ຫຼວງນໍ້າທາຕັ້ງຢູ່ທາງທິດຕາເວັນຕົກສ່ຽງເໜືອຂອງປະເທດລາວທິດຕາເວັນຕົກມີຊາຍແດນຕິດກັບປະເທດມຽນມາແລະທິດເໜືອຕິດກັບປະເທດຈີນ,ປະກອບມີ 5 ເມືອງຄື:ເມືອງຫຼວງນໍ້າທາ, ເມືອງ ສິງ, ເມືອງລອງ,ເມືອງວຽງພູຄາແລະເມືອງນາແລຊຶ່ງມີປະຊາຊົນອາໄສຢູ່ປະມານ 2 ແສນຄົນ.ຖ້າ ທຽບກັບແຂວງອື່ນໆແລ້ວຫຼວງນໍ້າ ທາ ເປັນແຂວງນ້ອຍແຕ່ເຕັມໄປດ້ວຍຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດແລະຊີວະນາໆພັນອັນອຸດົມສົມບູນພ້ອມນັ້ນຍັງເຕັມໄປດ້ວຍສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວທີ່ຫຼາກຫຼາຍໂດຍສະເພາະພະ ທາດປູມປຸກ.
ພະທາດປູມປຸກແມ່ນພະທາດທີ່ເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດຂອງເມືອງຫຼວງນໍ້າທາ,ສ້າງຂຶ້ນໃນປີ ຄສ1628 ເພື່ອເປັນສັນຍາລັກແຫ່ງມິດຕະພາບລະຫວ່າງເມືອງຫຼວງຫົວທາ ແລະເມືອງຊຽງແສນ.ພະທາດດວງເກົ່າໄດ້ຖືກຍົນອາເມລິກາຖິ້ມລະເບີດທຳລາຍໃນປີ1966.ປະຈຸບັນຍັງມີ ຮ່ອງຮອຍເສດເຫຼືອຢູ່ຂ້າງພະທາດ ດວງໃໝ່. ພະທາດດັ່ງກ່າວຕັ້ງຢູ່ຫ່າງຈາກເທສະບານແຂວງຫຼວງນໍ້າທາ ປະມານ 7 ກິໂລແມັດ.
ຕາມການເລົ່າຂານກັນມາວ່າ:ມາເຖິງເດືອນ 6 ອອກໃໝ່ 13 ຄໍ່າ ຄສ 1628 ກົງກັບປີ ພສ 2171 ແມ່ນພະຍານາແລຕາໄຟທີ່ປົກຄອງ ເມືອງຊ້າຍ ຈັນທະບູລີແລະພະຍາສີສຸໂທທະນະທຳມີກະລາຊາແຫ່ງເມືອງຊຽງແສນໄດ້ຕົກລົງເຫັນດີນຳກັນໄດ້ນຳເອົາໄພ່ພົນທັງສອງເມືອງມາເມືອງຫຼວງຫົວທາເພື່ອກໍ່ສ້າງພະທາດຜູກໄມຕີກັນຂຶ້ນ 2 ດວງຄື: ດວງທີ 1 ສ້າງຂຶ້ນຢູ່ເທິງພູທາງທິດຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຂອງເມືອງຫຼວງຫົວທາ; ພະທາດດວງນີ້ແມ່ນສ້າງຂຶ້ນ ໂດຍພະຍາສີສຸໂທທະນະທຳມີກະລາຊາເຈົ້າຜູ້ປົກຄອງເມືອງຊຽງແສນ ແລະຕັ້ງນາມພະທາດດວງນີ້ວ່າ“ພະທາດພູກຸກ ຫຼື ພະທາດພູປຸກ”ແຕ່ມາໃນໄລຍະຕໍ່ມາເອີ້ນວ່າ“ພະທາດປູມປຸກອິນທະລົງກາຣາ ຊາທະນີ” ມາຈົນເຖິງປະຈຸບັນ.
ດວງທີ 2 ແມ່ນສ້າງຂຶ້ນຢູ່ເທີງພູທີ່ມີຊື່ວ່າ “ພູຜາສາດ”ຕັ້ງຢູ່ທາງທິດຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອຂອງເມືອງຫຼວງຫົວທາ, ປະຈຸບັນບໍລິເວນດັ່ງກ່າວແມ່ນຫ່າງຈາກບ້ານນໍ້າທຸງ 2 ກິໂລແມັດ ພະທາດດວງນີ້ແມ່ນສ້າງຂຶ້ນ ໂດຍພະຍານາແລຕາໄຟຜູ້ປົກຄອງເມືອງຊ້າຍ ຈັນທະບູລີ ແຫ່ງ ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ.
ພາບ ແລະຂາ່ວໂດຍ: ໜສືພິມເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ