ໝາກນັດເປັນພືດທີ່ຈັດຢູ່ໃນຈຳພວກໄມ້ເນື້ອອ່ອນມີອາຍຸໄດ້ຫຼາຍປີສາມາດທົນຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມຕ່າງໆໄດ້ດີ ແລະປູກໄດ້ໃນດິນເກືອບທຸກແຫ່ງໃນທົ່ວປະເທດ, ເປັນໝາກໄມ້ທີ່ມີລົດຊາດຫອມຫວານສາມາດປູກໄດ້ງ່າຍດ້ວຍການໃຊ້ໜໍ່ ຫຼື“ຈອມ” ນຳມາຝັງລົງກັບດິນໄວ້ແລ້ວຈະອອກເປັນໝາກ.
ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າກະສິກຳ-ປ່າໄມ້ແຫ່ງຊາດໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໝາກນັດເປັນພືດລົ້ມລຸກຊະນິດໜຶ່ງທີ່ມີຕົ້ນກຳເນີດມາຈາກອາເມລິກາໃຕ້ລຳຕົ້ນມີຂະໜາດ ສູງປະມານ 80-100 ຊັງຕີແມັດ, ສ່ວນເຕັກນິກການປູກໝາກນັດສາມາດເຮັດໄດ້ດ້ວຍວິທີງ່າຍໆຄື: ພື້ນທີ່ທີ່ເຄີຍປູກໝາກນັດມາກ່ອນແລ້ວດ້ວຍການໄຖແລ້ວສັບໃບ ແລະຕົ້ນຖິ້ມໄວ້ປະມານ 2-3 ເດືອນແລ້ວໄຖປົກ 1 ຄັ້ງ ຈາກນັ້ນຕາກດິນປະໄວ້ 7-10 ວັນ ແລ້ວໃຫ້ພວນ ຄືນ 1-2 ຄັ້ງພ້ອມທັງຍົກໜານໃຫ້ສູງ 1-5 ຊັງຕີ ແມັດ
ແລ້ວຂຸດຂຸມປູກໝາກນັດ, ສ່ວນພື້ນທີ່ທີ່ບໍ່ເຄີຍປູກກໍ່ສາມາດໄຖດິນຕາກແດດພ້ອມທັງເກັບເສດຫຍ້າອອກແລ້ວປູກໄດ້ເລີຍ; ສໍາລັບຂັ້ນຕອນຂອງການເລືອກແນວພັນປູກແມ່ນປະຕິບັດໄດ້ດ້ວຍວິທີໃຊ້ໜໍ່ເພື່ອຂະຫຍາຍພັນ, ເພາະໝາກນັດຂະ-ຫຍາຍແນວພັນດ້ວຍການໃຊ້ໜໍ່ ຫຼືທີ່ເປັນສ່ວນຍອດຂອງໝາກທີ່ເອີ້ນກັນວ່າ “ຈອມ” ເຊັ່ນ: ຈັດໜໍ່ໃຫ້ມີຂະໜາດດຽວກັນສຳລັບປູກໃນແຕ່ລະໜານເພື່ອຈະເກັບກ່ຽວໄດ້ພ້ອມກັນ, ບໍ່ຄວນໃຊ້ໜໍ່ທີ່ຫັກຈາກຕົ້ນແລ້ວເກັບໄວ້ດົນເກີນໄປເພື່ອໄປປູກ, ສ່ວນການເລືອກໜໍ່ກໍ່ສຳຄັນເພາະຈະສາມາດບັງຄັບການອອກດອກໄດ້ເມື່ອອາຍຸປູກ 8-12 ເດືອນຊຶ່ງຈະຂຶ້ນຢູ່ກັບຂະໜາດຂອງໜໍ່ທີ່ໃຊ້ປູກ.
ກ່ອນຈະປູກໝາກນັດຕ້ອງຈຸ່ມໜໍ່ໝາກນັດດ້ວຍສານປ້ອງກັນໂລກຮາກເນົ່າເພື່ອບໍ່ໃຫ້ໜໍ່ ຫຼື ຕົ້ນເນົ່າໂດຍສະເພາະຖ້າຫາກປູກໃນໄລຍະລະດູຝົນ, ການປູກແມ່ນສາ ມາດເຮັດເປັນແຖວຄູ່ໄລຍະປູກ 30x30x(80-90) ຊັງຕີແມັດ,ປູກໄດ້ປະມານ7.500-8.500 ຕົ້ນຕໍ່ໄລ່, ແຕ່ຕ້ອງບໍ່ໃຫ້ເກີນ 12 ພັນຕົ້ນຕໍ່ໄລ່ເພາະຈະເຮັດໃຫ້ພືດມີອາຫານບໍ່ພຽງພໍ ແລະຈະເລີນເຕີບໂຕຊ້າລົງ.
ສຳລັບການບົວລະບັດຮັກສາ ແລະການໃຫ້ນໍ້າ, ໝາກນັດບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ນ້ຳຖ້າຫາກມີປະລິມານນໍ້າຝົນສະໝໍ່າສະເໝີຕະຫຼອດລະດູການ,ແຕ່ສຳລັບພື້ນທີ່ທີ່ບໍ່ມີຝົນພຽງພໍແມ່ນຈະໃຫ້ໃນເມື່ອໄລຍະທີ່ໝາກນັດກຳລັງເຕີບໃຫຍ່ຄວນໃຫ້ອາທິດລະ1-2 ລິດຕໍ່ຕົ້ນ ແລະຫຼັງຈາກການໃສ່ຝຸ່ນຖ້າຫາກຝົນບໍ່ຕົກຕ້ອງໃຫ້ນໍ້າເພື່ອໃຫ້ຕົ້ນໝາກນັດດູດຊຶມເອົາຝຸ່ນໄດ້, ຄວນຈະໃຫ້ນໍ້າກ່ອນ ແລະຫຼັງການອອກດອກຈາກນັ້ນກໍ່ຢຸດການໃຫ້ນໍ້າກ່ອນທີ່ຈະເກັບກ່ຽວປະມານ 15-30 ວັນ.
-------------------
ນສພ ເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ