ຂັ້ນຕອນການແຕ່ງດອງຂອງຄົນບູຮານ

ການແຕ່ງດອງ ຫຼື ການກິນດອງແມ່ນການຢູ່ກິນສົມສ້າງຮ່ວມກັນລະຫວ່າງຍິງຊາຍ (ຄູ່ບ່າວສາວ)ເມື່ອແຕ່ງດອງກັນໄປແລ້ວຜູ້ຊາຍໄປຢູ່ກັບແມ່ຍິງເອີ້ນວ່າ:ອາວາຫະມຸງຄຸນ,ຖ້າແມ່ຍິງໄປຢູ່ກັບຜູ້ຊາຍເອີ້ນວ່າ:ວິວາຫະມຸງຄຸນ(ເອົາໃພ້ໄປ ແທນເຮືອນ).ດັ່ງນັ້ນຄໍາວ່າແຕ່ງດອງຈຶ່ງເປັນການຈັດແຈງແຕ່ງພິທີບາສີສູ່ຂວັນໃຫ້ຄູ່ບ່າວ-ສາວເພື່ອເປັນສາມີ-ພັນລະຍາ, ສາມີແປວ່າ: ຜູ້ນໍາຄອບຄົວພັນລະຍາແປວ່າ: ຜູ້ຄວນລ້ຽງດູປົກປ້ອງ.

ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກປຶ້ມຮີດຜົວຄອງເມຍໃຫ້ຮູ້ວ່າ:ການແຕ່ງດອງແມ່ນກົດເກນຂອງມະນຸດທຸກຄົນທີ່ຢູ່ຮ່ວມກັນສອງເພດ (ຍິງ-ຊາຍ) ຊຶ່ງມີຄວາມມັກຮັກທັງສອງຄູ່ບ່າວ-ສາວຈຶ່ງຈັດພິທີການສູ່ຂໍເພື່ອໃຫ້ ຖືກຕ້ອງຕາມຮີດຄອງປະເພນີລາວ,ການສູ່ຂໍແມ່ນເປັນໜ້າທີ່ຂອງຝ່າຍຊາຍທີ່ຈະໄປຕົກລົງກັບພໍ່ແມ່ເຈົ້າ ໂຄດລຸງຕາ ແລະການຈັດຕັ້ງທັງສອງຝ່າຍ,ສ່ວນຄ່າດອງ,ບ່ອນຢູ່ ບ່ອນນອນ,ອາຫານການກິນ,ເງິນຄ່ານໍ້າຈູ້ນໍ້ານົມສ່ວນຫຼາຍພໍ່ແມ່ຈະເອົາຕາມການຕົກລົງຂອງຄູ່ບ່າວແລະສາວ.ສໍາລັບຮັບເວລາ ແລະພິທີການຕ່າງໆຈະເປັນພາລະຂອງຜູ້ເປັນພໍ່ແມ່ສອງຝ່າຍ.

ການເອົາຜົວເມຍມີຫຼາຍວິທີທີ່ຖືກຕາມຮີດຄອງປະເພນີແລະບໍ່ຖືກຕ້ອງເຊັ່ນ:ການເອົາຜົວເມຍແບບແມ່ຍິງລັກໂຕນຕາມຜູ້ຊາຍໄປພາຍຫຼັງຈຶ່ງມາເຮັດພິທີຕາມຮີດຄອງປະເພນີ;ການເອົາຜົວເມຍແບບຊາຍເຂົ້າໄປນອນນໍາຍິງ (ເອີ້ນວ່າລັກຊູເອົາ)ພາຍຫຼັງຈຶ່ງມີການເຮັດພິທີຕາມຮີດຄອງປະເພນີ;ການເອົາຜົວເມຍແບບຂໍແລ້ວສູ່ຂວັນກິນດອງ ເລີຍ (ເອີ້ນວ່າສູ່ຂໍ); ການເອົາຜົວ ເມຍແບບມີພິທີສູ່ຂໍມີກໍານົດການລະ ອຽດມີພິທີການຄັກແນ່ຖືວ່າເປັນພິທີທີ່ຖືກຕ້ອງຕາມປະເພນີບູຮານທີ່ສືບທອດກັນມາ.

ເຖິງວ່າການແຕ່ງດອງຈະມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນໃນແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນ ແລະແຕ່ລະຊົນເຜົ່າແຕ່ບັນຫາ ສໍາຄັນໃນຍຸກປະຈຸບັນຮີດຄອງປະເພນີຈະເປັນຄູ່ຄຸນນະທໍາທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ໃນນັ້ນກໍຕ້ອງໄດ້ເຄົາລົບລະບຽບກົດໝາຍບ້ານເມືອງ ແລະການຈັດຕັ້ງຂອງບ້ານເມືອງມີການຈົດທະບຽນແຕ່ງດອງກັນຢ່າງຄັກແນ່ທັງນີ້ກໍ ເປັນການຮັບປະກັນແລະຢັ້ງຢືນເຖິງ ຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງຊີວິດແລະຄອບ ຄົວ.

ພາຍຫຼັງຕົກລົງປົງໃຈ, ທັງສອງຝ່າຍກໍມີການກະກຽມເພື່ອເລີ່ມພິທີຕາມຮີດຕາມຄອງທີ່ປະຕິບັດສືບກັນ ມາດັ່ງນີ້: ຝ່າຍເຈົ້າບ່າວເມື່ອຮອດເວລາ 8:00  ໂມງ ຫຼື ແລ້ວແຕ່ຄວາມ ເໝາະສົມກໍພາກັນຈັດພິທີສູ່ຂວັນ ເຈົ້າບ່າວ (ເອີ້ນວ່າສູ່ຂວັນນ້ອຍ) ແລະຝ່າຍເຈົ້າສາວກໍເຮັດພິທີສູ່ຂວັນນ້ອຍຄືກັນ.ປະມານ10  ໂມງ ເມື່ອເວລາແຫ່ເຂີຍມາຮອດໜ້າບ້ານເຈົ້າສາວກໍໃຫ້ລໍຖ້າຢູ່ຫັ້ນກ່ອນ,ປ່ອຍໃຫ້ແຕ່ຂະບວນຜູ້ເຖົ້າຜ່ານເຂົ້າໄປເພື່ອ ມອບຂັນເງິນ,ຂັນຄໍາ,ຂັນໝາກ,ຂັນພູໃຫ້ເຈົ້າໂຄດລຸງຕາຝ່າຍຍິງຈາກ ນັ້ນຈຶ່ງອະນຸຍາດໃຫ້ຂະບວນເຈົ້າບ່າວຜ່ານປະຕູເຂົ້າບ້ານຊຶ່ງເພິ່ນມັກເອີ້ນວ່າ:ປະຕູເງິນ,ປະຕູຄໍາໂດຍຈະມີຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ຖາມວ່າ: ມາຫຍັງ ນໍ້? ທາງຝ່າຍເຈົ້າບ່າວກໍຕອບວ່າ:ມາຄໍ້າມາຄູນມາສ້າງມາແປງ…ເມື່ອຮອດຂັ້ນໃດຈະເຂົ້າໄປໃນບ້ານຈະມີຜູ້ລໍຖ້າເພື່ອລ້າງຕີນໃຫ້ເຈົ້າ ບ່າວຊຶ່ງເພິ່ນຈະໃຫ້ຜູ້ເປັນສາວພົມ ມະຈາລີເປັນຜູ້ລ້າງ; ມີບາງທ້ອງຖິ່ນເພິ່ນກໍໃຫ້ເຈົ້າບ່າວເຂົ້າມາຮອດໃນ ເຮືອນແລ້ວກໍເອົາເຈົ້າສາວອອກມາໃຕ້ທຽນຢູ່ພາຂວັນນໍາກັນ ຫຼື ບາງບ່ອນກໍໃຫ້ເຈົ້າບ່າວໃຕ້ທຽນແລ້ວນັ່ງຖ້າຈຶ່ງເອົາເຈົ້າສາວອອກມາ (ແລ້ວແຕ່ຄວາມເຊື່ອຖືຂອງໃຜ ລາວ).

ຫຼັງຈາກພິທີບາສີສູ່ຂວັນແລະການສົມມາຜູ້ໃຫຍ່ທັງສອງຝ່າຍສໍາເລັດລົງແລ້ວເພິ່ນກໍຈູງແຂນເຈົ້າບ່າວ-ສາວເຂົ້າຫ້ອງຫໍ (ເປັນອັນວ່າເສັດພິທີ)ຊຶ່ງຜູ້ທີ່ຈະມາຈູງນັ້ນເພິ່ນຈະເລືອກເອົາຜູ້ທີ່ເປັນຜົວດຽວເມຍດຽວເພາະເຊື່ອວ່າຈະເປັນສິລິມຸງຄຸນເຮັດໃຫ້ຄູ່ບ່າວສາວສ້າງຄອບຄົວໃໝ່ໄດ້ເປັນຜົວດຽວເມຍດຽວ.

  ພາບ ແລະຊາ່ວໂດຍ: ໜັງສືພິມເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ

แชร์