຄໍາ ແມ່ນຊື່ຂອງຫໍຜາສາດໃນພະລາດຊະວັງທີ່ພະເຈົ້າໄຊເສດຖາທິລາດໄດ້ນໍາພາສ້າງຂຶ້ນໃນໄລຍະທີ່ເມືອງວຽງຈັນ ໄດ້ຮັບການສະຖາປະນາເປັນນະຄອນຫຼວງຂອງລາຊະອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ປີ 1560, ຫໍຄໍາໄດ້ເປັນທີ່ປະທັບ ແລະບໍລິຫານລາດຊະການແຜ່ນດິນຂອງພະເຈົ້າໄຊເສດຖາທິລາດ ແລະເຈົ້າຊີວິດອົງຕໍ່ໆມາ, ຖ້າເວົ້າເຖິງອາຍຸຂອງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ທີ່ມີມານານກວ່າ 450 ປີ, ຫໍຄໍາ ກໍ່ມີອາຍຸໄລ່ເລ່ຍກັນມາ ແລະໄດ້ຖືກເພີ່ມເຕີມສິລະປະອັນງົດງາມຂຶ້ນເລື້ອຍໆຈົນເຖິງສະໄໝເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາ ທໍາມິກະລາດ (1637-1694).

  ອີງຕາມບົດບັນທຶກທາງປະຫວັດສາດຂອງຊາດລາວ ຫໍຄໍາ ໄດ້ມີຄວາມສະຫງ່າອົງອາດທາງ ດ້ານສະຖາປັດຕະຍາກໍາ ແລະສິ ລະປະກໍາ, ໄດ້ມີການປະດັບເອ້ຍ້ອງດ້ວຍວັດຖຸມີຄ່ເປັນຕົ້ນແມ່ນຍອດສໍ່ຟ້າສີຄໍາທີ່ສະທ້ອນແສງເຫຼືອງເຫຼື້ອມນັ້ນເປັນການບົ່ງບອກເຖິງຄວາມສີວິໄລຂອງໝົດສັງຄົມລາວທີ່ມີວັດທະນະທໍາອັນອຸດົມຮັ່ງມີ ແລະຄວາມມີເອກະລັກຂອງສະໄໝລາວບູຮານ,ບໍ່ພຽງແຕ່ພື້ນຖານທາງປະຫວັດສາດຂອງຊາດລາວທີ່ມີກ່ຽວກັບຫໍຄໍາຫຼື ພະລາດຊະວັງໃນເມື່ອກ່ອນເທົ່ານັ້ນ ໄດ້ຢັ້ງຢືນໄວ້, ແຕ່ຍັງມີບົດບັນທຶກທີ່ ຂຽນ ໂດຍຊາວຕາເວັນຕົກເປັນຕົ້ນແມ່ນທ່ານ ວັນວຸດສະຕົບຊາວໂຮນລັງ ແລະຄຸນພໍ່ມາຣີນີ  ກັບຄຸນ ພໍ່ເລຣີອາ ຊຶ່ງໄດ້ມາພົບເຫັນ ແລະ ຢ້ຽມຢາມສໍາພັດດ້ວຍຕົນເອງ, ໃນປີ 1641 ເມື່ອທ່ານ ວັນວຸດສະຕົບ ໄດ້ມາເຖິງວຽງຈັນກໍ່ໄດ້ຍົກ ຍ້ອງວ່າພຸດທະສາສະໜາຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງຫຼາຍ, ພະສົງໃນນະຄອນ ຫຼວງວຽງຈັນ ມີຫຼາຍກວ່າທະຫານ ໃນກອງທັບຂອງພະເຈົ້າແຜ່ນດິນ ເຢຍລະມັນອີກຊໍ້າ ແລະມີວັດວາອາຮາມໃຫ່ຍໆ ແລະງົດງາມກວ່າປະເທດອື່ນໆ, ສ່ວນຄຸນພໍ່ມາຣີນີ ແລະເລຣີອາຊາວອີຕາລີ ຜູ້ທີ່ໄດ້ເຂົ້າມານະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໃນປີ 1642 ແລະໄດ້ຢູ່ເຖິງ 4 ປີນັ້ນໄດ້ຂຽນໄວ້ວ່າ:“ເມືອງທີ່ພະເຈົ້າແຜ່ນດິນປະທັບຢູ່ເປັນປົກກະຕິທີ່ຕັ້ງຢູ່ກາງລາດຊະອານາຈັກ, ພະນະຄອນຮຽກວ່າວຽງຈັນ,ພະລາດຊະວັງມີໂຄງສ້າງທີ່ສົມສ່ວນກົມກືນ ແລະສະຫງ່າງາມເມື່ອແນມ ແຕ່ໄກກໍເຫັນເປັນຍອດໆ, ເບື້ອງ ໜຶ່ງມີກໍາແພງອ້ອມສູງ ແລະມີຄອງນໍ້າກວ້າງເລິກ, ອີກດ້ານໜຶ່ງມີນໍ້າຂອງຂັ້ນຢູ່ອັນເປັນກໍາແພງປ້ອງກັນສັດຕູໄດ້ເປັນຢ່າງດີ.

  ຄວາມຈິງແລ້ວພະລາດຊະວັງນີ້ແມ່ນເຫັນວ່າກວ້າງໃຫ່ຍທີ່ສຸດພາໃຫ້ເຂົ້າໃຈວ່າເປັນເມືອງໃຫ່ຍແຫ່ງໜຶ່ງທີ່ມີຜູ້ຄົນຢູ່ເປັນຈໍານວນຫຼວງຫຼາຍ, ຫໍໂຮງຂອງພະເຈົ້າແຜ່ນ ດິນປະທັບຢູ່ນັ້ນມີປະຕູໂຂງຄວັດເປັນລວດລາຍງາມທີ່ສຸດ,ນອກນັ້ນກໍມີຫຼາຍຫ້ອງອີກງົດງາມເກືອບເທົ່າໆກັນ ແລະຍັງມີຫ້ອງໜຶ່ງທີ່ກວ້າງໃຫ່ຍຫຼາຍຊຶ່ງນໍາໃຊ້ເປັນຫ້ອງຮັບແຂກບ້ານແຂກເມືອງ,ໄມ້ຊຶ່ງໃຊ້ປຸກຫໍໂຮງນີ້ເປັນໄມ້ເນື້ອແຂງຄວັດເປັນລວດລາຍທັງພາຍນອກ ແລະພາຍໃນຢ່າງງົດງາມ ທີ່ສຸດທັງຟອກດ້ວຍຄໍາປິວໄປໝົດອັນພາໃຫ້ຮູ້ສຶກວ່າແມ່ນເອົາຄໍາ ແທ້ໆມາປະດັບໃສ່, ສ່ວນເດີ່ນຂອງ ພະລາດຊະວັງນັ້ນກວ້າງຂວາງມີເຮືອນປຸກລຽນກັນເປັນແຖວກໍ່ດ້ວຍດິນຈີ່, ມຸງດ້ວຍດິນຂໍສ້າງ ໄວ້ສໍາລັບຄົນຮັບໃຊ້ ແລະຂຸນນາງຜູ້ໃຫ່ຍ.

___________

ໜັງສືພິມເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ

แชร์