ແຂວງຄໍາມ່ວນເປັນດິນແດນທີ່ເຄີຍມີປະຫວັດສາດອັນຍາວນານ, ເປັນແຂວງທີ່ອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍວັດວາອາຣາມ, ປູສະນີຍະສະຖານ,ວັດຖຸບູຮານອັນເກົ່າ ແກ່ສະຖານທີ່ອັນສັກສິດສັກກະລະບູຊາພ້ອມດ້ວຍແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວຫຼາຍແຫ່ງ, ໃນນັ້ນແມ່ນວັດຄີຣີວົງກົດອະລິຍະທຳແຫ່ງເມືອງລັບແລຍ້ອນຄວາມສະລັບຊັບຊ້ອນທາງທຳມະຊາດແລະມີອະລິຍະທຳອັນເກົ່າແກ່ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ດິນແດນວັດຄີຣີວົງກົດຖືກຂະໜານນາມວ່າເປັນເມືອງລັບແລ ຫຼື ເມືອງອາລັນຣັດຈະນາບູ ຮານ.
ໃນເມື່ອກ່ອນຕາມການບັນທຶກການກຳເນີດເມືອງສີໂຄດຕະບອງ ໄດ້ຂຽນໄວ້ວ່າ: 450 ປີກ່ອນເມືອງອາລັນຣັດຈະນາບູຮານເປັນເມືອງທີ່ມີຄວາມຮຸ່ງເຮືອງມີເຈົ້າເມືອງປົກຄອງຊື່ເຈົ້າເມືອງວຸ້ນແລະບໍລິເວນ ນັ້ນມີບ້ານທັງໝົດ 13 ບ້ານ ແລະ ມີວັດອ້ອມຮອບບ້ານໄວ້ 13 ວັດ ຊຶ່ງໃນປະຈຸບັນບ້ານນາກະຕິບ ຫຼືເມືອງລັບແລ ຊໍ້າພັດມີປະຊາຊົນ ອາໄສຢູ່ພຽງ 11 ຫຼັງຄາເຮືອນ ເທົ່ານັ້ນ ແລະບ້ານແຫ່ງນີ້ຈະບໍ່ສາມາດມີຫຼັງຄາເຮືອນຫຼາຍກວ່າ 11 ຫຼັງຄາເຮືອນໄດ້ ຊຶ່ງສິ່ງດັ່ງກ່າວກໍແມ່ນຄວາມເຊື່ອຂອງຊາວບ້ານທີ່ຍັງຫາຂໍ້ພິສູດບໍ່ໄດ້.ນອກຈາກນີ້ໃນເມື່ອກ່ອນສະຖານທີ່ແຫ່ງນີ້ຍັງ ເຄີຍເປັນຖານທັບທາງການທະຫານທີ່ນຳພາໂດຍເຈົ້າອະນຸວົງ,ພາຍຫຼັງການເຂົ້າຮຸກຮານຂອງສັດຕູເຮັດໃຫ້ເຂດດັ່ງກ່າວກາຍເປັນເມືອງຮ້າງ, ວັດວາອາຣາມ ແລະພະພຸດທະຮູບຖືກລັກ,ຖືກທໍາລາຍຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ຊຶ່ງເຮົາຈະສັງເກດເຫັນວ່າວັດແຫ່ງນີ້ຄ້າຍຄືກັບເມືອງຮ້າງ.
ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມວັດຄີຣີວົງກົດ ຫຼື ເມືອງລັບແລກໍເປັນສະຖານທີ່ໆຍັງຄົງຮັກສາຄວາມເປັນທຳມະຊາດ,ມີອະລິຍະທຳທາງປະຫວັດສາດຫຼາຍຢ່າງໃຫ້ພວກເຮົາໄດ້ໄປຂາບໄຫວ້ບູຊາ ແລະສຶກສາພ້ອມດຽວກັນນັ້ນຍັງເໝາະແກ່ການນັ່ງສະມາທິ, ກຳມະຖານ ແລະທຸດົງສຳ ຫຼັບຄູບາ, ແມ່ຂາວ ແລະອອກຕົນຍາດໂຍມຜູ້ທີ່ຕ້ອງການສະແຫວງ ບຸນ ແລະທຳ. ຊຶ່ງຂຶ້ນ 15 ຄໍ່າເດືອນ 4 ຂອງທຸກປີຈະໄດ້ມີການຈັດງານ ວັດເພື່ອທຳບຸນໃສ່ບາດເພື່ອລະນຶກ ແລະເປັນສິຣີມົງຄຸນແກ່ວັດແຫ່ງນີ້.
ວັດຄີຣີວົງກົດ ຫຼື ເມືອງລັບແລຕັ້ງຢູ່ບ້ານນາກະຕິບເມືອງຫີນບູນແຂວງຄຳມ່ວນກາຍນໍ້າທອນປະມານ10 ກິໂລ ລ້ຽວເຂົ້າທາງເຂື່ອນຫີນບູນທາງໄປວັດຜາຄວກ, ຜານາງລຽງ, ທາງເຂົ້າບ້ານຢູ່ຖໍ້າງູ ໃຫຍ່.ວັດຄີຣີວົງກົດເປັນວັດທີ່ມີ ຄວາມຮົ່ມເຢັນ, ອ້ອມຮອບໄປດ້ວຍພູຜາ, ສາຍນໍ້າ ແລະຕົ້ນໄມ້ນ້ອຍໃຫຍ່ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ.ພິເສດມີຕົ້ນໝາກຍົມປ່າທີ່ມີຄວາມໃຫຍ່ເຖິງ 5-6 ອຸ້ມ. ຊຶ່ງການເດີນທາງເຂົ້າມາວັດ ຫຼື ເມືອງລັບແລແຫ່ງນີ້ຕ້ອງໄດ້ຍ່າງຜ່ານຖໍ້າເຂົ້າມາພາຍໃນບ້ານນາກະຕິບ (ເມືອງລັບແລ).ດັ່ງນັ້ນນັກທ່ອງທ່ຽວທີ່ຈະໄປຢ້ຽມຢາມສະຖານທີ່ແຫ່ງນີ້ກໍຄວນມີຄວາມພ້ອມທາງຮ່າງກາຍແລະຈິດໃຈທີ່ມຸ່ງໝັ້ນເພາະສະຖານທີ່ແຫ່ງນັ້ນຕິດພັນກັບທຳມະຊາດຢ່າງແທ້ຈິງ.ນອກຈາກນີ້ຄວນກຽມສະບຽງອາຫານເພື່ອບໍລິໂພກໃນເວລາທີ່ໄປພັກອາໄສຢູ່ທີ່ນັ້ນດ້ວຍ.
ພາບ ແລະຂາ່ວໂດຍ: ໜັງສືພິມເສດຸະກິດ-ສັງຄົມ