ຫ​ນັງ​ສື​ພິມ​ ໂກ​ໂບ​ທາມ​ຂອງ​ຈີນ ວິ​ເຄາະ: ໃຜເປັນກະ​ບອກ​ສຽງຂອງສົງຄາມແນວ​​ຄິດ​ນຳ​ໂດຍ​ອາ​ເມ​ລິ​ກາກ່ຽວກັບ "ໄພຂົ່ມຂູ່ຂອງການສ້າງເຂື່ອນຂອງຈີນ" ຕາມລໍາແມ່ນ້ໍາຂອງ ແລະວິທີການຂອງພວກເຂົາແມ່ນແນວ​ໃດ?

ຂຽນ​ໂດຍ: Hu Yuwei and Zhao Juecheng

ລົງພິມ​ໃນເວລາ 20:26 ໂມງຂອງ​ວັນ​ທີ 28 ມີນາ 2022

ການ​ຫັນເອົາບັນຫານໍ້າໃນແມ່ນໍ້າຂອງມາເປັນ​ເລື່ອງ​ການ​ເມືອງຂອງສະຫະລັດອາ​ເມ​ລິ​ກາ​ໄດ້​ເປັນ​ກະ​ແສຫຼາຍ​ຂື້ນ ເພື່ອທຳ​ລາຍຊື່ສຽງຂອງຈີນ ດ້ວຍ​ການ​ເປີດ​ສາກ​ສົງ​ຄາມ​ຄຳ​ເວົ້າ ສູນສະ​ຕິມ​ສອນ (Stimson), ເປັນສະ​ຖາ​ບັນ​ຄົ້ນ​ຄວ້າທີ່ສະຫນັບສະຫນູນໂດຍສະຫະລັດ, ກ່າວຫາ​ຈີນໃນເດືອນກຸມພາຜ່ານ​ມາວ່າ ຈີນ​ເປັນ​ຜູ້​ກັກນ້ຳຈໍານວນຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ປະ​ເທດ​ລຸ່ມນ້ຳ​ຂອງທີ່​ຖືກຜົນກະທົບຈາກໄພແຫ້ງແລ້ງອາດຈະຕ້ອງໄດ້ຈ່າຍຄ່າເພື່ອໃຫ້ຈີນປ່ອຍນໍ້າມາໃຫ້ ອັນ​ນີ້​ແມ່ນ​ຄວາມ​ພະ​ຍາ​ຍາມ​ຂອງ​ສະ​ຫະ​ລັດອາ​ເມ​ລິ​ກາ​ເພື່ອ​ສ້າງ​ຂໍ້​ຂັດ​ແຍ່ງ​ຢູ່​ໃນ​ຂົງ​ເຂດນີ້.

ບົດ​ລາຍ​ງານ​ທີ່​ບໍ່​ຖືກຕ້ອງ​ ແລະ​ອະຄະຕິ​ເຫຼົ່າ​ນີ້ ​ມີ​ເປົ້າ​ຫມາຍ​ເພື່ອ​ສ້າງ​ຂໍ້​ຂັດແຍ່ງ​ກ່ຽວກັບການສ້າງ​ເຂື່ອນ​ຂອງ​ຈີນ​ຢູ່​ຕາມ​ລຳ​ແມ່​ນ້ຳຂອງ​​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ ໜັງສືພິມ ໂກ​ໂບ​ທາມ​ (Global Times) ຂອງ​ຈີນ ຕັ້ງ​ຄຳຖາມ​ວ່າ ແມ່ນ​ຫ​ຍັງຄື​ເຫດ​ຜົນ​ຢູ່​ເບື້ອງຫຼັງສົງຄາມແນວ​​ຄິດທີ່​ມີ​ການ​ວາງ​ແຜນ​ຍາວ​ນານ​ອອກ​ແບບ​ໂດຍ​ພະ​ນັກ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ສະ​ຫະ​ລັດອາ​ເມ​ລິ​ກາ, ສະ​ຖາ​ບັນ​ຄົ້ນ​ຄວ້າ, ສື່ມວນ​ຊົນ ແລະ ນັກເຄື່ອນໄຫວຂອງສະ​ຫະ​ລັດ.

ສະ​ຫະ​ລັດ​ໄດ້​ລົງ​ທຶນ​ມະ​ຫາ​ສານ​ເຂົ້າ​​ໃນກະບອກ​ສຽງຂອງສົງຄາມແນວ​​ຄິດ ແລະ​ພະຍາຍາມ​ຫັນເອົາ​ເຂດອ່າງ​ແມ່​ນ້ຳຂອງ​ໃຫ້​ກາຍ​ເປັນ​ສະໜາມ​ຮົບ​ໃໝ່​ຕ້ານ​ຈີນ ແບບດຽວກັນ​ກັບ​ທະ​ເລ​ຈີນ​ໃຕ້.

ໃຜກັນ​ແທ້​ທີ່​ເປັນກະ​ບອກ​ສຽງ? ວິທີການຂອງພວກເຂົາແມ່ນແນວ​ໃດ?

ຮ່ວມ​ກັນ​ໃສ່​ຂໍ້ກ່າວ​ຫາ

ສູນສະ​ຕິມ​ສອນ ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນຢູ່​ເມືອງວໍຊິງຕັນດີຊີໃນປີ 1989 ແລະສະມາຊິກສ່ວນຫຼາຍເປັນອະດີດພະ​ນັກ​ງານລັດຖະບານສະຫະລັດ ແລະ​ພະ​ນັກງານລັດຖະບານທີ່​ເຮັດ​ວຽກ​ຢູ່​ໃນ​ປະ​ຈຸ​ບັນ ເຊີ່ງ​ເປັນໂຕ​ຊີ້​ວັດຫຼັກ​ບົ່ງ​ບອກການ​ກ່າວ​ຫາ​ຂອງພວກ​ເຂົາ​ວ່າການສ້າງເຂື່ອນຂອງຈີນສ້າງຄວາມເສຍຫາຍຕໍ່ລະບົບນິເວດຢູ່ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ​ຕອນລຸ່ມ.

ໃນປີ 2019, ທ່ານ Brian Eyler, ຜູ້ອໍານວຍການຂອງສູນ ສະ​ຕິມ​ສອນ ຮັບ​ຜິດ​ຊອບໂຄງການອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ໄດ້ພິມປຶ້ມຫົວ​ຫ​ນຶ່ງອອກ ມີຫົວ​ຂໍ້ວ່າ ວັນ​ສຸດ​ທ້າຍ​ຂອງ​ແມ່ນ້ຳ​ຂອງ (Last Days of the Mighty Mekong), ໃນນັ້ນທ່ານໄດ້ຍົກໃຫ້ເຫັນບັນຫາຕ່າງໆຂອງ​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ​ຕອນ​ລຸ່​ມເຊັ່​ນ ການເກັບກ່ຽວໝາກອະງຸ່ນຫຼຸດ​ລົງ, ການຫຼຸດລົງຂອງ​ນັກທ່ອງທ່ຽວ ແລະໄພແຫ້ງແລ້ງໃນອ່າງ​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ ບັນ​ຫາ​ເຫຼົ່າ​ນີ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ຍ້ອນອ່າງນໍ້າຂອງ​ເຕັມ​ໄປ​ດ້ວຍ​ສານປົນເປື້ອນ ແລະມີສິ່ງເສດເຫຼືອທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນ ມີ​ສາ​ເຫດ​ມາຈາກການ​ສ້າງເຂື່ອນຂອງຈີນຢູ່ຕອນເທິງຂອງ​ແມ່​ນ້ຳ​ນີ້.

ຢູ່​ຫ​ນ້າ​ທີ 384 ຂອງ​ປື້ມ​ນີ້ ​ແມ່ນ​ຈຸດ​ເລີ່ມ​ຕົ້ນ​ຂອງ​ການ​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີຈີນ​​ຂອງ​ສູນ ສະ​ຕິມ​ສອນ ​ກ່ຽວ​ກັບ​ຊັບ​ພະ​ຍາ​ກອນແຫຼ່ງ​ນ້ຳ​ຂອງ​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ ປື້ມຫົວນີ້ ໄດ້ກາຍເປັນແຫຼ່ງຂໍ້​ມູນທາງວິທະຍາສາດຕົ້ນຕໍ ຂອງສື່ມວນຊົນຕາເວັນຕົກບາງສື່ ທີ່​ມີ​ການ​ລາຍ​ງານ​ຂ່າວ​ແບບ​ລຳ​ອຽງເພື່ອຫຼຸດ​ຄວາມ​ຫ​ນ້າ​ເຊື່ອ​ຖືການສ້າງເຂື່ອນຂອງຈີນ.

ການແຊກແຊງຂອງ ສູນ ສະ​ຕິມ​ສອນ ໄດ້ເພີ່ມ​ທະ​ວີ​ຂື້ນໃນລະຫວ່າງເດືອນພະຈິກ 2019 ຫາເດືອນເມສາ 2020, ເມື່ອແມ່ນໍ້າຂອງຖືກຜົນກະທົບຈາກໄພແຫ້ງແລ້ງຢ່າງບໍ່ຄາດຄິດ ສູນ ສະ​ຕິມ​ສອນ ຮ່ວມກັບຄູ່ຮ່ວມມືຂອງ​ພວກ​ເຂົາ Eyes on Earth ໂດຍໄດ້​ຮັບ​ທຶນ​ຈາກໂຄງການຂໍ້ລິເລີ່ມແມ່ນໍ້າຂອງຕອນລຸ່ມຂອງສະຫະລັດ, ໄດ້ອອກບົດລາຍງານກ່າວຫາວ່າ ການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນຂອງຈີນຢູ່ແມ່ນ້ຳຂອງ​ຕອນເທິງໄດ້ປ່ຽນແປງລະດັບນໍ້າຂອງ ແລະການໄຫຼຂອງນ້ຳ, ແລະບົດລາຍງານນີ້ໄດ້ຕໍານິປະ​ເທດຈີນວ່າ​ ກັກ​ນ້ຳ ແລະການ​ກະທຳ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ນັ້ນເປັນ​ສາ​ເຫດ​ເຮັດ​ໃຫ້​ເກີດໄພ​ແຫ້ງ​ແລ້ງ​ຢູ່ແມ່​ນ້ຳຂອງຕອນ​ລຸ່ມ​ໃນປີ 2019.

ພ້ອມ​ດຽວ​ກັນ​ນັ້ນ, ສູນ ສະ​ຕິມ​ສອນ ຍັງໄດ້ກ່າວ​ຫາ​ຕໍ່​ຕ້ານການສ້າງເຂື່ອນຂອງຈີນໃນບົດຄວາມຂອງຕົນ "ວິທີການຂອງຈີນໃນ​ກັກ​ນ້ຳຢູ່ແມ່ນໍ້າຂອງ" ໃນເດືອນເມສາ 2020, ການ​ກ່າວ​ຫາ​ດັ່ງ​ກ່າວແມ່ນ​ເພື່​ອ​ທຳ​ລາຍຊື່ສຽງ​ຂອງ​ຈີນໂດຍເວົ້າວ່າ "ຜູ້ວາງນະໂຍບາຍຂອງຈີນຖືວ່ານໍ້າແມ່ນຊັບພະຍາກອນທາງດ້ານອະທິປະໄຕ ບໍ່​ແມ່ນເປັນຊັບພະຍາກອນທີ່​ໃຊ້ຮ່ວມກັນ."

ຂະນະທີ່ນັກຊ່ຽວຊານຂອງຈີນ, ຄະນະກຳມາທິການແມ່ນ້ຳຂອງ (Mekong River Commission), ແລະ ໂຄງການຮ່ວມມື ອົດສະຕຣາລີ-ແມ່ນໍ້າຂອງ ເພື່ອຊັບພະຍາກອນສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະລະບົບພະລັງງານ (AMPERES) ຊີ້ແຈ້ງວ່າ ຂໍ້ມູນທີ່​ຄັດ​ເລືອກມາ​ໃນບົດລາຍງານດັ່ງກ່າວນີ້​ບັນ​ຈຸຂໍ້ມູນແບບບໍ່ມີວິທະຍາສາດ ແລະມີປັດໃຈໜ້ອຍເກີນໄປໃນການ​ທົດ​ລອງ,ເຮັດໃຫ້ບົດສະຫຼຸບທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງ.

ແຕ່ມັນກໍ່ບໍ່ໄດ້ກີດກັ້ນນັກການເມືອງຂອງອາເມລິກາທີ່ມີ​ການວາງແຜນໄວ້ລ່ວງໜ້າເຊັ່ນ: ອະດີດລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດຂອງສະຫະລັດ ທ່ານໄມ ພອມພຽວ ແລະສື່ມວນຊົນບາງ​ສຳ​ນັກ ທີ່​ສວຍ​ໂອ​ກາດເຜີຍແຜ່ຂໍ້ມູນທີ່ບໍ່ຄົບຖ້ວນເຫຼົ່ານີ້ຢ່າງໄວວາ.

ຫ​ນັງ​ສື​ພິມ​ໂກ​ໂບ​ທາມ​ຂອງ​ຈີນ ຄົ້ນພົບວ່າ ການໂຈມຕີແບບຕ່ອງໂສ້ ແມ່ນ​ກ່ຽວ​ພັນກັບສູນ Stimson ແລະ Eyes on Earth ທີ່ສ້າງຕັ້ງຂື້ນເພື່ອເຜີຍ​ແຜ່​ຂໍ້​ມູນ​ທີ່​ບໍ່​ມີ​ມູນ​ຄວາມ​ຈິງ​, ໂດຍ​ການ​ກ່າວ​ຫາ​ວ່າ ການ​ສ້າງເຂື່ອນຂອງຈີນເປັນ​ໄພ​ຂົ່ມ​ຂູ່ຕໍ່ບັນ​ດາ​ປະ​ເທດ​ລຸ່ມ​ແມ່ນ້ຳ​ຂອງ.

ການກ່າວ​ຫາ​ຈີນ ແລະ​ການໂຈມຕີແບບຕ່ອງໂສ້ດັ່ງກ່າວປະກອບມີຫຼາຍສະຖາບັນເຊັ່ນ: ອົງ​ການປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດ (Human Rights Watch), ສະຫະພັນສາກົນເພື່ອການອະນຸລັກທໍາມະຊາດ, ອົງການເພື່ອການພັດທະນາສາກົນຂອງສະຫະລັດ, ແລະມູນນິທິອາຊີ, ສື່ມວນຊົນບາງ​ສຳ​ນັກເຊັ່ນ New York Times ແລະ BBC ແລະນັກວິຊາການເອກະລາດບາງຄົນທີ່ອາໄສຢູ່ໃນຫຼາຍປະເທດ ແລະພາກພື້ນອື່ນໆ ພວກ​ເຂົາບິດເບືອນຄວາມຈິງດ້ວຍການເຜີຍແຜ່ຄວາມຄິດເຫັນທີ່ລໍາອຽງ.

ສື່​ມວນ​ຊົນ​ບາງສຳ​ນັກ ​ພັດທະນາ​ວິທີ​ການລາຍ​ງານ​ຂ່າວ​ແບບປະດິດ​ສ້າງ​ຫຼາຍ​ກວ່າ​ເກົ່າ, ​ເຊັ່ນ​ການ​ແຕ້ມ​ຮູບ​ແຕ້ມ​ທີ່​ບິດ​ເບືອນ ເພື່ອ​ທຳ​ລາຍ​ພາບ​ພົດ​ຂອງ​ຈີນ ການ​ໂຈມ​ຕີ​ເຫຼົ່າ​ນີ້ເລີ່ມ​ຂື້ນທ່າມກາງ​ໄພ​ແຫ້ງ​ແລ້ງ ຊຶ່ງ​​ນັກ​ສັງ​ເກດ​ການ​ກ່າວ​ວ່າ ​ເປັນ​ເວລາ​ທີ່​ເໝາະ​ສົມ ​ແລະ​ເປັນ​ຈຸດ​ທີ່​ດີ​ທີ່​ສຸດ​ເພື່ອ​ສວຍ​ໃຊ້​ຂໍ້​ອ້າງ​ທີ່​ບໍ່​ຖືກຕ້ອງ​​ສ້າງ​ຂຶ້ນ​ກ່ອນ​ໜ້າ​ນີ້ ເພື່ອ​ຕໍ່ຕ້ານ​ການ​ສ້າງ​ເຂື່ອນ​ຂອງ​ຈີນ​ໃນ​ລະດັບ​ສູງ​ສຸດ.

ອີກວິທີການທົ່ວໄປ​ອີກ​ຢ່າງໜຶ່ງ​ທີ່ໃຊ້ໃນ​ການ​ໂຈມຕີແມ່ນການເຮັດ​ໃຫ້ບັນຫາກ່ຽວ​ກັບຊັບພະຍາກອນນ້ຳກາຍເປັນວິກິດການທາງດ້ານສັງຄົມ ຫຼື ດ້ານມະນຸດສະທຳເຊັ່ນ: ໄພແຫ້ງແລ້ງທີ່ອ້າງວ່າ​ເກີດ​ຈາກການ​ສ້າງເຂື່ອນ, ເຊິ່ງສົ່ງຜົນກະທົບທາງລົບຕໍ່ຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານສະບຽງອາຫານ ແລະເປັນ​ສາ​ເຫດເຮັດໃຫ້ເກີດການຫວ່າງງານໃນຊຸມຊົນທີ່​ອາ​ໃສ​ການຫາປາເພື່ອ​ລ້ຽງ​ຊີບ, ນີ້ເປັນການກະຕຸ້ນຈິດໃຈຂອງປະ​ຊາ​ຊົນປະ​ເທດ​ລຸ່ມ​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ​ໃນ​ການຕໍ່ຕ້ານຈີນ ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ສາມາດສືບ​ຕໍ່ເຮັດ​ໃຫ້​ບັນຫາ​ສັງຄົມ​ກາຍ​ເປັນ​ບັນຫາ​ດ້ານ​ການ​ເມືອງ​ຕື່ມ​ອີກ, ເພື່ອບັງຄັບ​ໃຫ້​ອຳນາດ​ການ​ປົກຄອງ​ຂອງ​ປະ​ເທດ​ທີ່​ມີ​ການ​ຮ່ວມ​ມື​ກັບ​ຈີນ​ກ່ຽວ​ກັບ​ໂຄງການ​ສ້າງ​ເຂື່ອນ​ດັ່ງກ່າວ​ນັ້ນ​ຕ້ອງ​ໄດ້​​ດັດ​ປັບ​ນະ​ໂຍບາຍທີ່​ບໍ່ເອື້ອ​ອຳ​ນວຍ​ຕໍ່​ຈີນ​ເພື່ອຜົນ​ປະ​ໂຫຍດ​ທາງ​ການ​ເມືອງ.
ດັ່ງຕົວ​ຢ່າງທີ່ເກີດ​ຂື້ນຜ່ານ​ມາເຊັ່ນ ການກ່າວຫາຈີນວ່າ ທໍາລາຍລະບົບນິເວດຂອງອ່າງແມ່ນໍ້າ ຕົງ​ເລ​ສາບ (Tonle Sap) ຕອນລຸ່ມຢູ່ປະ​ເທດກໍາປູເຈຍ ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ແກ່ຊາວປະມົງ, ແລະເປັນການປຸກລະດົມການປະທ້ວງຂອງປະຊາຊົນກໍາປູເຈຍຕໍ່ຕ້ານການ​ກໍ່​ສ້າງເຂື່ອນເຊສານ 2 (Sesan 2) ຂອງຈີນ.
ການສ້າງ​ກະ​ບອກ​ສຽງ​ຢູ່ທ້ອງ​ຖິ່ນ

ຜູ້ສັງເກດການຄົ້ນພົບວ່າ ຕາເວັນຕົກພະຍາຍາມທຳ​ລາຍ​ກອບ​ການຮ່ວມມືລ້ານຊ້າງ-ແມ່ນໍ້າຂອງ ທາງດ້ານຊັບພະຍາກອນນໍ້າ ໂດຍໃຫ້ນັກວິຊາການໃນບັນດາປະເທດລຸ່ມແມ່ນໍ້າຂອງເປັນກະບອກສຽງໃຫ້ ຕົວຢ່າງ: ທ່ານ ໄຊນະຣົງ ເສດທະຈັກ, ອາຈານສອນ ແລະ ຊ່ຽວຊານ ດ້ານນິເວດວິທະຍາ ຈາກມະຫາວິທະຍາໄລ ມະຫາສາລາຄາມ, ປະເທດໄທ ຂຽນໃນບົດຄວາມບົດຫ​ນຶ່ງ​ຂື້ນວ່າ ການຫຼຸດລົງຂອງປາທີ່ເກີດຈາກການປ່ຽນແປງລະດັບນໍ້າ ໃນແມ່ນໍ້າຂອງຢູ່ແຂວງຊຽງລາຍນັ້ນ​ແມ່ນຍ້ອນການ​ສ້າງເຂື່ອນຂອງຈີນ ແລະເຂື່ອນໄຊຍະບູລີ ຢູ່ປະ​ເທດລາວ ທ່ານ​ແນະ​ນຳ​ວ່າ​ສັງ​ຄົມ ແລະ​ປະຊາຊົນ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ​ຄວນວິຈານ​ຈີນ​ ແລະ​ການ​ລົງທຶນ​ຂອງ​ຈີນ​ທີ່​ກ່ຽວ​ຂ້ອງ​ແມ່​ນ້ຳຂອງ.

ຫລັງຈາກ ສູນ ສະ​ຕິມ​ສອນ ເປີດເຜີຍ ບົດລາຍງານທີ່ບໍ່ມີມູນ​ຄວາມ​ຈິງກ່ຽວກັບແມ່ນໍ້າຂອງ, ປະຊາຊົນຈໍານວນຫນຶ່ງໃນຫລາຍປະເທດເຊັ່ນ ປະເທດໄທ, ຟີລິບປິນ ແລະ ມາເລເຊຍ ໄດ້ສ້າງຕັ້ງ ອົງການອອນລາຍ "Milk Tea Alliance", ອ້າງວ່າການສ້າງເຂື່ອນຂອງຈີນ ຢູ່ແມ່ນໍ້າຂອງຕອນເທິງແມ່ນ​ສາ​ເຫດເຮັດໃຫ້ເກີດໄພແຫ້ງແລ້ງໃນ 5 ປະເທດຢູ່ແມ່ນ້ຳຂອງ​ຕອນ​ລຸ່ມເຊັ່ນ: ໄທ, ລາວ, ມຽນມາ, ກຳປູເຈຍ ແລະຫວຽດນາມ ອົງການອອນລາຍດັ່ງ​ກ່າວຮຽກຮ້ອງໃຫ້ປະຊາຊົນຈຳ​ນວນຫຼາຍຂື້ນອອກມາໃຊ້ສິດທິຂອງ​ຕົນ​ກ່ຽວ​ກັບການ​ຊົມ​ໃຊ້ນໍ້າຕາມລຳແມ່ນໍ້າຂອງ ແລະຢຸດການຂົ່ມເຫັງຂອງຈີນ, ອີງຕາມການລາຍງານຂອງສື່ມວນຊົນ.

ຫຼັງ​ຈາກ​ນັ້ນ, ສື່​ມວນ​ຊົນ​ຕ່າງປະ​ເທດ​ທີ່​ຕ້ານ​ຈີນ​ສືບ​ຕໍ່​ໂຄ​ສະ​ນາ​ຊວນ​ເຊື່ອ​ບັນຫາ​ແມ່​ນ້ຳຂອງ ຜູ້​ກໍ່ຄວາມ​ບໍ່​ສະ​ຫງົບຕ້ານ​ຈີນບາງ​ຄົນ ເຊັ່ນ: ​ນັກ​ເຄື່ອນ​ໄຫວຢູ່​ຮົງ​ກົງ ທ້າວ ໂຈ​ສົວ ວົງ ຈີ​ຟັງ (Joshua Wong Chi-fung), ​ແລະ​ນັກ​ແບ່ງແຍກດິນ​ແດນ ທ້າວ ຊູ ຊູກວາງ (Zhou Shuguang) ຢູ່​ເກາະ​ໄຕ້​ຫວັນ, ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ການ​ສະໜັບສະໜູນອົງການອອນລາຍດັ່ງ​ກ່າວ.

ໜັງສືພິມ ໂກ​ໂບ​ທາມ​ ໄດ້​ຄົ້ນ​ຄ​ວ້າຫຼາຍ​ແຫຼ່ງ​ຂໍ້​ມູນ ແລະ​ພົບວ່າ: ໃນເດືອນກັນຍາ 2020, ສະຖານທູດ ແລະ ສະຖານກົງສຸນສະຫະລັດ ປະຈໍາຢູ່ປະເທດໄທ ໄດ້ເຮັດວຽກຮ່ວມກັນກັບບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງທ້ອງຖິ່ນທີ່ມີທ່າອ່ຽງຕໍ່ຕ້ານຈີນ, ເພື່ອດໍາເນີນໂຄງການການຄົ້ນຄວ້າໄທບ້ານ (Thai Baan research project) ໂຄງການ​ດັ່ງກ່າວ ມີ​ຈຸດ​ປະ​ສົງ​ແນ​ໃສ່​ຊຸກຍູ້​ໃຫ້​ຊາວບ້ານ​ເກັບ​ກຳ​ຂໍ້​ມູນ​ຊັບພະຍາກອນ​ທາງ​ນິເວດ​ຢູ່​ປະ​ເທດ​ໄທ, ​ເຂດອ່າງ​ແມ່​ນ້ຳຂອງຕອນ​ລຸ່ມ, ​ເພາະວ່າ​ລັດຖະບານ​ອາ​ເມ​ລິ​ກາ ​ແລະ​ກອງ​ກຳລັງ​ຕໍ່ຕ້ານ​ຈີນ ​ເຊື່ອ​ວ່າ​ຂໍ້​ມູນ​ດັ່ງກ່າວ​ສາມາດ​ສະໜັບສະໜູນ​​ການໂຄສະນາ​ຊວນ​ເຊື່ອ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າເພື່ອ​ຕໍ່ຕ້ານ​ຈີນ.

ໃນເດືອນກຸມພາ 2021, ສູນ ສະ​ຕິມ​ສອນ ຍັງໄດ້ເປີດໂຄງການໃຫ້​ທຶນນັກ​ຂ່າວ​ຂຽນ​ຂ່າວ​ກ່ຽວ​ກັບ​ແມ່ນ​ນ້ຳ​ຂອງ (Mekong Data-Journalism Fellowship) ແລະຝຶກອົບຮົມໃຫ້ນັກຂ່າວໃນປະເທດລຸ່ມແມ່ນໍ້າຂອງ ເພື່ອ​ຂຽນ​ຂ່າວ ແລະ​ບົດ​ໃນ​ເຊິງວິ​ເຄາະກ່ຽວກັບບັນ​ຫາ​ທີ່​ກ່ຽວ​ຂ້ອງ​ກັບນໍ້າໃນແມ່ນໍ້າຂອງ ເຊັ່ນ: ຜົນ​ກະ​ທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມຈາກການສ້າງເຂື່ອນ.
ແຜນ​ການ​​ສ້າງ​ຂໍ້​ຂັດ​ແຍ່ງທີ່​ເຫັນ​ໄດ້​ຢ່າງ​ຈະ​ແຈ້ງ

ບັນດາ​ນັກ​ສັງ​ເກດ​ການ​ຊີ້ແຈງ​ວ່າ: ຈຸດ​ປະ​ສົງ​ພື້ນຖານ​ຂອງ​ບັນດາ​ອົງການເຫຼົ່າ​ນີ້​ແມ່ນ​ໂຄ​ສະ​ນາ​ຊວນ​ເຊື່ອ​ບັນ​ຫາ​ນ້ຳ​ໃນ​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ ແຕ່​ບໍ່​ເຄີຍ​ມຸ່ງຫວັງ​ເພື່ອ​​ພັດທະນາ ​ແລະນຳ​ເອົາ​ຄວາມ​ຢູ່​ດີ​ກິນດີ​ມາ​ສູ່​ບັນດາ​ປະ​ເທດລຸ່ມ​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ ​ແລະປະຊາຊົນ​ທີ່​ກ່ຽວຂ້ອງ, ​ແຕ່​ເປົ້າ​ຫມາຍຫຼັກ​ພັດເພື່ອ​ປົກ​ປັກ​ຮັກສາ​ຜົນ​ປະ​ໂຫຍ​ດຂອງ​ອາ​ເມ​ລິ​ກາ​ໃນ​ພາກ​ພື້ນ.

ນັບ​ແຕ່​ຊຸມ​ປີ 1990 ​ເປັນ​ຕົ້ນ​ມາ, ຫຼັງ​ຈາກ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ໂຄງການ​ຮ່ວມ​ມື​ດ້ານ​ເສດຖະກິດ​ອະນຸ​ພາກ​ພື້ນ​ແມ່​ນ້ຳຂອງ​ລະຫວ່າງ​ຈີນ​ ແລະ​ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ລຸ່ມແມ່​ນ້ຳຂອງ​ ​ແລະ​ການ​ກໍ່ສ້າງ​ອ່າງ​ເກັບ​ນ້ຳ​​ຢູ່ແມ່​ນ້ຳ​ຕອນ​ເທິງ​ຂອງ​ຈີນ, ເຮັດ​ໃຫ້ອາ​ເມ​ລິ​ກາ​ເພີ່ມຄວາມ​ສຳ​ຄັນຫຼາຍ​ຂື້ນ​ຕໍ່​ບັນ​ຫາ​ຊັບພະຍາກອນ​ນ້ຳ​ໃນ​ແມ່​ນ້ຳຂອງ.

ໃນປີ 2009, ສະຫະລັດສ້າງຕັ້ງຂໍ້ລິເລີ່ມລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງກັບລາວ, ໄທ, ກຳປູເຈຍ, ຫວຽດນາມ, ແລະ ຫຼັງ​ຈາກນັ້ນ​ກໍ່ເອົາມຽນມາເຂົ້າໃນຂໍ້ລິເລີ່ມດັ່ງກ່າວຢ່າງເປັນທາງການໃນປີ 2012 ບັນ​ຫາ​ທີ່​ກ່ຽວ​ຂ້ອງ​ກັບ​ຊັບ​ພະ​ຍາ​ກອນ​ນ້ຳໄດ້​ກາຍ​ເປັນບຸລິມະສິດຫຼັກຂອງສະຫະລັດໃນຂໍ້ລິເລີ່ມດັ່ງກ່າວໃນປີ 2016 ຫຼັງຈາກປະ​ເທດຈີນ ແລະປະເທດແມ່ນ້ຳຂອງເປີດຕົວກົນ​ໄກ​ຮ່ວມ​ມື​ລ້ານ​ຊ້າງ-​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງຢ່າງເປັນທາງການ.

ໃນ​ປີ 2020, ລັດຖະບານ​ສະ​ຫະ​ລັດ​ນຳ​ໂດຍ​ທ່ານ Donald John Trump ໄດ້​ສ້າງ​ຄູ່​ຮ່ວມ​ມື​ແມ່​ນ້ຳຂອງຂື້ນ ​ລະ​ຫວ່າງ ສະ​ຫະ​ລັດອາ​ເມ​ລິ​ກາ ແລະ5 ປະ​ເທດ​ແມ່​ນ້ຳຂອງ ​ແລະ​ເລີ່ມດຳ​ເນີນ​ການໂຄ​ສະ​ນາເຄື່ອນ​ໄຫວ​​ຕໍ່ຕ້ານ​ຈີນທີ່​ໃຊ້​ມູນ​ຄ່າ​ຕ່ຳ.

ບັນ​ດາຜູ້ຊ່ຽວຊານກ່າວ​ຕໍ່ ໜັງສືພິມ ໂກ​ໂບ​ທາມ ວ່າມັນເປັນເລື່ອງທີ່ບໍ່ເປັນວິທະຍາສາດ ທີ່ຈະໃຫ້ເຫດຜົນແບບ​ງ່າຍໆວ່າ ການປ່ຽນແປງການໄຫຼຂອງນໍ້າ ເກີດ​ຈາກການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນຢູ່​ແມ່ນ້ຳ​ຂອງ​ຕອນເທິງ, ເພາະວ່າການປ່ຽນແປງການໄຫຼຂອງນໍ້າມາແມ່ນມາຈາກຫຼາຍປັດໄຈ, ແລະການ​ປ່ຽນ​ແປງສະພາບອາກາດແມ່ນພື້ນຖານສໍາຄັນທີ່ສຸດຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ, ສັງເກດເຫັນວ່າການໄຫຼຂອງນ້ຳ​ທີ່​ມາ​ຈາກຈີນກວມ​ເອົາພຽງແຕ່ 13,5 % ຂອງປະລິມານນໍ້າໄຫຼທັງໝົດໃນ​ອ່າງແມ່ນ້ຳຂອງ, ເຊິ່ງມີຜົນກະທົບໜ້ອຍຫຼາຍຕໍ່ແມ່ນ້ຳຂອງຕອນລຸ່ມ.

ບັນ​ດານັກ​ສັງ​ເກດ​ການ​ເວົ້າ​ວ່າ: ການ​ວິ​ຈານ​ດ້ານ​ການ​ເມືອງ​ຈາກ​ພາຍ​ນອກ​ພາກ​ພື້ນ​ແມ່ນ​ການ​ດູມິ່ນການ​ຄົ້ນ​ຄວ້າ​ວິ​ທະ​ຍາ​ສາດ​ ແລະ​ເຈດ​ຕະ​ນາ​ເພື່ອ​ເຮັດ​ໃຫ້​ບັນ​ດາ​ປະ​ເທດແມ່​ນ້ຳ​​ບໍ່​ໄວ້​ເນື້ອ​ເຊື່ອ​ໃຈ​ກັນ.

ທ່ານ ຊາງ​ລີ (Zhang Li), ຜູ້​ຊ່ວຍ​ສາດສະດາຈານ​ດ້ານ​ການ​ທູດ​ດ້ານ​ນ້ຳ ​ແລະການ​ຮ່ວມ​ມື​ດ້ານຊັບພະຍາ ກອນ​ນ້ຳ​ລ້ານ​ຊ້າງ-​ແມ່​ນ້ຳຂອງ ຢູ່​ມະຫາວິທະຍາ​ໄລ ຟູ​ດານ (Fudan) ກ່າວ​ຕໍ່​ໜັງສືພິມ ໂກ​ໂບ​ທາມ ວ່າ: ປະຈຸບັນ ສະ​ຫະ​ລັດອາເມລິກາ ໄດ້ຍົກບັນ​ຫາກ່ຽວ​ກັບການທູດດ້ານນໍ້າໃນພາກພື້ນແມ່ນໍ້າຂອງຈາກບັນຫາລະບົບນິເວດທີ່ບໍລິສຸດ ກາຍເປັນເຄື່ອງມືອັນ​ສຳ​ຄັນໃນຍຸດທະສາດ ອິນໂດ-ປາຊີຟິກ ຂອງສະ​ຫະ​ລັດເພື່ອ​ມີອິດທິພົນໃນ​ພາກ​ພື້ນ ແລະ ໄດ້ຫຼິ້ນສົງຄາມແນວຄິດເພື່ອ​ໂຄ​ສະ​ນາ​ຊວນ​ເຊື່ອ ດ້ວຍການເຮັດວຽກຮ່ວມ​ມື ກັບ​ສື່​ມວນ​ຊົນ, ນັກ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ ​ແລະ​ນັກ​ຄົ້ນ​ຄວ້າຄິດ.

ອາ​ເມ​ລິ​ກາ​ອ້າງ​ວ່າ​ໄດ້​ເປີດ​ການ​ເປັນຄູ່​ຮ່ວມ​ມື​ແມ່​ນ້ຳຂອງ-ອາ​ເມ​ລິ​ກາ ເຊິ່ງ​ມີ​ການ​ລົງທຶນ​ເບື້ອງ​ຕົ້ນ 150 ລ້ານ​ໂດ​ລາ, ​ເປັນ​ພາກສ່ວນ​ໜຶ່ງ​ທີ່​ສຳ​ຄັນຂອງ "ວິ​ໄສ​ທັດ​ອິນ​ໂດ-​ປາ​ຊີ​ຟິກ" ຂອງ​ສະ​ຫະ​ລັດ, ​ເຊິ່ງນັກ​ສັງ​ເກດ​ການ​ເຊື່ອ​ວ່າເປັນ​​ການ​ເລັ່ງລັດ​ການ​ຫັນ​ເອົາບັນຫາ​ນ້ຳເປັນ​ເລື່ອງການ​ເມືອງ ເພື່ອ​ສະ​ກັດອິດທິພົນຂອງຈີນໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້.

ທ່ານ Zhang ກ່າວເຕືອນວ່າ: ການ​ຫັນ​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງເປັນ ສະ​ໜາມ​ຮົບ​ໃໝ່ຂອງອາ​ເມ​ລິ​ກາໃນ​ການ​ປະ​ເຊີນ​ຫ​ນ້າກັບ​ຈີນນັ້ນ ບໍ່​ໄດ້​ສ້າງ​ຜົນ​ປະ​ໂຫຍດ​​ໃຫ້ແກ່ 6 ປະ​ເທດທີ່​ຕັ້ງ​ຢູ່​​ຕາມລຳ​ແມ່​ນ້ຳ​ຂອງ ແລະ​ບໍ່​ໄດ້​ຊ່ວຍແກ້​ໄຂ​ບັນ​ຫາ​ພື້ນ​ຖານ​ກ່ຽວ​ກັບນ້ຳເລີຍ.

แชร์