ບຸນກະຖິນເປັນປະເພນີສຸດ ທ້າຍຂອງຮີດ 12, ຊາວລາວ ທີ່ນັບຖືພຸດທະສາສະໜານິຍົມກັນ ປະຕິບັດ, ຊຶ່ງຕາມຂໍ້ມູນຈາກປຶ້ມວັດທະນະທໍາ ແລະປະເພນີບູຮານ ລາວລະບຸວ່າ ລັກສະນະຂອງກະ ຖິນມີສອງຢ່າງຄື: ຈຸນລະກະຖິນ ແລະມະຫາກະຖິນ.
ສໍາລັບຈຸນລະກະຖິນເປັນກະຖິນນ້ອຍມີໄລຍະກະກຽມສັ້ນເປັນ ກະຖິນດ່ວນເຮັດໃຫ້ແລ້ວມື້ດຽວ ຫຼື ເພິ່ນມັກຮ້ອງວ່າກະຖິນແລ່ນ ເລີ່ມຕົ້ນແຕ່ເຂັນຝ້າຍຕໍ່າຍ້ອມສີຕັດຫຍິບເປັນຜືນໃຫ້ສຳເລັດໃນ ມື້ນັ້ນການເຮັດກະຖິນປະເພດນີ້ຕ້ອງມີຄວາມສາມັກຄີມີຄວາມຊຳນິຊຳນານເປັນພິເສດຈຶ່ງສາມາດ ເຮັດໄດ້ໃນມື້ດຽວປະຈຸບັນບໍ່ເປັນ ທີ່ນິຍົມເຮັດແລ້ວເນື່ອງຈາກມີສິນ ຄ້າໃຊ້ໃນການເຮັດບຸນປະເພດ ຕ່າງໆຕາມທ້ອງຕະຫຼາດ.
ສ່ວນມະຫາກະຖິນເປັນກະຖິນ ໃຫຍ່ຄືຜູ້ເຮັດມີເວລາກະກຽມດົນ ມີບໍລິຂານບໍລິວານຫຼາຍຄືນິຍົມກັນ ເຮັດຄືສູ່ມືນີ້ຜ້າທີ່ຈະຖວາຍເປັນຜ້າກະຖິນນັ້ນຕ້ອງເປັນຜ້າທີ່ໄດ້ຂະໜາດທັງສ່ວນກ້ວາງ ແລະສ່ວນ ຍາວຖ້າບໍ່ໄດ້ຂະໜາດໃຊ້ບໍ່ໄດ້ຫຼັກ ການກຳນົດວ່າ: ຜ້າສັງຄາ ແລະຈີວອນໃຫ້ກ້ວາງ 4 ສອກ ຍາວ 6 ສອກ ຜ້າສະບົງກ້ວາງ 2 ສອກຍາວ 6 ສອກ ກະຖິນຕ້ອງມີເຄື່ອງ ບໍລິຂານທີ່ຄົບຖ້ວນ 8 ຢ່າງເຊັ່ນ: ບາດ, ສັງຄາ, ຈີວອນ, ສະບົງ, ມີດແຖ ຫຼື ມີດຕັດ, ປະຄົດແອວ, ກະບອກຕອງນໍ້າ ແລະເຂັມຢ່າງລະ ໜຶ່ງອັນ; ສ່ວນບໍລິຂານໄດ້ແກ່ສິ່ງແວດລ້ອມຈຳພວກຈີວອນໄດ້ແກ່ຜ້າປູນັ່ງ, ຜ້າອາບນໍ້າ, ຜ້າເຊັດໜ້າ ແລະຈຳພວກເຄື່ອງບໍລິໂພກມີເຂົ້າ, ປາ, ອາຫານ, ພິກ, ຂີງ, ກະທຽມ, ກ້ວຍ, ອ້ອຍ, ໝາກພ້າວເປັນຕົ້ນ.
ສະໜັບສະໜຸນໂດຍ: HONDA ການທອດກະຖິນມີເລື່ອງເລົ່າວ່າ: ໃນເມື່ອກ່ອນມີພະສົງຊາວ ເມືອງປາຖາ ຈຳນວນ 30 ອົງ ມີຈຸດປະສົງຈະເດີນທາງໄປເຂົ້າເຝົ້າ ພະພຸດທະເຈົ້າທີ່ພະເຊຕະວັນມະ ຫາວິຫານ ແຕ່ການເດີນທາງນັ້ນ ໄປບໍ່ທັນເຖິງພໍດີຖືກມື້ເຂົ້າພັນສາ ກ່ອນ ຈຶ່ງພາກັນຈຳພັນສາຢູ່ທີ່ເມືອງ ສາເກດ ເມື່ອອອກພັນສາແລ້ວ ຈຶ່ງ ພາກັນເດີນທາງຕໍ່ຈົນເຖິງພະເຊຕະວັນມະຫາວິຫານ ພະສົງເຫຼົ່ານັ້ນ ມີຈີວອນເປື້ອນຊຸ່ມໄປດ້ວຍນໍ້າພະ ພຸດທະເຈົ້າ ຈຶ່ງເຫັນຄວາມລຳບາກ ຂາດເຂີນຂອງພະສົງເຫຼົ່ານັ້ນ ຈຶ່ງ ອະນຸຍາດໃຫ້ຮັບຜ້າກະຖິນ ດັ່ງນັ້ນ ຕອນທ້າຍລະດູຝົນຄືເດືອນ 12 ລາວ ເປັນໄລຍະທອດຜ້າກະຖິນ.
ສະໜັບສະໜຸນໂດຍ: ສ່ວນບຸກຄົນ
ພະສົງທີ່ຈະຮັບຜ້າກະຖິນໄດ້ ນັ້ນຕ້ອງແມ່ນຜູ້ຈຳພັນສາຢູ່ໃນວັດ ນັ້ນຄົບ 3 ເດືອນ ມີຈໍານວນພະສົງ ຈຳວັດນຳ 5 ອົງຂຶ້ນໄປ ແລະເປັນ ຜູ້ມີຈີວອນເກົ່າຜູ້ສະຫຼາດຫຼັກ ແຫຼມໃນພະທໍາວິໄນເປັນຢ່າງດີທັງສາມາດທຳກິດຈະກຳກ່ຽວກັບຜ້າກະຖິນໄດ້ໂດຍຖືກຕ້ອງກັບພຸດທະບັນຍັດພິທີການທາງກະຖິນນັ້ນພະສົງໃນວັດຈະນຳພາເຮັດ, ສ່ວນອະນິ ສົງທາງກະຖິນ ພະສົງຜູ້ໄດ້ຮັບດຳ ເນີນຕາມຂັ້ນຕອນຕ່າງຫາກ ຊຶ່ງ ພະຈະໄດ້ຮັບອະນິສົງ 5 ປະການ ສ່ວນອອກຕົນຍາດໂຍມທີ່ເປັນຜູ້ ຖວາຍກະຖິນກໍຈະໄດ້ຮັບ 5 ປະການແຕກຕ່າງກັນ
----------------------
ໜັງສືພິມເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ